شفقنا آبنده-  مدیر موسسه مطالعات بین المللی چشم انداز ابرار نوین و کارشناس دیپلماسی عمومی و مسائل بین الملل می گوید: امروز جنگ در دست آمریکایی ها است و اختیار توقف جنگ از دست پوتین خارج شده است. باید دید امروز منافع آمریکایی ها چه چیزی را ایجاب می کند آیا منافع آمریکا با منافع روسیه  یکی خواهد شد و بده بستانی خواهند داشت یا نه در این صورت جنگ تمام می شود. اگر نه جنگ تمام نخواهد شد. تا اینجا هم آمریکایی ها به حد کافی از جنگ سود برده اند. هر یک روز جنگ اوکراین سود آمریکا را تامین می کند هم سلاح می فروشند و هم تعهدات اوکراین در برابر آمریکا بیشتر می شود. هر چه که از نفت و گاز و غلات و اسلحه و… به اوکراین داده شده فاکتور می شود و بعد ها این کشور باید به تعهداتش در برابر غرب پایبند باشد و آمریکا این سود را از اوکراین می گیرند ضمنا آمریکا با این جنگ تمام کشور های اروپایی را دور خود جمع کرد و موقعیتش بعد از جنگ جهانی دوم را بازسازی کرده است.

نا آرامی هایی در روسیه ظهور پیدا کرده اند و حاکمیت روسیه را زیر خطر بردند

دکتر میرقاسم مومنی در گفت وگو با خبرنگار شفقنا آینده در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است جنگ اوکراین گسترش پیدا کند؟ تبعات جنگ چه خواهد بود؟ اظهار داشت: یک نگاهی است که آقای پوتین نسبت به حمله به اوکراین داشته و یک نگاهی هست که آمریکا و اروپا نسبت به حمله روسیه به اوکراین دارند. اگر به نگاه روسیه توجه کنیم روسیه از توسعه ناتو به شرق و حضور آمریکا در مرزهای خودش و تثبیت موقعیت امنیتی نظامی و اطلاعاتی خودش به شدت احساس نا امنی می کند و این مسئله را تهدیدی برای منافع ملی خودش می دانست و همچنین زمینه ای در جهت ایجاد ناآرامی های داخلی کشورش معرفی کرد چرا؟ چون درسالهای اخیر نه تنها محبوبیت آقای پوتین نسبت به ده سال گذشته حداقل ۷۰% کاهش یافته بلکه نا آرامی هایی در روسیه و مخالفینی بصورت بالقوه و بالفعل در این کشور ظهور پیدا کرده اند و حاکمیت روسیه را زیر خطر بردند که این ها بنا به نظر روسیه وتیپ های امنیتی و سیاسی روسیه وابسته به غرب هستند. مثل آقای ناولسکی که منتقد پوتین است و از آلمان آمد و دوباره در زندان است.

ممکن است بحث فروپاشی جمهوری های فدراسیون روسیه نیز پیش بیاید

وی افزود: روسیه احساس می کند درصورتیکه نخواهد ضرب شستی نشان بدهد و اقدامی نکند که اروپا و آمریکا نسبت به این موضوع ممانعت کنند ممکن است بحث فروپاشی جمهوری های فدراسیون روسیه نیز پیش بیاید. به همین جهت آقای پوتین با طراحی و برنامه ریزی که داشت بحث شرق اوکراین را مطرح کرد تا یک حد حائلی بین اروپا و بین ناتو و روسیه ایجاد کند و در حقیقت به دنبال این بود که بخشهای شمالی و شرقی اوکراین را مستقل و به روسیه وابسته کند و می خواهد در همه این بخش ها به نوعی مثل کریمه استقلالی ایجاد کند و بعد حد حائلی درست کند و بنادر مهم اوکراین در دریای سیاه را برای روسیه تصاحب کند و در واقع اوکراین را خلع سلاح کند و بعد از این همه تفاسیر بیاید و برای تثبیت موقعیت خودش و قانونی کردن حضورش رفراندومی برگزار کند و یا وارد مذاکره بشود این نظرروسها بود و برای محقق کردن این پیش بینی پروسه ای یک ماهه در نظر گرفته بودند که با حضور در اوکراین و گرفتن کی اف و تغییر حکومت و بر سر کار آوردن یک رئیس جمهور همسو با روسیه وبردن زلنسکی و همسویی اوکراین با شرایط پارلمان روسیه شرایط را به نفع خود تغییر بدهند، این نگاه روسها بود.

