ترابر نیوز:

فرسودگی ناوگان هوایی ایران

کهنه‌ترین هواپیماهای دنیا در ایران پرواز می‌کنند.80 درصد فرودگاه‌های کشور فقط هفته‌ای دو پرواز دارند در حالی‌که شرکت‌های خارجی در هفته بیش از 70 پرواز به تهران دارند.  متوسط عمر ناوگان هواپیمایی در ایران بالای 20 سال است در حالی‌که استاندارد جهانی کمتر از 10 وحتی 5 سال است.
 
این معضل از سال‌ها پیش همواره در ایران وجود داشته و با سوانحی که هرساله در حمل‌ونقل هوایی کشور رخ می‌دهد، بسیار واضح وآشکاراست که این صنعت نیاز به توجهی ویژه دارد. تا سال 1404 در هر سال نیاز به ورود حدود 30 فروند هواپیما با عمر کمتر از 10سال داریم.


بر اساس اطلاعات سازمان مشاوره هوانوردی انگلیس، ایران 189 هواپیما در ناوگان فعلی خود دارد که به‌طور متوسط عمر 22 ساله دارد؛ همچنین این کشور 76 هواپیمای ذخیره با عمر متوسط 24 سال دارد. 



دولت باید اعتبار ویژه‌ای در بودجه به صنعت هوایی اختصاص دهد 


برای ایجاد ناوگان جدید، یک اعتبار خاص لازم است ودولت باید در بودجه این اعتبار را لحاظ کند زیرا حمل‌ونقل هوایی و سوانحی که در کمین این حوزه قرار دارد بسیار حساس و مهم است و نمی‌توان با اما واگر با این مقوله برخورد کرد.
 

دو راهکار اساسی  برای پایین آوردن سن ناوگان هوایی کشور بیان می‌کند: 1 - خریداری هواپیماهای جدید از شرکت‌های معتبر هوایی دنیا، 2 - تعمیر و چک کردن هر ماهه هواپیماهایی که در جریان پرواز و حمل‌ونقل هوایی قرار دارند.




شرکت‌های داخلی با خارجی‌ها رقابت کنند

متاسفانه ایرلاین‌های ما به جای اینکه با شرکت‌های خارجی رقابت داشته باشند با شرکت‌های داخلی دارند و در این کار هم به جای رقابت درست به یکدیگر ضربه می‌زنند درحالی که شرکت‌های خارجی در هفته بیش از 70 پرواز به تهران دارند و قطر با ایجاد هاب منطقه‌ای مسافران را به دوحه می‌برد و از آنجا به کشورهای دیگر می‌فرستد.
 
در حال حاضر 22 هزار هواپیمای تجاری در دنیا پرواز می‌کنند و تعداد مسافران جابه‌جا شده در دنیا 2 میلیارد و 800 میلیون نفر از 3800 فرودگاه بین‌المللی و 35 هزار کریدور هوایی است.

همچنین 8 میلیون تن بارهوایی به وسیله صنعت هوایی حمل می‌شود و بیشترین سهم حمل‌ونقل هوایی در دنیا مربوط به کشورهای اروپایی است.ایران ایر در سال 1360 جزو 10 شرکت برتر ایمن دنیا بود که البته شرایط جنگ تحمیلی و تحریم‌ها موجب کاهش رتبه این ایرلاین شد. 



سرانه اندک در استفاده از صندلی هواپیما 

بالاترین سن ناوگان درمیان شرکت‌های هواپیمایی مربوط به شرکت هواپیمایی ساها با سن 31 سال و در رده‌های بعدی هواپیمای جمهوری اسلامی ایران با سن 22/6 سال است. سرانه استفاده از صندلی هواپیما در ایران، از متوسط کشورهای جهان سوم نیز کمتر است. بر اساس آماری که در نشریه سازمان مدیریت وبرنامه‌ریزی در کشورهای جهان سوم به ازای هر سه‌هزار تا 3500نفر یک صندلی ملکی وجود دارد در حالی که در کشور ما هر 5900 نفر یک صندلی ملکی در اختیار دارند. این رقم نشان می‌دهد تعداد صندلی‌های موجود کشور 81درصد کمتر از استانداردهای کشورهای جهان سوم است.
 

علل وقوع حوادث هواپیمایی در ایران

فرسوده بودن هواپیماهای موجود در کشور و هزینه بالای تعمیر و نگهداری آن,از معضلات صنعت حمل و نقل هوایی است که این خود یکی از دلایل وقوع سوانح هوایی نیز است. 

تحریم اعمال شده از طرف دولت آمریکا مبنی بر عدم اجازه ورود هواپیما و قطعات آن به ایران را از دیگر دلایل وقوع حوادث هواپیمایی در کشور است. عدم تجهیز فرودگاههای ایران به آخرین فنآوریهای روز صنعت حمل و نقل هوایی نیز یکی دیگر از دلایل کاهش امنیت در این نوع حمل و نقل است.

وجود شرایط تحریم آمریکا دلیل عدم خرید هواپیماهای اروپایی توسط کشور ایران است.

دولت آمریکا با ایجاد شرایط تحریم علیه ایران، تمامی کشورهای اروپایی را نیز به همسویی با سیاستهای خود دعوت کرده است و اروپاییها نیز در جهت موازی با اهداف سلطه طلبانه آمریکا حرکت میکنند.

در حال حاضر برخی از کارشناسان صنعت هوایی معتقدند یکی از دلایل روی آوردن ایران به اجاره هواپیماهای فرسوده، مسائل مالی آن است. به این معنی که چون قیمت بلیت هواپیما در ایران پایین و از سوی دولت کنترل میشود، ارائه خدمات مناسب و دریافت وجه آن از مسافر امکانپذیر نیست. لذا شرکتهای هواپیمایی برای کاهش هزینه های خود رو به چارترکردن یا اجاره کردن هواپیماهای فرسوده و ارزان می کنند.

