صفر تا صد جزییات قرارداد ایران و چین از زبان شهردار تهران

شهردار تهران درباره موضوعات مرتبط با قرارداد با کشور چین، جزییات کامل آن را تشریح کرد

تین نیوز

شهردار تهران درباره موضوعات مرتبط با قرارداد با کشور چین، جزییات کامل آن را تشریح کرد و گفت: از ابتدای دوره اهتمام ویژه ای برای برقراری ارتباط و همکاری سازنده با دیگر شهرها و کشورهای جهان داریم، این همکاری در چارچوب تعاملات کلان جمهوری اسلامی در روابط بین الملل تعریف می شود و شامل جزییات مختلفی با کشورهای همسایه یا شهرها و کشورهای صاحب تکنولوژی در دنیا است.

به گزارش تین نیوز به نقل از شهرداری تهران، علیرضا زاکانی امروز دوشنبه ۲۹ مردادماه ۱۴۰۳ با حضور در جمع خبرنگاران، به سوالات و ابهامات آنها در حوزه حمل و نقل و موضوعات مرتبط با قرارداد چین، پاسخ داد و با اشاره به مشارکت در اجلاس «یک کمربند، یک جاده»، اظهار کرد: در این اجلاس، ایده جدید چینی ها برای احیای جاده تاریخی ابریشم مطرح شد. ایران در بازآفرینی این کریدور، نقش کلیدی دارد. ما هم به دعوت شهردار پکن به این اجلاس دعوت شدیم. هدف گذاری اولیه ما در سفر به چین علاوه بر مشارکت در این اجلاس به نمایندگی از جمهوری اسلامی، پیگیری و فعال سازی قرارداد خرید ۶۳۰ دستگاه واگن است که از سال ها قبل روی زمین مانده بود.

زاکانی با تاکید بر اینکه در تلاش بودیم تا علاوه بر فعال سازی قرارداد، زمینه های ارتقای آن و انتقال تکنولوژی ساخت بوژی به کشور را نیز فراهم کنیم، اضافه کرد: خرید دو هزار دستگاه واگن برای کشور، از تکالیف برنامه ششم توسعه برای دولت است. بر اساس این قانون، دولت باید برای هفت کلانشهر - از جمله تهران- این واگن ها را تأمین می کرد. قدرالسهم تهران یک هزار و ۵۰ دستگاه بود. تفاهم نامه اولیه سال ۱۳۹۶ منعقد شده و دستگاه مسئول وزارت کشور است.

بیش از ۱۱۰۰ دستگاه واگن در خطوط تونلی تهران فعالیت می کنند

وی اضافه کرد: تا پیش از این در همه تاریخ متروی پایتخت، یک هزار و ۵۰۰ دستگاه واگن وارد شده که تمام آن توسط شهرداری خریداری شده بود اما چون ۶ کلانشهر دیگر نیز حضور داشتند، مسئول عملیاتی کردن این قرارداد را وزارت کشور تعیین کردند تا با انجام مقدمات و خرید واگن ها، آنها را در اختیار کلانشهرها قرار دهد.

وی با بیان اینکه طرف قرارداد تأمین ۶۳۰ دستگاه واگن، شریک شهرداری در کارخانه واگن سازی تهران نیز هست، خاطرنشان کرد: از ۲۳ سال قبل در تهران مجموعه واگن سازی راه اندازی شده که یک شرکت چینی تأمین کننده منابع مالی و شرکت دیگری دارنده تکنولوژی آن در مشارکت با شهرداری تهران است. به طوری که ۴۹ درصد سهام این شرکت متعلق به آنها و ۵۱ درصد متعلق به طرف ایرانی است. واگن های سابق متروی پایتخت هم از این مسیر تامین شده است.

علیرضا زاکانی ادامه داد: واگن های فعلی متروی تهران شامل قطارهای DC و AC است. قطارهای DC سری قدیمی بوده و شامل ۴۲ رام است. قطارهای AC نیز مشتمل بر ۱۲۶ رام است که در سه تایپ مختلف وارد کشور شده اند. قطارهای قدیمی اما به دلیل فرسودگی با ۲۰ درصد ظرفیت کار می کردند، چرا که زمان تأمین آنها به اواخر دهه ۷۰ برمی گشت. واگن های فرسوده در مسیر اورهال نیز قرار گرفتند؛ اما عقب افتادگی از جهت تکمیل و همچنین عقب افتادگی از جهت به روز رسانی وجود داشت.