وی تصریح کرد: نگاه آمریکایی ها این بود که روسیه با توجه به شرایط داخلی خودش و سیاست هایی که آقای پوتین درخارج از روسیه مثل ونزوئلا، سوریه و در برخی از کشور های منطقه دارد و رفتار روسیه در قبال اروپا، این زیاده خواهی ممکن است به تهدید امنیتی بلند مدت تبدیل بشود. اروپاییها و آمریکاییها نیز یک برداشتی از داخل روسیه داشتند. ۱. درمیزان مقبولیت پوتین ۲. وضعیت نیروهای نظامی پوتین ۳ . تجهیزات نظامی ارتش روسیه. آن ها هم تحلیل هایی ازاین موضوع داشتند و شما اگر به مساله نگاه کنید، وقتی که پوتین می خواهد حمله کند حتی این گروه روز حمله روسیه را نیز مشخص کرده بودند. سیستم های امنیتی اروپایی و آمریکایی وضعیت روسیه را هم مشخص کرده بودند و همینطور که پیش بینی کرده بودند پوتین حمله کرد. این نشان دهنده نفوذ بالای سیستم های امنیتی غربی در داخل روسیه بوده است. حال اینجا یک موضوع پیش آمد. برخلاف تصور آقای پوتین و ارتش روسیه، آن ها نتوانستند به اهداف خودشان برسند دلیلش هم این بود که غرب با دادن اطلاعات غلط به مسئولین روسیه ای که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم انجام شد وضعیت دفاعی در اوکراین را بسیار ضعیف معرفی کرده بودند و دوم اینکه کمک های غرب و آمریکا برای اوکراین را بسیار معمولی و ضعیف معرفی کرده بودند و روسیه ازاین خیالش راحت بود که در صورت حمله به اوکراین دفاع خاصی انجام نخواهد شد و ماجرای کریمه تکرار خواهد شد و اروپا و آمریکا حمایتهای همه جانبه ای ازاوکراین نخواهند کرد. این درحالی است که آمریکایی ها و اروپایی ها تهدید حمله روسیه به اوکراین را به فرصتی برای خودشان تبدیل کردند و این هنر غربی ها بود تا بتوانند روسیه را تضعیف کنند.

کنگره آمریکا ۴۰ میلیارد دلار از اوکراین حمایت می کند این رقم بودجه ای برای جنگی بلند مدت است

پوتین به تله سیاسی اروپا و آمریکا افتاده است

وی با بیان اینکه به زعم آنها اگر روسیه در اقتصاد و سیاست و در حوزه نظامی تضعیف شود و قدرتی که بعد از روی کار آمدن پوتین بوجود آمده بود در این کشور کاهش پیدا کند از این رو قبل از حمله روس ها به اوکراین در مورد کمک نظامی و تحویل اسلحه و سلاح های استراتژیک به اوکراین قاطعانه صحبت نکردند ولی وقتی حمله شروع شد همه نوع تجهیزاتی به اوکراین ارسال شد و حتی آلمانی ها که اعلام کرده بودند کمکی نمی کنند به اوکراین موشک دادند. انگلیس و آمریکا هم کمک های فراوانی داشتند. کنگره آمریکا ۴۰ میلیارد دلار از اوکراین حمایت می کند این رقم بودجه ای برای جنگی بلند مدت است و مبلغی برای جنگی کوچک نیست و این ها همه جدا از کمک هایی است که سایر کشور های اروپایی و استرالیا به اوکراین داشت. از این رو در شرایط فعلی می توان گفت پوتین به تله سیاسی اروپا و آمریکا افتاده است. پوتین امروز نه می تواند برگردد و نه می تواند بماند و حتی نیروهای خود را از خارکیف تخلیه می کند. روسیه نتوانست مناطق استراتژیک اوکراین یا صنایع استراتژیک این کشور را تصاحب کند. روسیه با همه قدرت خود یک ماه و نیم است که در محاصره قرار گرفته و تعداد تلفات انسانی روسیه در این جنگ و همچننی میزان تلفات نظامی روس ها بالا است. روسیه نتوانسته طرح خود را با موفقیت اجرا کند همه این مسائل نشان دهنده ضعف روسیه است.

اگر جنگ طولانی شود روسیه بیشتر زیان می بیند

روسیه و پوتین در شرایط فعلی به دنبال تصاحب بخش هایی از خاک اوکراین هستند

وی تاکید کرد: امروز مهمترین مساله طولانی شدن این جنگ است اگر جنگ طولانی شود روسیه بیشتر زیان می بیند چون توان ادامه بلند مدت جنگ را ندارد و چنین تدارکی نداشت. روسیه برای جنگی سه یا چهار ماهه تدارک دیده بود. اما اگر روسیه به اهداف خود نرسد و این جنگ طولانی شود و اروپا که در صدد کاهش دادن واردات انرژی روسیه به این قاره است این برنامه را به طور کامل اجرا کند، روسیه تمام منابع درآمدی خود را از دست می دهد و حتی نمی تواند حقوق کارمندان خود را بدهد. تورم در روسیه بسیار بالا است و به بیش از ۵۰% رسیده است این وضعیت می تواند موجب ایجاد ناآرامی های داخلی شود. دومین نکته این است که روسیه در شرایط فعلی هدف الحاق بخش هایی از خاک اوکراین را به خاک خود دنبال می کند که چنین طرحی در نظام بین الملل امکان پذیر نیست. از این رو به نظر من روسیه و پوتین در شرایط فعلی به دنبال تصاحب بخش هایی از خاک اوکراین هستند تا بعد از این هدف بتوانند آتش بس اعلام کنند و برای مذاکره بیایند و در چننی شرایطی بردی ناچیز را برای خود تصویب کنند ولی قطعا اروپا و آمریکا تحریم ها را از بین نخواهد برد و تحریم ها بیشتر خواهد شد.

