تکمیل راه آهن کلاله–جلفا و تثبیت جایگاه ایران در ترانزیت جهانی

راه آهن کلاله - جلفا با تکمیل همزمان کریدورهای شرق - غرب و شمال - جنوب، ایران را به کریدور میانی متصل کرده و با کوتاه ترین مسیر، جایگاه ژئوپلیتیک کشور را در تجارت جهانی تثبیت می کند.

تین نیوز |

به گزارش تین نیوز به نقل از خبرگزاری مهر، راه آهن کلاله - جلفا یک مسیر کاملاً راهبردی است که با تکمیل هم زمان کریدورهای شرق-غرب و شمال-جنوب، ایران را به کریدور میانی نیز متصل کرده و نقش ژئوپلیتیکی کشور را در زنجیره تجارت جهانی تثبیت می کند.

با توسعه کشتی های بزرگ و اقیانوس پیما، تجارت دریایی به دلیل هزینه کمتر و امکان جابه جایی حجم بالای کالا گسترش یافت و در نتیجه، مسیر تاریخی جاده ابریشم به تدریج از رونق افتاد. با این حال، تشدید ناامنی ها، منازعات ژئوپلیتیکی و رقابت دولت ها بر سر کنترل آبراه های راهبردی، موجب شده است مسیرهای زمینی بار دیگر در کانون توجه کشورها قرار گیرد. در این چارچوب، دولت ها تلاش می کنند با توسعه زیرساخت های حمل ونقلی، سهم بیشتری از ترانزیت زمینی کالا را از قلمرو خود عبور دهند و منافع ژئواکونومیک و ژئوپلیتیکی کسب کنند.

در این میان، موقعیت جغرافیایی ایران به گونه ای است که کریدورهای اصلی شرق - غرب و شمال - جنوب با کوتاه ترین فاصله از خاک کشور عبور می کنند. به همین دلیل، طی دهه های گذشته سرمایه گذاری قابل توجهی برای ایفای نقش فعال در این کریدورها انجام شده که احداث خطوط ریلی مرزی نظیر سرخس، اینچه برون و رازی در همین راستا بوده است. افزون بر این، مسیرهای مهم دیگری از جمله راه آهن رشت - آستارا به طول ۱۶۵ کیلومتر، زاهدان - چابهار به طول ۶۲۸ کیلومتر و کلاله - جلفا به طول حدود ۱۰۰ کیلومتر تعریف شده اند که تکمیل آن ها می تواند جایگاه ایران در ترانزیت جهانی را به طور معناداری ارتقا دهد.

در میان این سه مسیر، راه آهن کلاله - جلفا به دلیل برخورداری از مزیت سه وجهی، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

تکمیل کریدور شمال - جنوب

با احداث این مسیر کوتاه در امتداد کریدور شمال - جنوب، بار از جنوب کشور به جلفا منتقل شده و سپس از طریق کلاله وارد شهر آغبند جمهوری آذربایجان می شود و از آنجا مسیر خود را به سمت روسیه ادامه می دهد. برآوردها نشان می دهد تکمیل راه آهن رشت - آستارا حداقل شش سال زمان نیاز دارد؛ ازاین رو، راه اندازی مسیر کلاله - جلفا می تواند تا زمان بهره برداری از رشت - آستارا، امکان بهره مندی ایران از منافع کریدور شمال - جنوب را فراهم کند. علاوه بر این، کاهش سرعت قطار در محدوده رشت - قزوین به حدود ۱۵ کیلومتر در ساعت، که در ادامه مسیر رشت - آستارا نیز تأثیرگذار است، موجب افت ظرفیت حمل بار و افزایش زمان ترانزیت می شود؛ در چنین شرایطی، محور جلفا می تواند بخشی از محدودیت های مسیر رشت - آستارا را جبران کند.

تکمیل کریدور شرق - غرب

چین به دلیل تهدیدهای ناشی از تسلط آمریکا بر آبراه های راهبردی، به ویژه تنگه مالاکا، و همچنین با هدف توسعه مناطق غربی خود، به دنبال انتقال بخشی از تجارت از مسیرهای زمینی است؛ ابتکار «کمربند و پهنه» نیز در همین چارچوب تعریف شده است. این ابتکار چند مسیر زمینی دارد که کوتاه ترین و مقرون به صرفه ترین آن از ایران عبور می کند.