وی با بیان اینکه امروز کمی بیشتر از یک هزار و ۱۰۰ دستگاه واگن در خطوط تونلی داخل تهران فعالیت می کنند، تصریح کرد: عمده این قطارها، هفت واگنی هستند. چند قطار سه واگنی هم در خط فرودگاه مشغول فعالیت هستند.

شهردار تهران با اعلام اینکه برای فعال سازی قرارداد واگن های مترو لازم بود تا ۱۵ درصد به عنوان پیش پرداخت به طرف چینی پرداخت شود، ادامه داد: مابقی هزینه قرارداد از محل توافقات کلان دولت های ایران و چین به صورت پشتیبانی مالی پرداخت می شد. این پول ها از گذشته در چین وجود داشت. در زمان آقای روحانی، دولت به دنبال بازگرداندن اصل پول بود. به علت تحریم های ظالمانه این امر محقق نشد. نه اصل پول بازگشت، نه پشتیبانی مالی برای خرید قطعات اتفاق افتاد.

توافق استفاده از منابع مالی دولت ایران و چین در دولت سیزدهم

زاکانی ادامه داد: دولت های ایران و چین در زمان شهید آیت الله رئیسی، برای استفاده از این منابع به عنوان پشتیبانی مالی توافق کردند. برای خرید واگن های متروی تهران نیز در ۲ بسته توافق شد. ۶۳۰ دستگاه که با ۲۵ درصد بالا بود به ۷۹۱ دستگاه افزایش یافته بود، در بسته اول قرار می گیرد. ۲۸۰ واگن دیگر نیز در بسته دوم پشتیبانی مالی. در قرارداد اولیه، داخلی سازی ۵۵ درصدی این واگن ها پیش بینی شده بود. بنا بود هشت رام قطار به صورت کامل و ۱۰ رام به صورت قطعات منفصله وارد کشور شود و مابقی در شرکت واگن سازی تهران با سهم ۵۵ درصد داخلی سازی ساخته شود.

وی اضافه کرد: قرارداد اولیه یعنی ساخت تجهیزات اساسی یک واگن مترو شامل بوژی و سیستم ترکشن را در داخل ایران شامل نمی شد. قرار بود همه این موارد وارد کشور شود. واگن سازی که توان ساخت بوژی و ترکشن را نداشته باشد، واگن ساز نیست! بدنه های آلومینیومی هم به علت آلیاژ خاص و تکنولوژی بالایی که برای ساخت آن نیاز بود، همه باید از خارج تأمین می شد. نتیجه آن که بدنه را هم باید وارد می کردیم! قرارداد اولیه ما را به ساخت تزئینات داخلی واگن ها محدوده کرده بود!

تفاهم ۷.۲ میلیون دلاری با طرف های چینی

شهردار تهران تصریح کرد: پس از هشت ماه مذاکره با طرف های چینی برای خرید تکنولوژی ساخت بوژی از این شرکت با رقمی معادل ۷.۲ میلیون دلار به تفاهم رسیدیم. این در حالی است که چینی ها خودشان این تکنولوژی را با ارقامی بسیار بالاتر از این از طرف های اروپایی خریداری کرده بودند. همچنین از آنجا که طرف چینی با واگن سازی تهران شریک است، مقرر شد نیمی از رقم ۷.۲ میلیون دلار را خودشان پرداخت کنند! این پرداخت نیز باید در قالب تأمین ربات های پیشرفته برای ساخت بدنه های نوین واگن های مترو برای کارخانه واگن سازی تهران صورت می گرفت! به این ترتیب هم برای انتقال تکنولوژی ساخت بوژی به کشور تفاهم شد، هم ماشین آلات جدید برای ساخت بدنه وارد کشور خواهد شد.

زاکانی اضافه کرد: همچنین برای جابجایی زمان بندی قرارداد اولیه با طرف چینی هم وارد مذاکره شدیم. به عنوان نمونه مقرر شد تا یک بسته بوژی زودتر وارد کشور شود. یعنی واگن سازی تهران خیلی زودتر از زمان بندی اولیه به تکنولوژی ساخت بوژی دست پیدا کرده و همین یک صرفه جویی ۲۸ میلیون یورویی دیگر برای ما ایجاد کرد. البته بعدها در پروژه ساخت واگن ملی هم به تکنولوژی ساخت بوژی دست پیدا کردیم که آن هم توانست لایسنس های موردنیاز را از مراجع معتبر بین المللی دریافت کند.

