ترابر نیوز:

برنامه‌های نگهداشت توان تولید میادین نفتی سعودی‌آرامکو یکی از بهترین شرکت‌های جهان در زمینه نگهداشت توان تولید از میادین نفتی است. بر اساس برآورد آژانس بین‌المللی انرژی، متوسط نرخ افت تولید میادین نفتی عربستان سالانه ۶ درصد بوده است. این بدین معنی است که سالانه بیش از ۵۰۰ هزار بشکه در روز از ظرفیت تولید نفت عربستان کاسته می‌شود.
 
تزریق روزانه 12 میلیون بشکه آب

به گزارش «میزنفت»، چند سال پیش سخنگوی شرکت آرامکو در سال ۲۰۰۶ اعلام کرد که نرخ افت تولید میادین نفتی بالغ عربستان را بدون انجام هیچ اقدام جدیدی، ۸ درصد است که فعالیت‌های آرامکو این میزان را به ۲ درصد کاهش خواهد داد. در واقع عربستان سعی می‌کند تا از دو طریق، تأثیر افت تولید بر روی ظرفیت تولید خود را کاهش دهد؛ نخست به‌کارگیری بهترین و جدیدترین تکنولوژی‌های موجود در میادین تولیدی و دوم توسعه میادین جدید.

در حال حاضر تقریباً در هیچ یک از میادین نفتی عربستان حفاری عمودی انجام نمی‌شود. عربستان در دهه ۱۹۹۰ از حفاری افقی برای توسعه و نگهداشت توان تولید میادین نفتی خود استفاده ‌کرد که اکنون این نوع حفاری هم کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد و عمدتاً از روش ۵MRC استفاده می‌شود.
در واقع، تفاوت چاه‌های عمودی و افقی با MRC های مشابه را می‌توان به تفاوت میان ماهی‌گیری با نخ، قلاب یا تور تشبیه کرد. با به‌کارگیری چاه‌های MRC که هشت شاخه هستند سطح تماس چاه و مخزن به ۱۰ تا ۱۲ کیلومتر می‌رسد.

لازم به‌ذکر است با توجه به عمر بالای میادین عمده نفت‌خام عربستان و تولید حداکثری آنها طی سال‌های گذشته، میزان تولید آب از چاه‌های موجود بسیار افزایش یافته است. هم‌چنین بر اساس تجارب موجود و مطالعات انجام شده در شرکت آرامکو بهترین راه برای کاهش تولید آب در مخازن، کاهش تولید از چاه‌ها است. به همین دلیل آرامکو برای نگهداشت توان تولید میادین به طور پیوسته حفاری چاه‌های جدید را در برنامه خود دارد.

طی ۱۰ سال اخیر تعداد چاه‌های تولیدی نفت عربستان با افزایش ۱۵۱۹ حلقه‌ای به ۵۲۷۲ حلقه چاه رسیده است. از چا‌ههای جدید حفاری شده، ۱۰۷۱ حلقه در میادین نفت خشکی و ۴۴۸ حلقه در میادین نفت دریایی واقع شده‌اند. در واقع طی ۱۰ سال اخیر سالانه ۱۰۷ حلقه چاه در خشکی و ۴۵ حلقه چاه در دریا به چاه‌های تولیدی نفت‌خام عربستان اضافه شده است.

این کشور از اواسط دهه ۱۹۵۰ جهت حفظ فشار میادین تولیدی، شروع به تزریق گاز همراه نفت کرد. اولین واحد تزریق گاز در سال ۱۹۵۴ در میدان آبقیق و دومین واحد در سال ۱۹۵۹ در میدان عین‌دار احداث شد. پس از چندی به دلیل اینکه تزریق گاز نتوانست به طور کامل از افت فشار مخازن جلوگیری کند، به تزریق آب روی آوردند.

اولین تجربه تزریق آب به سال ۱۹۵۶ در میدان آبقیق باز می‌گردد که به دلیل موفقیت‌آمیز بودن این عملیات، در اوایل دهه ۱۹۶۰ کار تزریق به میدان قوار قبل از افت فشار این میدان آغاز شد. در سال ۱۹۹۸ معادل ۱۲ میلیون بشکه در روز به دو میدان قوار و آبقیق آب تزریق می شد.

بر اساس گزارش‌های شرکت سعودی آرامکو، در حال حاضر روزانه ۱۲ میلیون بشکه آب به ۳ میدان قوار، آبقیق و بری تزریق می‌شود که ۷ میلیون بشکه آن از تصفیه آب دریا، ۳ میلیون بشکه از واحدهای جداسازی نفت و گاز و ۳ میلیون بشکه نیز از سفره‌های آب زیرزمینی تأمین می‌شود.

از مجموع ۱۲ میلیون بشکه، ۸ میلیون بشکه به میدان قوار و ۴ میلیون بشکه به میادین بری و آبقیق تزریق می‌شود. شرکت آرامکو با وجود گذشت ۴ دهه از شروع تزریق آب به مخازن نفتی، هنوز هم از این عملیات درس می‌گیرد.
مدیریت تزریق و آگاهی از الگوهای جریان آب تزریق شده در داخل مخزن می‌تواند از بروز مشکلات جدی در عملیات تزریق جلوگیری به عمل آورد.

همچنین عربستان به تجربه آموخته است که تزریق آب به مخازن باید از همان مرحله شروع تولید آغاز شود. لذا به عنوان نمونه به میدان خورایس که به تازگی توسعه یافته است، روزانه ۲ میلیون بشکه در روز آب تزریق می‌کند.

عربستان به توسعه و به‌کارگیری تکنولوژی‌های نوین در میادین نفتی خود بسیار اهمیت می‌دهد و در همین راستا، در سال ۲۰۰۹ قراردادی با شرکت شلمبرژه برای توسعه فناوری‌های تکمیل چاه امضا کرد. هم‌چنین این کشور برای شبیه‌سازی مخازن نفتی خود، نرم افزار اختصاصی Power را طراحی کرد و این نرم‌افزار را در سال ۲۰۱۰ به Gigapower ارتقاء داد.

علاوه بر این عربستان از تکنولوژی میادین هوشمند برای بهره‌برداری از میادین نفتی خود بهره می‌برد. تعداد واحدهای بهره‌برداری نفت و گاز عربستان در سال ۲۰۰۴ حدود ۶۰ واحد اعلام شده که ۲۵ درصد از آنها در میدان قوار نصب شده است.

یکی از اقدامات کلیدی عربستان سعودی برای نگهداشت توان تولید میادین نفتی خود افزایش ظرفیت نمک‌زدائی و مدیریت آب همراه تولیدی۶ در واحدهای بهره‌برداری است.