راه آهن شرق - غرب ایران از سرخس در شمال شرق کشور آغاز شده و پس از عبور از مرز رازی به ترکیه و سپس اروپا متصل می شود، اما این مسیر در محدوده دریاچه وان ترکیه با انقطاع مواجه است و همین موضوع از ظرفیت عملیاتی آن می کاهد. افزون بر این، خط آهن ترکیه در این محور فرسوده بوده و برنامه مشخصی برای نوسازی آن وجود ندارد؛ چراکه تمرکز آنکارا بر بهره برداری از خط آهن شمالی این کشور است.

احداث راه آهن کلاله - جلفا می تواند این چالش را برطرف کند. با توجه به روند بازگشایی مرزهای ارمنستان و جمهوری آذربایجان، ایران می تواند در قبال ایجاد ارتباط پایدار میان جمهوری آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان که یکی از مطالبات اصلی باکو محسوب می شود به مسیرهای جلفا - نخجوان - ارمنستان - قارص و جلفا - نخجوان - ارمنستان - گرجستان - دریای سیاه دسترسی دائمی پیدا کند. در نتیجه، ایران به خط آهن شمالی ترکیه متصل شده، مشکل انقطاع دریاچه وان برطرف می شود، انحصار ترکیه در اتصال ایران به اروپا کاهش می یابد و وابستگی کشور در این حوزه به حداقل می رسد.

اتصال ایران به کریدور میانی

آمریکا و اروپا به دلیل تنش با ایران و روسیه، به دنبال دور زدن کریدور شرق - غرب عبوری از این دو کشور هستند و در همین راستا از کریدور میانی حمایت می کنند. کریدور میانی، چین را از مسیر قزاقستان، دریای کاسپین، جمهوری آذربایجان، گرجستان و ترکیه به اروپا متصل می کند. این کریدور در حال حاضر فعال است و پروژه هایی نیز برای توسعه آن در دست اجرا قرار دارد؛ ازاین رو، نمی توان از اهمیت آن چشم پوشی کرد.

ایران با احداث راه آهن کلاله - جلفا و تنها با حدود ۱۰۰ کیلومتر ریل گذاری، می تواند وارد کریدور میانی شود؛ به گونه ای که به جای انتقال بار از باکو به گرجستان و سپس ترکیه، کالا از این مسیر وارد ایران شده و با طی مسافتی کوتاه تر به مقصد نهایی برسد.

کد : 3394

گروه : اخبار رسانه ها

تاریخ : 3 ساعت پیش

پرینت

کپی لینک کوتاه

بررسی آخرین وضعیت دو پروژه مهم ریلی کشور

تکمیل راه آهن کلاله–جلفا و تثبیت جایگاه ایران در ترانزیت جهانی

پزشکیان: ظرفیت قطارهای حومه‌ ای تهران 160 میلیون نفر می‌ شود

با کم مصرف ترین کامیون کشنده های دنیا و ایران آشنا شوید

ببینید / تصاویر شگفت انگیز جاری شدن سیل از کوه‌های حاجی‌آباد هرمزگان

تصادف هولناک برای خانواده سقاب اصفهانی و انتظار تحول ریلی از ایشان

چرا محکومان فساد چای دبش و بابک زنجانی که با آن همه فسادمالی محکوم به اعدام شد الان به ریش مردم می خندند؟

طالبان بزرگترین خطر برای امنیت ملی پاکستان و ایران

آب خزر بدون شیرین سازی به اطراف تهران منتقل و پس از شیرین سازی پساب آن دریاچه نمک قم را سیراب کند

کانال خزر سیاه سرمایه گذاری در کریدور زنگزور را بی ارزش می کند و برای کشورهای حاشیه دریا و چین و هندمنافع دارد

سیاست انتقال اتباغ غیر قانونی باید بدون خلل و با قاطعیت اجرائی شود