وی افزود: موضوع دیگری که در تغییر زمان بندی قرارداد اولیه رخ داد، تسریع در رسیدن سری اول قطارها به تهران بود. در حالی که قرار بود تا ۲۷ ماه بعد از عملیاتی شدن قرارداد طرف چینی، نخستین سری از واگن ها را ارسال کند، با مذاکرات صورت گرفته این زمان به حدود ۱۴ ماه کاهش پیدا کرد. از همین رو امیدوار هستیم تا اولین رام قطار از واگن های جدید متروی تهران را (که همین الان به طور کامل ساخته شده و در چین مورد تأیید نمایندگان ما نیز قرار گرفت) تا پیش از پایان سال، در کشور رونمایی کنیم.

کاهش مبلغ پیش پرداخت خرید ۷۹۱ دستگاه واگن

زاکانی همچنین کاهش مبلغ پیش پرداخت خرید ۷۹۱ دستگاه واگن را یکی دیگر از دستاوردها دانست و گفت: مقرر شده بود تا ۱۵ درصد از مبلغ قرارداد به عنوان پیش به طرف چینی پرداخت و مابقی تعهدات در قالب فاینانس و به پشتوانه توافقات کلان دولتین ایران و چین پرداخت شود. ولی با مذاکرات صورت گرفته، رقم پیش پرداخت به ۹.۷ درصد کاهش یافت. عمده این رقم نیز توسط دولت پرداخت شد. برای مابقی آن شهرداری تهران با ضمانت وزارت کشور، تسهیلات بانکی اخذ کرد. مقرر شد تا تسویه این تسهیلات نیز از محل تعهدات دولت انجام شود.

شهردار تهران در ادامه جلسه به ظرفیت های طرف های چینی در حوزه برقی سازی زیرساخت های حمل ونقل عمومی اشاره و گفت: این ظرفیت ها شامل واگن، تراموا، اتوبوس، ون، تاکسی و موتور برقی بود. تهران یا هر کلانشهر دیگری در کشورمان ایران، کشش و ظرفیت مبتلا شدن به خودروهایی که از سوخت های فسیلی استفاده می کنند را ندارد. کشور هم ظرفیت تولید سوخت بیشتر را ندارد. همین امروز هم در حوزه بنزین دچار ناترازی هستیم. اما در ساعات غیرپیک مصرف، برق اضافی داریم! هیچ نیازی هم به تولید برق بیشتر برای شروع کار نیست. اگرچه در آینده برنامه هایی برای توسعه نیروگاه های کشور با سوخت های پاک وجود دارد.

وی با تأکید بر اینکه عملاً ناترازی انرژی با شارژ وسائط نقلیه برقی در ساعت های غیرپیک جبران می شود، خاطرنشان کرد: بسیاری از دوستان این سوال را داشتند که کمبود برق را چه می کنید؟ ما می توانیم اتوبوس های برقی را در ساعت های غیرپیک شارژ کنیم و از آنها در طول روز استفاده کنیم. توجه داشته باشید که با عنایت به ظرفیت باتری، این خودروها به راحتی می توانند یک شبانه روز به صورت کامل مشغول سرویس دهی به شهروندان باشند و شب برای شارژ باتری به توقف گاه مراجعه کنند.

وی هدف گذاری دوم را استفاده از ظرفیت های طرف چینی برای مدیریت پسماند دانست و اضافه کرد: هدف سوم نیز بهره مندی از تکنولوژی های به روز آنها برای هوشمندسازی شهر بود. توجه داشته باشید که پکن پایتخت چین نیز تا همین چند سال پیش، درگیر مشکلاتی مثل ترافیک یا آلودگی هوا بود. اما با استفاده از برقی سازی ناوگان و هوشمندسازی خدمات، توانست از شرایط بحرانی خارج شود.

