با توجه به اهمیت بسیار ویژه پروژه های ریلی در ایجاد کریدورهای حمل و نقلی و همچنین تاکیدات رهبر انقلاب در این زمینه، به نظر می رسد اولویت در تخصیص منابع برداشت شده از صندوق توسعه ملی، 6 پروژه مهم ریلی کشور به طول 1058 کیلومتر است.

به گزارش تین نیوز، پروژه های عمرانی همواره با چالش تامین مالی مواجه می شوند و همین مساله موجب طولانی شدن فرایند ساخت و اتمام عملیات عمرانی طرح های توسعه ای در کشور شده است.

علاوه بر مشکل محدودیت در تامین مالی، عدم اولویت بندی پروژه ها با توجه به ضریب اهمیت و میزان تاثیرگذاری آن بر اقتصاد و توسعه کشور، از دیگر دلایل طولانی شدن فرایند ساخت پروژه های عمرانی است، درواقع سازمان برنامه و بودجه با کثرت طرح های عمرانی مواجه می شود و نتیجه این کثرت، توزیع منابع بین هزاران پروژه است.

توجه و تأکیدات رهبر انقلاب به توسعه ریلی 

مقام معظم رهبری بارها بر توسعه حمل و نقل ریلی به عنوان مهم ترین مدل حمل و نقل تأکید کرده اند، باتوجه به محدودیت منابع، دولت در تخصیص اعتبارات عمرانی باید اولویت ها را در نظر بگیرد، یکی از ثمرات اولویت بندی پروژه ها، تامین اعتبار پروژه ریلی چابهار - زاهدان از محل صندوق توسعه ملی بوده است.

با موافقت رهبر انقلاب 300 میلیون یورو از محل صندوق توسعه ملی به پروژه ریلی چابهار زاهدان اختصاص یافت که تاکنون 250 میلیون یوروی آن به پروژه تزریق شده است؛ تخصیص این مبلغ موجب پیشرفت فیزیکی پروژه از 40 درصد به 62 درصد و اتمام عملیات عمرانی پروژه در حد فاصل زاهدان تا شهرستان خاش به طول 154 کیلومتر شده است.

به گفته معاون شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور به تازگی عملیات عمرانی خط آهن خاش- زاهدان به پایان رسیده و تا چند روز آینده آزمایش های فنی و سرعت برای این پروژه انجام و پس از اخذ تاییدیه، افتتاح خواهد شد.

موافقت رهبر انقلاب با برداشت 10 درصد از سهم صندوق توسعه ملی برای تزریق به پروژه های عمرانی

روز گذشته مسعود میرکاظمی رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرد: «امسال تنها سالی است که ۴۰ درصد از درآمدهای نفتی به حساب صندوق توسعه ملی واریز می شود. خدمت رهبری نامه ای از طرف رئیس جمهوری داده شده است و از ایشان اجازه خواسته ایم که اجازه دهند از 20 درصد این درآمدها در دو موضوع تملک (طرح های عمرانی) و اشتغال استفاده کنیم. حتی در نامه ای که رئیس جمهور تدوین کردند، به هیچ عنوان موضوع جاری مطرح نشده و اجازه ای در این زمینه گرفته نشده است. ایشان نیز با برداشت 10 درصد موافقت کردند.»

به گزارش فارس، باتوجه به آمار و ارقام درآمدهای نفتی، پیش بینی می شود حدود 3.3 میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی به دولت برای ساخت پروژه های عمرانی هزینه شود. در صورتی که براساس نرخ ارز نیمایی که هم اکنون حدود 28 هزار میلیارد تومان است، 92 هزار میلیارد تومان اعتبار برای تزریق به پروژه های عمرانی به دست می آید.

تاکید رهبر انقلاب بر تبدیل کشور به چهارراه ارتباطی با توسعه خطوط ریلی

در طول سال های اخیر، همواره کارشناسان اقتصادی کشور اولویت دهی به پروژه های عمرانی را به توصیه کرده اند. در همین راستا رهبر انقلاب بارها بر لزوم سرعت دهی به ساخت و تکمیل خطوط ریلی کشور تاکید کرده اند. آخرین تاکید ایشان در سخنرانی 11 آبان ماه امسال ایشان بود که فرمودند: «کشور ما، هم از لحاظ نیروی انسانی امتیاز دارد، هم از لحاظ نیروهای طبیعی امتیاز دارد، هم از لحاظ موقعیّت جغرافیایی؛ ما چهارراه ارتباطات شرق و غرب و شمال و جنوبیم. شما روی نقشه نگاه کنید، نقشه ی دنیا را بگذارید نگاه کنید؛ ما در یک نقطه ی حسّاس هستیم. شرق و غرب از ما می توانند عبور کنند؛ شمال و جنوب هم از ما می توانند عبور کنند. ما یک معبرِ ترانزیتِ بسیار پیشرفته و خوبی می توانیم در دنیا باشیم.

