لایروبی ولگا؛ از دستور پوتین تا پیشنهاد مشارکت شرکت‌های ایرانی

مروری بر تلاش ها و بایدها برای فعال سازی مسیر آبی کریدور شمال – جنوب

مسکو- ایرنا- کریدور شمال – جنوب که از دو مسیر زمینی و یک مسیر دریایی – زمینی، روسیه را از طریق ایران به خلیج فارس و هند پیوند می دهد، در مسیر دریایی از ظرفیت کشتیرانی در رودخانه ولگا و دریای خزر بهره می گیرد و راه بدون واسطه تجارت ایران و روسیه است.

آنگونه که مقامات فدراسیون روسیه گفته اند، با دستور ولادیمیر پوتین رئیس جمهور این کشور، رودخانه ولگا در سال جاری میلادی (۲۰۲۳ ) لایروبی خواهد شد تا حمل بار و کشتیرانی در این رودخانه به عنوان پرآب ترین رود اروپا متصل به آب های آزاد تا دریای خزر شتاب گیرد.
وُلگا رودی است در غرب روسیه که پس از طی مسیر سه هزار و ۶۹۲ کیلومتری به دریای خزر می‌ریزد. این دریا از طریق این رودخانه، توسط کانال ولگا–دن به آب‌های آزاد متصل است.

نقشه آرشیوی از مسیر رود ولگا تا دریای خزر

عزم تهران و مسکو برای فعال سازی کریدور شمال – جنوب
به گفته کارشناسان، مسیرهای متداول برای ارسال کالا از هند به سمت سن پترزبورگ روسیه به عنوان یکی از دروازه های ورودی کالا به اروپا در شرایط صلح، حدود ۱۴ هزار و ۵۰۰ کیلومتر طول دارد اما کریدور ایران در این مسیر تنها هفت هزار و ۲۰۰ کیلومتر است که بهره گیری از این ظرفیت، ۴۰ درصد زمان ترانزیت و ۳۰ درصد هزینه های حمل و نقل را کاهش می دهد.
با تقویت مناسبات تهران – مسکو، تقویت کریدور شمال – جنوب در دستورکار مسئولان جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه قرار گرفته است.
مسیرهای شرقی و غربی این کریدور از کشورهای دیگر عبور می کنند و مسیر آبی از طریق دریای خزر، مسیر بدون واسطه ایران و روسیه در مبادلات تجاری است.
بندر ماخاچ قلعه تنها بندر روسیه در دریای خزر است و بنادر مهم دیگر این کشور در حاشیه رودخانه ولگا قرار دارند.
به گفته کارشناسان، یکی از مسائل مهم در این رودخانه ولگا طی ۶ سال گذشته، مشکل عدم لایروبی و پایین آمدن سطح آب کانال است که به همین دلیل کشتی‌ها مجبور هستند با آبخور ۳.۷ متر در این کانال تردد کنند که همین مسئله باعث می‌شود تا ناوگان کشتیرانی نتواند به طور کامل از ظرفیت اسمی خود استفاده کند و کشتی‌ها تنها با ۷۰ درصد ظرفیت بارگیری کنند.
کارشناسان بر این باور هستند که لایروبی کانال ولگا و رساندن آبخور آن به ۴.۵ متر برای تردد کشتی‌ها با ظرفیت کامل بسیار ضروری است.