شهردار تهران با تأکید بر اینکه تلاش ما برای فرهنگ سازی و فراهم کردن زیرساخت ها در راستای استفاده هرچه بیشتر شهروندان از وسایل حمل و نقل عمومی است، اضافه کرد: امیدواریم روزی تا ۷۰ درصد از سفرهای درون شهری ما بوسیله ناوگان عمومی انجام پذیرد. در همین راستا، یکی از مهم ترین کارها، توسعه زیرساخت های مترو به عنوان یک وسیله حمل ونقل عمومی و انبوه بر است. تا پیش از شروع این دوره، ۷ خط مترو در ۲۵۴ کیلومتر و ۱۴۲ ایستگاه وجود داشت. با تکمیل این خطوط، مجموع امکانات متروی تهران به ۳۰۳ کیلومتر مسیر و ۱۵۹ ایستگاه رسیده است.

زاکانی هزینه های بالای ساخت خطوط جدید مترو را یادآوری و بیان داشت: برای ساخت هر کیلومتر مترو، دست کک به سه هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است. البته در طرح های توسعه حمل ونقل و ترافیک شهری، مطالعات ۴ خط جدید ۸، ۹، ۱۰ و ۱۱ نیز وجود داشت. تلاش کردیم تا با اخذ مجوزهای لازم، عملیات عمرانی این خطوط را آغاز کنیم. با تکمیل این خطوط، متروی تهران به نصاب ۴۹۱ کیلومتر مسیر و ۳۳۰ ایستگاه در افق برنامه ۲۰ ساله خواهد رسید. اگرچه در تلاش هستیم تا با روش های جدید تأمین مالی، مجموع ایستگاه ها را خیلی زودتر از ۱۴۲۰ تمام کنیم.

شهردار تهران بابیان آنکه یک مدل سه جانبه متشکل از شهرداری، شرکت پیمانکار ایرانی و طرف چینی برای ساخت خطوط جدید مترو طراحی شد، اضافه کرد: شرکت ایرانی، از پیمانکاران قدیمی متروی تهران و از شرکت های خوشنام داخلی است. هیچ پیش پرداختی هم از طرف شهرداری برای ساخت خطوط جدید هزینه نمی شود. بلکه طرف خارجی متعهد است تا پس از ۵ درصد از پیشرفت پروژه با شهرداری تسویه حساب کند. ضمناً تسویه تعهدات نیز به صورت غیرنقد خواهد بود.

زاکانی اظهار داشت: برای ساخت این خطوط جدید، دست کم به ۴۵۰ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است. مدل تأمین مالی جدید اما متکی به امکانات و زمین های اطراف هر پروژه و مجتمع های ایستگاهی است. به این ترتیب شهرداری تهران بدون پیش پرداخت و بدون استفاده از منابع نقد، تنها با مولدسازی و استفاده از منابع غیر نقد، پروژه سه خط جدید ۸، ۹ و ۱۱ متروی تهران را پیش خواهد بُرد.

وی با اشاره به امضای قرارداد خرید ۱۰۰۰ دستگاه اتوبوس برقی از دو خودروساز داخلی، اضافه کرد: یکی از این خودروسازها نتوانست تعهدات خود را به صورت کامل انجام دهد. ناگزیر از فسخ قرارداد و اجرای ضمانت نامه بانکی و پیگیری های قضایی شدیم. قیمت های دیگری هم که دیگر مونتاژکاران به شهرداری ارائه می کردند، بسیار بالا بود. مثلاً یکی از آنها قیمت هر اتوبوس برقی را بین ۳۱۶ تا ۳۴۷ هزار یورو اعلام می کرد. این در حالی است که هیچ کدام از آنها تولیدکننده خودرو نبوده و تنها مونتاژکار محصولات چینی در ایران هستند.

شهردار تهران بابیان آنکه بررسی ها نشان داد در صورت خرید مستقیم از چین، علاوه بر کیفیت می توانیم در هزینه ها نیز بسیار صرفه جویی کنیم، ادامه داد: برای همین در سفر به چین قراردادی برای خرید ۲۵۰۰ دستگاه اتوبوس امضا شد. این اتوبوس ها تمام هزینه های جانبی و به شرط خدمات پس از فروش و انتقال تکنولوژی به ایران، کمتر از ۲۵۰ هزار یورو تمام می شد! ضمن آنکه طرف چینی برای واگذاری آنها به صورت یوزانس (اقساطی) با نرخ بهره کمتر از سالی ۵ درصد با مدت بازپرداخت سه ساله توافق کرد!

