«جهان‌صنعت»‌- آثار تصویب FATF بر بازار سرمایه چیست؟ در روزهای گذشته خبرهای غیررسمی مبنی بر پذیرش مشروط این لایحه توسط ایران مطرح شد و حتی رییس اتاق ایران هم در سخنرانی اخیر خود در مشهد به این موضوع اشاره کرد. اما جدا از صحت و سقم این خبر این سو‌ال مطرح است که FATF تا چه حد برای فعالان بازار سرمایه ایران دارای اهمیت است و چه میزان می‌تواند بازار و شاخص را دستخوش تغییر کند و امید را در میان سرمایه‌گذاران زنده نماید؟ به طور کلی ظرف چهار پنج سال گذشته، FATF‌ یکی از پر‌سر‌و‌صداترین عبارات در فضای سیاسی و اقتصادی کشور بوده است. سال ۱۳۹۶ دولت لوایح چهارگانه «اصلاح قانون مبارزه با تامین مالی تروریسم»، «اصلاح قوانین مبارزه با پولشویی»، «الحاق به کنوانسیون پالرمو» و همچنین «الحاق به کنوانسیون بین‌المللی منع تامین مالی تروریسم» را به مجلس ارائه کرد که پس از چند بار رفت‌ و برگشت میان مجلس و شورای نگهبان در نهایت دو لایحه با عنوان «مبارزه با تامین مالی تروریسم» و «مبارزه با پولشویی» مورد تایید قرار گرفت، اما این سرنوشت برای دو لایحه دیگر به این شکل رقم نخورد و به دلیل اختلافات میان مجلس و شورای نگهبان بررسی موضوع به مجمع تشخیص مصلحت نظام سپرده شد. متخصصان تاکید می‌کنند که نپذیرفتن FATF به معنی خود تحریمی است. نکته‌ای که فعالان و صاحب‌نظران اقتصادی همواره تاکید می‌کنند این است که ما با تصویب لایحه CFT و پیوستن به گروه ویژه اقدام مالی (FATF) مطابقت‌پذیری خود با قوانین و ترم‌های بین‌المللی را اعلام می‌کنیم و بزرگ‌ترین بهانه نظام بانکی بین‌المللی برای همکاری نکردن با ایران را از بین می‌بریم. از سوی دیگر قرار گرفتن نام ایران در لیست سیاه تبعاتی دارد و واکنش‌های اقتصاد و بازار پول و سرمایه به رویدادهای سیاسی امری طبیعی است. به گفته فعالان اقتصادی، پیوستن به FATF لازمه حیات اقتصادی ایران است‌ اما این موضوع دستخوش اظهارنظر کسانی شده که تخصصی درباره آن ندارند و بعضا بدون اطلاع از شرایط ویژه اقتصادی کشور راجع به آن صحبت می‌کنند. کارشناسان اقتصادی معتقدند تصویب FATF موجب بهبود مبادلات ارزی و روند صادرات و واردات می‌شود. این مساله طبعا بر عملکرد شرکت‌ها تاثیر مثبتی خواهد داشت و نتیجه بهتر شدن عملکرد شرکت‌ها نیز بهبود شرایط آنها و تزریق نقدینگی به بازار سهام است. از این رو اگر FATF تصویب شود، روند بازار متعادل‌تر می‌شود و معاملات در شرایط بهتری پیش می‌رود. تصویب FATF چه در بورس و چه خارج از بورس به نفع همه است، چراکه صادرات و واردات شکل بهتر و راحت‌تری به خود می‌گیرد و بازارها رفته‌رفته به سمت متعادل شدن پیش می‌روند.از این منظر تصمیم‌گیری درباره FATF بسیار اهمیت دارد، چراکه مسیر صادرات و واردات تولیدکنندگان، خصوصا صادرات مشخص می‌شود. با تصویب FATF راه‌ها برای مبادلات ارزی و صادرات گسترش می‌یابد و در نتیجه تولیدکنندگان با برنامه‌ریزی بهتری فرآیند تولید خود را پیش می‌گیرند. به گفته ناظران با تصویب FATF مبادلات ارزی گسترده‌‌تر می‌شود و نتیجه این مساله بهتر شدن شرایط صادرات است. بنابراین نمادهای دلاری بورس روند بهتری در فعالیت پیدا می‌کنند و در معاملات آنها در بازار سهام تاثیر مثبت می‌گذارد‌. اگر FATF ولو به صورت مشروط تصویب شود، فعالیت بسیاری از شرکت‌ها شکل بهتری به خود می‌گیرد و همین موضوع در کنار بهتر شدن معاملات‌شان در بورس تزریق نقدینگی را به همراه دارد. با توجه به شرایط موجود نقدینگی مهم‌ترین نیاز بازار است. بنابراین انتظار می‌رود با تزریق نقدینگی به بازار شرایط بازار به سمت تعادل حرکت کند. «جهان‌صنعت» در گفت‌و‌گو با یک کارشناس ارشد بازار سرمایه به بررسی ابعاد مختلف این موضوع پرداخته است.
تجربیات گذشته را تکرار نکنیم
در این رابطه فردین آقا‌بزرگی کارشناس ارشد بازار سرمایه اظهار کرد: مطمئنا اینگونه قراردادها مانند FATF و سایر مواردی که نقطه قوتی برای اتصال به زنجیره ارتباطات در سطح بین‌الملل است، اتفاق شایسته‌ای نه‌تنها برای اقتصاد کشور بلکه برای بازار سرمایه است؛ بازاری که درجه و ضریب حساسیت بالایی نسبت به این موضوعات دارد. او افزود: اعتقاد دارم که عمده موارد اثرگذار بر وضعیت بازار سرمایه ما به ترتیب موارد درون‌زا و داخل کشور و تصمیمات اقتصادی اثرگذار و به ترتیب اولویت مسائلی مرتبط با برجام و اقتصاد بین‌الملل رتبه و درصد کم‌اهمیت‌تری نسبت به مسائل داخلی اختصاص می‌دهد. مانند سیاست‌های داخلی قیمت‌گذاری دستوری و تصمیمات خلق‌الساعه‌. چنانچه FATF به جریان بیفتد مطمئنا فرآیند کسب درآمد و ورود منابع ارز حاصل از صادرات را سرعت خواهد داد‌ اما متاسفانه تجربه گذشته ما در کشور که آنچنان دور هم نیست نشان می‌دهد که ۱۰ سال پیش حدود ۱۰۰ میلیارد دلار منابع ایران وارد کشور شد که صحت آن هم مورد تایید طرف آمریکایی قرار گرفت و هم مسوولان داخلی. این کارشناس ارشد بازار سرمایه تصریح کرد: ۱۰۰ میلیارد دلار وارد کشور شد اما متاسفانه رشد اقتصادی کشور در ۱۰ سال گذشته صفر درصد بوده است. لذا اثر اقتصادی زمانی خودش را نشان می‌دهد که ما با یک برنامه و هدف‌گذاری منسجم منابع را در راستای ارتقای بهره‌وری و افزایش کارایی و اجرای طرح‌های اقتصادی از پیش تعیین شده پیش ببریم. این نمونه نشان می‌دهد که FATF چنانچه اتفاق بیفتد تنها یک شوک زمانی کوتاه‌مدت در قالب یک خبر مثبت خودش را نشان خواهد داد اما مطمئن هستم تحلیلگران براساس رویه گذشته و مطالعه اثرات ورود منابع ارزی در سال‌های قبل به این نتیجه خواهند رسید که این موضوع وزن بسیار کمی بر بازار سرمایه ما خواهد داشت.

منبع