دو کشتی دیگر به گل نشستند، تأکیدی بر لزوم لایروبی ولگا
تنها در یک ماه گذشته، دست کم دو مورد به گل نشستن کشتی های باری در رود ولگا گزارش شده است.تنها در ماه جاری میلادی ( مه ۲۰۲۳ – حدفاصل ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ تاکنون) دست کم دو مورد به گل نشستن کشتی های باری در رود ولگا گزارش شده است.
آخرین مورد، بنا بر گزارش اداره مرکزی وزارت حوادث غیر مترقبه روسیه در استان آستراخان، کشتی "بندر علیا ۲" بود که شنبه ششم خردادماه ۱۴۰۲ عازم بندر امیر آباد در جمهوری اسلامی ایران بود اما با بیش از چهار هزار و ۵۰۰ تن بار در کانال دریایی کشتی رو ولگا- کاسپیسک به گل نشست.
۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ نیز خبری منتشر شد مبنی بر اینکه، کشتی باری متعلق به روسیه به نام «بندر اولیا-۴» حامل محموله برای ایران در کانال رودخانه ولگا در نزدیکی دریای خزر به گل نشست.
استان آستراخان که از طریق ولگا و دریای خزر به ایران و به وسیله خطوط ریلی و جاده‌ای به کشورهای جمهوری آذربایجان، قزاقستان مرتبط است، از جمله پایانه‌های مهم دریایی روسیه در دریای خزر و یکی از مهمترین نقاط ارتباط رودخانه‌ای برای تجارت با ایران است.

به گفته منابع رسمی، ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه دستور لایروبی رودخانه ولگا تا پایان سال ۲۰۲۳ میلادی را صادر کرده است

دستور رئیس جمهور روسیه برای لایروبی ولگا تا پایان ۲۰۲۳
مهدی آکوچکیان سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در آستراخان روسیه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا یادآور شد: در تمام ملاقات ها با مقامات آستراخان از جمله سه ملاقات خود با استاندار این استان روسیه، لایروبی رود ولگا را با هدف تسهیل کشتیرانی و حمل کالا پیگیری کرده ام.
وی اظهارداشت: ایگور بابوشکین استاندار آستراخان نیز در این ملاقات ها به دستور ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه برای لایروبی رودخانه ولگا تا پایان سال ۲۰۲۳ میلادی اشاره و بر عزم این کشور در تحقق برنامه لایروبی با هدف فعال سازی ظرفیت های کریدور شمال - جنوب تأکید کرده است.

آکوچکیان سرکنسول ایران در آستراخان روسیه: پیشنهاد بهره گیری از ظرفیت شرکت های ایرانی در عملیات لایروبی ولگا مطرح شد تا با کمک این شرکت ها،‌این لایروبی هر چه سریعتر آغاز شود.پیشنهاد مشارکت شرکت های ایرانی
سرکنسول ایران در آستراخان روسیه گفت: در ملاقات با استاندار آستراخان، پیشنهاد بهره گیری از ظرفیت شرکت های ایرانی در عملیات لایروبی ولگا مطرح شد تا با کمک این شرکت ها،‌این لایروبی هر چه سریعتر آغاز شود.
آکوچکیان اظهار داشت: هنوز هم امکان استفاده از ظرفیت شرکت های ایرانی وجود دارد و مذاکراتی در این راستا در حال انجام است.

کشتی ها راه سه روزه را ۴۰ روزه می روند
سرکنسول ایران در آستراخان اظهار داشت: هم اینک کشتی ها برای عبور از رود ولگا، راهی که به باید به صورت متوسط سه یا چهار روزه طی کنند، به ویژه در فصل سرد سال در مدت ۴۰ روز طی می کنند و از این جهت، لایروبی ولگا هم امکان حرکت کشتی ها با ظرفیت بیشتر و نیز با سرعت بیشتر را فراهم می کند.
وی اظهار داشت: اگر لایروبی انجام شود، با همین تعداد کشتی موجود، می توان ظرفیت حمل کالا در مسیر دریایی کریدور شمال – جنوب بین بنادر روسیه و ایران را به میزان بسیار قابل توجهی افزایش داد.