وی به برخی حواشی درباره رقم قرارداد خرید اتوبوس های برقی از چین هم اشاره و گفت: حساب بسیار روشن است. اصلاً رقم هایی که در فضای مجازی گفته می شود، نیست. ۲۵۰۰ دستگاه اتوبوس برقی از قرار هر دستگاه حداکثر ۲۵۰هزار یورو. معلوم است سرجمع آن چقدر خواهد شد! ضمن آنکه ۲۰ درصد از این مبلغ به صورت نقد، مابقی در اقساط سه ساله با نرخ بهره بسیار پایین پرداخت می شود. بنابراین اعداد و ارقام گفته شده مطلقاً صحیح نیست.

زاکانی با ابراز امیدواری از این که با انجام مقدمات بانکی و قانونی، همه ۲۵۰۰ دستگاه اتوبوس برقی خریداری شده از چین تا پایان سال وارد خیابان های تهران شوند، اظهار داشت: بیش از ۲۵۰۰ دستگاه اتوبوس دیزلی هم از تولیدکنندگان داخلی خریداری کردیم. همه این اتوبوس ها از استانداردهای یورو ۵ در مبحث آلایندگی برخوردارند. تحویل اتوبوس های داخلی هم به صورت مستمر و تزریق آنها به خیابان های شهر ادامه دارد. شهروندان این روزها اتوبوس های تازه نفس و نونوار را در خیابان ها به صورت قطع ملاحظه کردند.

وی با تقسیم بندی اتوبوس های تهران به دو دسته «فعال» و «غیرفعال»، بالاترین نصاب اتوبوس های فعال در شهر را متعلق به سال ۸۹ دانست و افزود: در آن سال حدود ۴۹۶۰ دستگاه اتوبوس مشغول فعالیت بودند. در سال ۹۶، ۳۴۸۰ دستگاه اتوبوس تحویل شورای پنجم شد. البته کمتر از ۱۰۰۰ دستگاه اتوبوس فعال نیز توسط شورای پنجم به دست دوره ششم مدیریت شهری رسید. همه تلاش ما این است تا مردم را از زیر فشاری که در خیابان ها در سرما و گرما به علت کمبود وسایل نقلیه عمومی متحمل هستند، نجات دهیم.

شهردار تهران افزود: برای خرید اتوبوس های جدید برقی از چین، یک ریال از دولت دریافت نکردیم. دولت می باید از محل قرارداد وزارت کشور با یکی از خودروسازهای معروف داخلی، ۶۰۰ دستگاه اتوبوس به ما تحویل می داد، که تا امروز فقط ۱۷۰ دستگاه تحویل داده است. صفر تا صد هزینه اتوبوس های جدید را شهرداری پرداخت می کند. ما در تأمین مالی اتوبوس های داخلی هم یک شیوه جدید به کار بستیم؛ کارسازی برای تأمین ۵۰ درصد از هزینه هر اتوبوس از محل تسهیلات بانکی، ۲۵ درصد نقد و کارسازی ۲۵ درصد به صورت غیرنقد و به صورت مِلک است. خودروسازان داخلی تا مِلک نگیرند، کار را شروع نمی کنند که البته حق آنهاست. در اتوبوس های خارجی اما ۲۰ درصد نقد می پردازیم و ۸۰ درصد اقساط سه ساله است.

علیرضا زاکانی افزود: در بخش دیگری از بسته بزرگ برقی سازی زیرساخت های حمل ونقل عمومی که با چین بسته شده، ۲۷۵۰۰ دستگاه تاکسی برقی هم دیده شده است. این تاکسی ها از یکی از بهترین برندهای خودروساز چینی باز هم به صورت اقساطی خریداری شده است. ۲۵۰۰ دستگاه از این تاکسی ها به صورت شاسی بلند وارد کشور خواهد شد. این شرکت خودروساز تا پیش از این بدلیل ترس از تحریم ها با ایران وارد معامله نمی شد. حالا اما تا چند روز دیگر اولین سری از تاکسی های برقی جدید تهران، در گمرک بندرعباس به کشور خواهد رسید.