البته احتیاج دارد به خطوط راه آهن، خطوط ریلی؛ با جاده نمی شود که من راجع به این خطوط ریلی هم باز ــ این درددل ها را با شما جوان ها باید بکنیم ــ مکرّر در دولت های مختلف راجع به خطوط ریلی من تأکید کرده ام؛ متأسّفانه کوتاهی شده. البتّه در آن اوایلِ بعد از رحلت امام چرا، یک مقداری کارهای ریلی خوبی انجام شد، [ولی] بعدش دیگر کار درستی انجام نشده و حالا ان شاءالله بنا دارند کارهای خوبی را انجام بدهند. ما بایستی ان شاءالله در این زمینه ی رفت وآمدها و حمل و نقل بتوانیم جایگاه خودمان را پیدا کنیم.»

6 پروژه اولویت دار ریلی کشور نیازمند تزریق اعتبار

 برنامه وزارت راه شهرسازی و شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور برای سال 1401 بهره برداری از پنج پروژه ریلی به طول 564 کیلومتر است.

این پروژه ها شامل پروژه های میانه-اردبیل (به طول 175 کیلومتر)، همدان-سنندج (به طول 155 کیلومتر)، رشت -کاسپین (به طول 36 کیلومتر)، خاش - زاهدان (به طول 154 کیلومتر) و بستان آباد - تبریز (به طور 44 کیلومتر) است.

از این پنج پروژه، خط آهن زاهدان - خاش در استانه بهره برداری است، چهار پروژه دیگر که شامل 410 کیلومتر خط ریلی است، تنها در صورت تزریق 6 تا 7 هزار میلیارد تومان اعتبار تا پایان امسال و یا اوایل سال آینده به بهر ه برداری خواهد رسید.

باتوجه به موافقت رهبر انقلاب با برداشت 10 درصد از سهم 40 درصد صندوق توسعه ملی از درآمد نفت و گاز و تاکید ایشان بر ضررت توسعه خطوط ریلی و تبدیل شدن کشور به چهارراه ارتباطی شرق و غرب و شمال و جنوب و تاکید رئیس جمهور بر استفاده از این منابع دریافت شده از صندوق توسعه در بخش عمرانی، به نظر می رسد اولویت اول تخصیص اعتبارات، این 4 پروژه ریلی به طول 410 کیلومتر است.

امکان اتمام چهار پروژه مهم ریلی تا پایان سال

تنها با تزریق 7 هزار میلیارد تومان به این 4 پروژه، 410 کیلومتر خط ریلی تا پایان سال جاری و یا اوایل سال آینده به بهره برداری خواهد رسید و 2 مرکز استان و یک بندر بزرگ تجاری به نام بندر کاسپین به شبکه ریلی متصل خواهد شد.

در صورت تزریق اعتبار و بهره برداری از این 4 پروژه، رکورد اتمام و بهره برداری از خطوط جدید پروژه های ریلی شکسته می شود چرا که در مدت یک سال 560 کیلومتر خط ریلی به بهره برداری رسیده در حالی که متوسط ساخت خط ریلی در طول چند دهه گذشته سالانه 200 کیلومتر بوده است.

بهره برداری کامل از خط آهن چابهار- زاهدان تا پایان سال آینده با تزریق 300 میلیون یورو

ضمن اینکه، در صورت تامین اعتبارات پروژه 640 کیلومتری چابهار - زاهدان که پیشرفت آن به 62 درصد رسیده است، تا پایان سال آینده کل این مسیر به بهره برداری خواهد رسید و بخشی از کریدور شمال - جنوب کشور به اتمام می رسد. این پروژه با پرداخت 250 میلیون یورو به همراه 50 میلیون یورو قبلی از محل مصوبه 300 میلیون یورویی صندوق توسعه ملی ،  تا پایان سال آینده به طور کامل به بهره برداری خواهد رسید.

 ساخت خط آهن رشت- آستارا با 20 هزار میلیارد تومان

یکی دیگر از پروژه های حائز اهمیت برای کشور، پروژه خط آهن رشت- آستارا به طول 162 کیلومتر است که باتوجه به اینکه حدود 52 کیلومتر از این پروژه نیازمند ساخت پل و تملک زمین در مسیر اجرای پروژه است، باز زمانی 3.5 سال برای ساخت آن در نظر گرفته شده است. هزینه ساخت این پروژه 20 هزار میلیارد تومان به قیمت امروز محاسبه شده است. ساخت خط آهن رشت - آستارا یکی از مهم ترین گره های کریدور شمال به جنوب را تکمیل کرده و حجم جابه جایی و ترانزیت کالا به میزان قابل توجهی افزایش خواهد داد.

بنابراین 6 پروژه ریلی به طول 1058 کیلومتر باید در اولویت تامین اعتبار قرار گیرد، تنها در صورتی می توانیم سرعت توسعه کشور را افزایش دهیم که نظام تامین مالی کشور سهم مناسبی را به بخش توسعه اختصاص دهد و مدیران تصمیم گیر اولویت پرداخت اعتبارات و بودجه های عمرانی را به پروژه هایی بدهد که بیشترین تاثیر را در فرایند توسعه کشور دارد.

مطالعات گسترده در حوزه توسعه نشان می دهد که توسعه راه و حمل و نقل عمومی به ویژه حمل و نقل ریلی یکی از پیشران های توسعه است و قطعا هر چقدر در این بخش هزینه شود، سرعت توسعه کشور را هم افزایش خواهد داد.