عزم روسیه برای لایروبی ولگا و افزایش ظرفیت حمل و نقل کالا
پیش از این نیز مارات خوسنولین معاون نخست وزیر فدراسیون روسیه در این باره گفت: در چارچوب توسعه مسیر حمل و نقل از طریق دریای خزر، عملیات لایروبی رودخانه ولگا برای عبور کشتی ها انجام می شود و در آینده، کشتی های بزرگ می توانند در این رودخانه به سمت بندر آستاراخان حرکت کنند.
معاون نخست وزیر فدراسیون روسیه گفت: تا سال ۲۰۲۵ گردش بار بین روسیه و کشورهای منطقه خزر، جنوب و جنوب شرق آسیا، خلیج فارس باید کلأ دو برابر شود که به رقمی افزون بر ۳۰ میلیون تن خواهد رسید.
وی ادامه داد: حجم گردش بار در این مسیر در سال ۲۰۳۰ باید به ۴۵ میلیون تن برسد.

نیاز به تقویت ناوگان دریایی در کنار لایروبی ولگا
بنا بر برخی داده های غیررسمی، در عملیات لایروبی آتی عمق رود ولگا از ۳.۸ متر به ۴.۲ متر در محدوده ای به عرض ۶۰ متر افزایش می یابد که امکان حرکت کشتی های بزرگ تر و حمل بار بیشتر را فراهم می کند. با این وجود،‌ برخی کارشناسان معتقدند که علاوه بر لایروبی ولگا، باید ناوگان کشتیرانی نیز تقویت و نوسازی شود.
از نگاه کارشناسان، بیشتر کشتی های در حال تردد در دریای خزر، فرسوده و دچار مشکلات فنی هستند و با توجه به آب و هوای سرد و یخبندان در آستراخان روسیه در زمستان با مشکلاتی روبرو هستند و از طرف دیگر، نیروی انسانی و سیستم موقعیت یاب این کشتی ها در بروز خطا و به گل نشستن آنها موثر است.

ضرورت اقدامات مشترک ایران و روسیه در توسعه حمل و نقل دریایی
کاظم جلالی سفیر ایران در روسیه نیز پیش تر گفته است: بخش دوم کریدور شمال – جنوب از مسیر ایران، ترکیبی از مسیر دریایی و زمینی است که از دریای خزر می گذرد و برای تقویت این مسیر، باید بنادر در حاشیه این دریا تقویت شوند و برخی نیز نیاز به تقویت، توسعه و نوسازی دارند.
وی با اشاره به تحولات بین المللی گفت: روسیه از بندر سن پترزبورگ و سایر راههای دریایی خود سالانه بالغ بر ۳۰۰ میلیون تن کالا به اروپا صادر می کرده است اما با توجه به شرایط، این حجم از کالا قرار است از مسیر ترکیه و ایران عبور کند و پیش بینی روسیه هم این است که حداقل ۵۰ میلیون تن کالا را از طریق ایران صادر کند.
جلالی سفیر ایران در روسیه: اگر ما بتوانیم کریدور شمال جنوب را به طور کامل شکل دهیم کانال سوئز دومی شکل خواهد گرفتوی اظهار داشت: بنا به بررسی و اعلام روسیه تنها ظرفیت ترانزیت هفت تا هشت میلیون تن کالا از طریق ایران در حال حاضر وجود دارد و بنابراین راه درازی در پیش است که بتوان این حجم کالا را از ایران عبور داد و این امر مستلزم تلاش شبانه روزی و بی وقفه در این حوزه است که طبیعتا اقدامات شرکتهایی همچون گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در حوزه توسعه ناوگان و تمرکز بر حمل بار از طرق مختلف از جمله کریدور شمال- جنوب می تواند در این حوزه راهگشا باشد.
سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه با بیان اینکه امنیت امروز با مفهوم توسعه گره خورده است،‌ اظهار داشت: هر چقدر که یک کشور توسعه یافته تر باشد و سایر کشورها وابستگی بیشتری به آن داشته باشند ضریب امنیت آن کشور بالاتر خواهد رفت و بنابراین اگر ما بتوانیم کریدور شمال جنوب را شکل دهیم کانال سوئز دومی شکل خواهد گرفت که در دنیا مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
وی یادآور شد: البته روسیه هم توسعه بنادر را دنبال کند چراکه روسیه تنها یک بندر خزری دارد و سایر بنادر این کشور ولگایی هستند که بندر ماخاچ قلعه نیز نیاز به تقویت دارد هر چند که برای این بندر طرح توسعه در نظر گرفته شده است.
جلالی ادامه داد: نخست وزیر روسیه سال ۲۰۲۲ به ماخاچ قلعه سفر داشته است و دستورات لازم را صادر کرده است ولی نیاز به لایروبی ولگا نیز وجود دارد که قول داده اند در فصلی که گرم است و امکان این عملیات وجود دارد لایروبی ولگا را انجام دهند.
وی افزود: ایران نیز نیازمند این است که بندر خود را تقویت کند ضمن اینکه ناوگان دریایی ایران و روسیه نیز باید کارهای بزرگی را صورت دهد.
جلالی با بیان اینکه خرید بندر سالیانکا کار بسیار بزرگ و مهمی بود که گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران صورت داد تصریح کرد: این کار خوبی است که گروه کشتیرانی برای خرید بندر سالیانکا صورت داده و با این اقدام راهبردی، ایران ۵۳ درصد از سهام این بندر را در اختیار گرفته و این اقدام موثر و خوبی است و بندر سالیانکا نیز یکی از بنادر بسیار خوب و فعال به شمار می رود. سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه تاکید کرد: کار توسعه این بندر نیز باید صورت گیرد و البته طرح توسعه نیز در این حوزه تعریف شده و گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران نیز طرح توسعه این بندر را طراحی کرده و برنامه هایی نیز وجود دارد که سالیانکا را بتوان توسعه داد.