شهردار تهران با بیان اینکه تولیدکننده خارجی مکلف است تجهیزات خود را وارد کند و متضمن خدمات پس از فروش نیز باشد، یادآور شد: برای اتوبوس و تاکسی ۳۴۳ میلیون یورو ضمانت نامه بانکی بین المللی گرفته ایم که بدعهدی صورت نگیرد. تاکسی های برقی هم به صورت یوزانس خریداری شده است. ضمناً همه قراردادها به شرط انتقال تکنولوژی است.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع ساخت ۱۱۳ دستگاه واگن ملی هم اشاره و گفت: اولین رام قطار از این پروژه به طور کامل ساخته شده و هم اکنون در خطوط تونلی تهران مشغول خدمت رسانی به مسافران است. بدنه ۲۱ واگن دیگر نیز در شرکت واگن سازی تهران آماده شده است. اگر ملحقات فنی آن (بوژی، سیستم ترمز و تعلیق، سیستم های الکترونیک و ...) توسط مپنا، بخش خصوصی و جهاد دانشگاهی تأمین شود، در ماه های آینده می توان به ورود این واگن ها نیز به خطوط تونلی تهران امیدوار بود.

شهردار تهران با تأکید بر اینکه در حوزه حمل و نقل تراموا، اتوبوس، تاکسی و ون نیز به واگن ها اضافه شد، گفت: ما برای دو خط تراموا از شورای عالی ترافیک مجوز گرفتیم. خط اول میدان آزادی تا تهرانسر و خط دوم از جنت آباد تا لویزان (به صورت U شکل) است. برای تراموا با شرکت داخلی زیر نظر وزارت دفاع هم تفاهم داشتیم. اما وقتی صحبت از تراموای چرخ لاستیکی به میان آمد، این گزینه ترجیح داده شد. چرا که نیاز به عملیات عمرانی و برق بالاسری ندارد. قیمت آن یک دهم مترو و مسافرگیری آن دو سوم مترو است.

علیرضا زاکانی با یادآوری آنکه مقرر شده است طرف چینی دو دستگاه تراموای چرخ لاستیکی برای استفاده و آزمایش برای ما ارسال کند، اضافه کرد: تراموای چرخ لاستیکی یا ریلی ۳۰ سال عمر مفید دارند و بعد از آن اورهال می شوند. اگر اثبات شود تراموای چرخ لاستیکی ارزان تر و بهتر است، از آن استفاده خواهیم کرد؛ اما تمام این موارد باید بعد از مطالعات و اخذ مجوزهای قانونی انجام شود.

وی درباره علت عدم انتشار عمومی قراردادهای منعقدشده با طرف های چینی، بیان داشت: قراردادهای چین را به سه نفر از اعضای شورا، آقایان چمران و تشکری و خانم سلیمانی دادیم و هریک از دیگر اعضای شورا نیز که تقاضا می کرد، در جریان جزئیات قرار می گرفت. اما باید بدانیم که انتشار عمومی آن غلط است. چرا که نگرانی های درباره مسائل محرمانه توافقات کلان دولتین ایران و چین و موضوعات مرتبط با مسیر انتقال ارز بین دو کشور وجود داشت.

شهردار تهران درباره آخرین وضعیت تهیه کارخانه مدرن زباله سوز از چین هم اظهار داشت: قیمت نخستی که برای تهیه این کارخانه زباله سوز ارائه شده بود، ۶۵۰ میلیون یورو بود. اما با مذاکرات بیشتر توانستیم ۸۰ میلیون یورو کمتر به تفاهم رسیدیم. نامه نگاری های آن انجام شده و موضوع به سازمان حفاظت از محیط زیست رسیده است. امیدواریم با مساعدت های انجام شده از جانب دولت محترم، هرچه سریع تر مجوز آن صادر شود.

کد : 7

گروه : حمل و نقل

تاریخ : 1 سال پیش

پرینت

کپی لینک کوتاه

گازکشی بالای ۹۵ درصد منازل شهرها و روستاهای ایران اشتباهی مهلک بود

ویدیو/ مرجان بدیعی، استاد ژئوپلیتیک: ورود افغان‌ها به کشور باعث تحمیل ۵ قومیت جدید به ایران شده؛ این موضوع خطرات امنیتی در پی دارد

روزنامه نزدیک به قالیباف: اختلاف بین عارف و قائم پناه جدی است؛ استعفای عارف شایعه نیست

شرط نهایی ایران برای مذاکره با آمریکا تعیین شد

داستان وام ۲۰۰۰ میلیارد تومانی بانک آینده چیست؟!

آب خزر بدون شیرین سازی به اطراف تهران منتقل و پس از شیرین سازی پساب آن دریاچه نمک قم را سیراب کند

کانال خزر سیاه سرمایه گذاری در کریدور زنگزور را بی ارزش می کند و برای کشورهای حاشیه دریا و چین و هندمنافع دارد