 

به کارگیری هواپیمایی شرقی متاثر از یک مثلث سیاسی، مدیریتی و اقتصادی است

دلیل به کارگیری هواپیماهای فرسوده شرقی در ناوگان ایران یک مثلث سیاسی، مدیریتی و اقتصادی است: از نظر سیاسی ایران با روسیه روابط نزدیکی دارد. از نظر مدیریتی، هماهنگی و اراده لازم برای در نظر گرفتن نقاط فنی وجود ندارد و از نظر اقتصادی نیز قیمت بلیت و کنترل آن سرمایه گذاری برای اجاره هواپیمای خوب و نو را غیراقتصادی کرده است.

زیرساخت هواپیمایی ایران زیرساختی است که با هواپیماهای غربی تناسب بیشتری دارد .هما به عنوان بزرگترین ایرلاین کشور هنوز حاضر به استفاده از هواپیماهای شرقی نشده است. با این حال، این اشکال بر مدیران صنعت هواپیمایی وارد است که چرا ناوگان نو اجاره نمیکنند تا فعلا از رکوردداری سوانح هوایی در دنیا رهایی پیدا کنیم.



استفاده از هواپیماهای بالای 15 سال به بهانه تحریم صورت می گیرد

تحریم صنعت هواپیمایی ایران به رغم این که یک بحث مهم است، اما به نظر می رسد عمر برخی هواپیماهای ایرانی عمدا کمتر از مقدار واقعی اعلام می شود.
در واقع عمر کارکرد هواپیما در هر خط هوایی اعلام شده است، اما آن هواپیما در زمان به کارگیری نو نبوده است.
مهمترین هواپیماهایی که خطوط هوایی ایران فعالیت دارند، دارای عمری بالای ۱۵ سال بوده و حتی برخی از آنها دارای عمری بالای ۲۵ سال هستند. 
با این که همین کارکرد نشان از کیفیت بالای هواپیماهای غربی به خصوص بویینگ و ایرباس دارد نباید با استفاده از هواپیماهایی کهنه امنیت پروازی خود را به خطر بیاندازیم. واقعیت این است که تحریم هواپیمایی ایران محدود به هواپیماهای زیر پنج سال عمر است و خطوط هوایی بسیاری تمایل به فروش هواپیماهای زیر 10 سال خود دارند. به عنوان نمونه، خطوط هوایی ماهان چند ایرباس سیصد سری ششصد و چند ایرباس سیصد و بیست با عمر حدود شش سال از لوفت هانزا خرید کرد. پس عملا استفاده از هواپیماهایی با عمر بالای پانزده سال به بهانه تحریم صورت می گیرد و نه یک واقعیت.

نقش هواپیما های فرسوده در آلودگی هوا

آلودگی ناشی از نشست وبرخاست هواپیما به مراتب بالاتر از آلودگی خودروها است. فرودگاه نباید در فضایی باشد که اطرافش را خانه های مسکونی احاطه کرده اندچراکه این فضا اشباع شده است وبا کوچکترین منبع اثرات جدی تری را به همراه خواهد داشت.اگر هواپیما و سوخت آن استاندارد باشد هر  فروند هواپیما در هر بار نشست وبرخاست برابر با 30 هزار دستگاه خودرو آلودگی تولید می کند.هر صندلی هواپیما به اندازه 300 خودرو در هنگام نشست و برخاست آلودگی ایجاد می کند.هواپیما مانند خودرو وقتی سنش بالا می رود، میزان آلودگی اش افزایش پیدا می کند.آلودگی صوتی مهمترین بخش در هواپیماها میباشد. آلودگی صوتی در چند بخش از جمله سلامتی، رنجش و آزار افراد؛ اختلال و آشفتگی در خواب شبانه؛ ایجاد تداخل در گفتگو؛ اختلال در آموزش مدارس؛ اثر بر روی حیوانات؛ ارزش و اعتبار اماکن و ... تأثیر گذار است.آلودگی صوتی اثر بسیار شدیدی برای سلامت انسان ها می گذارد. اول از ضعف شنوایی شروع می شود. بعد جلوی فراگیری و آموزش را می گیرد. بعد از آن حتی ناشنوایی دائمی و ضعف عصبی را ایجاد می کند. البته اثر آلودگی صوتی هواپیما به نوع سن و جنسیت های مختلف نیز فرق می کند مثلاً خانم ها و افراد میانسال حساس تر هستند و افراد زیر 18 سال و افراد مسن اثر سوء کمتری دارند. از این رو اثرآلودگی صوتی غیر قابل انکار است؛یک هواپیمای فرسوده 200 نفره به اندازه 200 خودرو که در طول شبانه‌روز فعالیت دارند، آلودگی تولید می‌کند. 70 درصدآلودگی هوا ناشی از منابع متحرک است، موتورسیکلت‌، خودرو، هواپیما و هر نوع وسیله‌ای که از سوخت‌های فسیلی استفاده می‌کنند در این گروه قرار دارند.سن متوسط هواپیماها در همه جا 15 سال برآورد شده اما در کشور ما 25 سال است.فرودگاه‌هایی که بیش از 100 هزار سوت پرواز دارند آلوده هستند؛ فرودگاه مهرآبادکه در حدود 130 هزار سوتی در سال پرواز دارد از نقاط آلوده محسوب می‌شود.

منابع:انعکاس+سلامت نیوز+پرشین خودرو+اقتصاد ایران آنلاین+سایت مرجع هوانوردی وهوافضای پارسی

گردآورنده:مریم کیان ارثی