به گفته جلالی، ایران در سال ۲۰۱۹ میلادی تجارت یک میلیارد و ۶۵۰ میلیون دلاری با روسیه داشته است اما در سال ۲۰۲۲ بر اساس آمار منتشر شده از سوی گمرک روسیه این رقم به افزون بر پنج میلیارد دلار رسیده است. از نگاه سفیر ایران در روسیه، عدد واقعی تجارت دوجانبه بالاتر از رقم اعلامی است چراکه بخشی از کالاهای ایرانی از طریق بندر آکتائو قزاقستان به روسیه وارد می شوند.
بدون شک، لایروبی ولگا و توسعه زیرساخت حمل و نقل دریایی، امکان تجارت بدون واسطه ایران و روسیه و ارتقای سطح مبادلات به رقمی متناسب با سطح مناسبات سیاسی و راهبردی دو کشور را فراهم خواهد کرد.

کد : 2765

گروه : اخبار رسانه ها

تاریخ : 3 ماه پیش

پرینت

کپی لینک کوتاه

ادعای ترامپ: ما از ایران یک نشانه‌ی بسیار قوی دریافت کرده‌ایم که حاکی از تمایل آن‌ها برای نهایی‌کردن توافق غزه است.

حمله دسته جمعی رادیکال‌ها به باهنر پس از اینکه گفت «اعتقادی به حجاب اجباری نداشته، ندارم و این قانون لازم‌الرعایه نیست» و «حزب‌اللهی‌ها ۱۰ درصد کشورند»

روزنامه جمهوری اسلامی: ۷ سال کشور را معطل امام جمعه‌ای کردند که CFT را حرام می‌دانست؛ در حالی که او سواد فقهی ندارد

قدرت نمایی عملیاتی ارتش ایران / جنگنده هوشمند وارد میدان شد

اگر منافع ملی ایجاب کند با شیطان در قعر جهنم نیز مذاکره می‌کنیم/ ‌مذاکره با آمریکا تابو نیست

«پزشکیان» اگر تأییداتی اخذ کند، می‌تواند با ترامپ در نیویورک دیدار مستقیم و بی‌واسطه کند

آب خزر بدون شیرین سازی به اطراف تهران منتقل و پس از شیرین سازی پساب آن دریاچه نمک قم را سیراب کند

کانال خزر سیاه سرمایه گذاری در کریدور زنگزور را بی ارزش می کند و برای کشورهای حاشیه دریا و چین و هندمنافع دارد