حدود سه چهارم آلودگی هوای شهرهای کشور ناشی از مصرف بی رویه و لجام گسیخته گاز در ایران است.

فرهنگ اقتصاد _ مصرف بی رویه انرژی خصوصا گاز در مصارف خاگی اقتصادی ملی را با بحران های خرد کننده ای مواجه نموده است. در ماه های سرد سال حدود ۷۵ درصد گاز تولیدی کشور در بخش خانگی و تجاری مصرف می شود. میزان تولید گاز حدود ۸۰۰ میلیون متر مکعب در روز است که در روزهای سرد زمستان حدود ۶۰۰ میلیون متر مکعب آن در بخش خانگی سوزانده می شود.کشور ترکیه باجمعیت معادل ایران و دارای زمستانی به مراتب سرد تر از ایران سالانه ٥٢ میلیارد متر مکعب گاز مصرف می کند اما در ایران سالانه ٢٧٠ میلیارد متر مکعب گاز مصرف می شود. ریشه این لجام گسیختگی در کجاست  قیمت گاز صادراتی ایران ۲۶ سنت معادل ۷۵۰۰ تومان است اما دولت این گاز را به مصرف کنندگان خانگی هر متر مکعب حدود ۲۳۰ تومان می فروشد. به این ترتیب دولت با تمام توان به سیاست تشویق به اصراف بیشتر ادامه می دهد و هر کس بیشتر گاز مصرف کند یارانه بیشتری دریافت خواهد نمود. یعنی خانواده ای که خانه ۲۵۰ متری دارند و استخر خصوصی خود را در زمستان ها با گاز گرم می کنند و در ماه ۲۰۰۰ متر مکعب گاز مصرف می کنند در واقع حدود ۱۴ میلیون تومان در ماه یارانه دریافت نموده اند. و خانواده ای که در ماه ۳۰۰ متر مکعب گاز مصرف می کنند حدود ۲میلیون تومان یارانه دریافت می کنند . آیا این مصداق کامل بی عدالتی نیست. توجیه ما برای تاکید بر این بی عدالتی واستمرار آن چیست؟ هیچ چاره ای نداریم و اگر قیمت گاز را هم آزاد کنیم اثرات تورمی دارد. با اینگونه پاسخ های سطحی چشم هایمان را بر روی این ظلم نکبت بار می بندیم. به دلیل مصرف بی حد ومرز گاز در بخش خانگی مجبور به قطع گاز صادراتی در زمستان می شویم و میلیاردها دلار از درآمدهای ارزی کشور را بر باد می دهیم و به اعتبار جهانی خود در بازار صادرات ضربه وارد می کنیم. به دلیل مصرف بی رویه گاز در بخش خانگی مجبور به قطع گاز واحد های بزرگ و کوچک صنعتی می شویم و سالانه حدود دو میلیارد دلار خسارت و عدم نفع به این واحدهای صنعتی و اقتصادملی وارد می کنیم. با مصرف بی رویه گاز روزانه ۶۴۰ میلیون متر مکعب گاز را در شهر و روستا می سوزانیم و هوای کشور را شدیدا آلوده می کنیم  در زمستان ماهیانه حدود بیست میلیارد متر مکعب گاز را در خانه ها می سوزانیم و میلیارد ها تن کربن را در هوا منتشر می کنیم. هر یک درجه کاهش درجه حرارت خانه ها منجربه حدود ۲۰ میلیون مترمکعب کاهش مصرف گاز خواهد شد یعنی اگر دمای خانه ها را از ۲۳ درجه به ۱۸ درجه برسانیم حدود صد میلیون متر مکعب در روز کاهش مصرف گاز خواهیم داشت ارزش ۱۰۰ میلیون متر مکعب در روز معادل ۷۸۰ میلیون دلار در ماه می باشد. تا کی به این بی عقلی خسارت بار در اصراف بی رویه گاز ادامه خواهیم داد. یعنی این معضل بزرگ هیچ راه چاره ای ندارد؟! کدام کشوردر کل کره زمین  چنین سیاست ویران کننده ای را در پیش گرفته است؟ چرا ما در جهان استثنا هستیم؟ ریشه دویدن در این مسیر رو به پرتگاه چیست؟ چرا از تجربه دیگر کشورها استفاده نمی کنیم؟! مگر تا ۳۰ سال پیش گاز رسانی به شهرها و روستاها انجام شده بود؟ ملت ما در طول حیات چند هزار ساله خود بدون گاز در زمستان های بسیار سرد زندگی نمودند مگر از این منظر مشکلی در زندگی نسل های گذشته وجود داشت. حال که کمی به عمق این فاجعه بزرگ و ویرانگر اشاره گردید اکنون به راه حل های تجربه شده در زندگی بشر خارج از ایران می پردازیم: الف: اقداماتی که مردم باید انجام دهند: پوشیدن لباس گرم در ماه های سرد سال در خانه هاتنظیم دمای خانه ها روی ۱۸ درجهدر زمستان ها از کرسی استفاده کنیم این روش روز جهان است و در ژاپن و بسیاری کشورها هم اکنون از این شیوه استفاده می شود.از سیستم های مناسب با بیشترین بهره وری انرژی برای گرمایش برج ها و آپارتمان ها استفاده کنیم.از اتلاف گرما در خانه ها جلوگیری کنیم.از کابین دوش و سایر روش ها جهت کاهش مصرف انرژِی در حمام ها استفاده کنیم.اروپایی زندگی کنیم شب ها زودتر بخوابیم و صبح ها زودتر بیدار شویم این سبک زندگی مناسب ترین سبک زندگی برای بشر استاستفاده از برق در ساعت های کم باری شبکه برق(از ساعت ۱۱ شب الی ۸ صبح) جهت گرم نگه داشتن کرسی و سایر سیستم های گرمایشی. در ساعت های ذکر شده قیمت برق ارزان تر است.   اقداماتی که دولت باید انجام دهد: ستاد مدیریت مصرف انرژی تحت نظر شخص رئیس جمهور تشکیل شودتمام وزارتخانه ها و دستگاه های حاکمیتی مکلف به فرهنگ سازی در خصوص روش های مصرف بهینه انرژِی باشند. صدا و سیما مجریان، کارگردان ها و فیلم سازها، معلم های مدارس، اساتید دانشگاه، ائمه جمعه و جماعات، رسانه های مجازی، روزنامه ها و همه نخبگان کشور می بایست در جنبش ملی کاهش مصرف انرژِی مشارکت نمایند و با مطالعه همه روش های تجربه شده در جهان، این روش ها را با جزئیات به مردم آموزش دهندقیمت گاز ظرف مدت سه سال آزاد شود.همه خانه ها به کنتور هوشمند متصل شوند.قیمت گاز بر حسب  ساعت ها کم مصرف و پر مصرف طبقه بندی شود.بخش از درآمد حاصل از آزاد سازی قیمت گاز صرف حمایت از خانواده های کم درآمد شود و به بیکاران تا زمان یافتن کار مناسب حقوق بیکاری پرداخت شود.   بررسی میزان تورم ناشی از آزاد سازی قیمت گاز و روش های کنترل آن: آزادسازی قیمت گاز منجر به کاهش مصرف می شود. با استفاده از روش های بیان شده و سایر روش ها می توان متوسط مصرف گاز خانه ها را به ۲۰۰ متر مکعب در ماه کاهش داد این تجربه ای است که سایر کشورها آن را پیموده اند کشورهایی با اقیلم سرد تر از ایران ماهیانه ۲۰۰ متر مکعب گاز مصرف می کنند. ایران که سردتر از کانادا و روسیه نیست.  گاز همچون بنزین و گازوئیل نیست که مردم هیچ راهی جز پذیرش میزان مصرفی که موتور خودروها و ترافیک آن را تعیین میکند، نداشته باشند. بلکه در موضوع گاز مردم هستند که با پوشیدن لباس گرم در خانه ها و سایر روش ها می توانند مصرف گاز خود را شدیدا کاهش دهند لذا آزاد سازی قیمت گاز برای مصارف بالاتر از الگوی مصرف تعیین شده بسیار آسان تر و متفاوت تر از آزاد سازی قیمت بنزین و گازوئیل است.(با توجه به قیمت دلار قیمت بنزین در سال ۹۷ با قیمت های جهانی یکسان شده بود) مهمترین عوامل تورم عبارتند از: مسکن، کالاهای اساسی، حمل و نقل دولت با درآمد حاصل از آزاد سازی قیمت گاز می تواند هر سه عامل اصلی و تعیین کننده فوق را حداقل به مدت سه سال ثابت نگه دارد تا در این فاصله فشار اقتصادی به مردم وارد نشود.

منبع : پیام نفت