جنگ ضربه مهمی به سلاح های روسی در بازار های جهانی می زند

وی با بیان اینکه فرصت هایی که آمریکایی ها از آن استفاده کردند نیز حائز اهمیت است گفت: ۱. سلاح های مانده و مازاد خود را فروختند و اوکراین از این سلاح ها در جنگ بر علیه روسیه استفاده می کند. ۲. هزینه های خود را گرفتند و کارخانه های اسلحه سازی فعالیت کردند. ۳. سلاح های خود را تست کردند و نقاط ضعف تولید خود را پیدا کردند. ۴. در منطقه رقابت تسلیحاتی ایجاد کردند. ۵. کشورهایی که تا امروز عضو ناتو نبودند بعد از حمله روسیه به اوکراین احساس خطر کردند و همین وحشت موجب می شود تمایل بیشتری برای عضویت در ناتو پیدا می کنند. این وضعیت شبیه به موقعیت جنگ سرد است که آمریکا رهبری جبهه ای بر علیه شوری سابق و روسیه فعلی را بر عهده داشت امروز آمریکا آن موقعیت برتری را تثبیت کرده است. سلاح های روسی نیز در این جنگ ناکارآمدی خود را نشان دادند و نتوانستند چندان مورد توجه قرار بگیرند و این جنگ ضربه مهمی به سلاح های روسی در بازار های جهانی می زند.

حمله اوکراین به خاک روسیه می تواند در ژئوپولتیک منطقه خطراتی ایجاد کند

وی افزود: در شرایط فعلی آمریکاییان از اوکراین به عنوان یک طعمه ای گلوگیر استفاده کردند که روس ها را برای حمله به اوکراین ترغیب کرد و روسیه نتوانست آنطور که می خواست از این موقعیت بهره ببرد و هر روزی که از جنگ می گذرد زمان به زیان روسیه تمام می شود. اوکراین پیروزی هایی داشته و دفاع هایی کرده است. اگر این وضعیت به همین منوال ادامه داشته باشد بعد از مدتی اوکراینی ها خود به خاک روسیه حمله خواهند کرد و حتی می توانند بخش هایی از روسیه را تصاحب کنند و روس ها را واقعا شکست بدهند خطی از اسلحه های غرب که به اوکراین سرازیر شده و حمایت هایی که اروپا و آمریکا از این کشور دارد قطعا می تواند ارتشی از کشور ها و ملیت های مختلف را در این کشور تشکیل بدهد تا در اوکراین بر علیه روسیه بجنگند. این وضعیت خطر بزرگی در منطقه ایجاد می کند و این احتمال می رود که در ژئوپولتیک منطقه خطراتی ایجاد کند و مشکلاتی بعدی به بار بیاورد همانطور که بعد از حمله و حمایت آمریکا از افغانستان گروه های مجاهدین در افغانستان بودند ولی بعد بحث طالبان و القاعده پیش امد و ممکن است همین مشکل در اوکراین تکرار شود و بعد از حل مساله اوکراین ماجرای گروه ها پیش بیاید.

روسیه تا در اوکراین تثبیت نشود نمی تواند به کشور دیگری حمله کند

فکر نمی کنم پوتین بخواهد خود را با جنگی دیگر در جبهه جدیدی درگیر کند

وی در مورد اینکه روسیه پیوستن کشور های هم جوار خود را به ناتو تهدیدی می داند ولی اخیرا اعلام شد فنلاند و سوئد هم مایل به پیوستن به ناتو هستند آیا احتمال گسترش این جنگ می رود؟ اظهار داشت: هر احتمالی وجود دارد اما روسیه تا در اوکراین تثبیت نشود نمی تواند به کشور دیگری حمله کند. اگر اوکراین بر روسیه پیروز شود مطمئنا مولداوی و لهستان و کشور هایی که مشکلاتی هویتی با روس ها دارند نیز مطرح می شوند اما روسیه هنوز نتوانسته به هدف هایی که در مورد اوکراین داشت برسد و این وضعیت هزینه های بالایی برای روس ها ایجاد کرده است و برخلاف انتظارات روسیه هزینه های جنگ و تلفات جنگ بسیار بالا رفته است از این رو فکر نمی کنم پوتین بخواهد خود را با جنگی دیگر در جبهه جدیدی درگیر کند چون از نظر افکار عمومی دنیا و حتی از منظر افکار عمومی روسیه باید جوابگو باشد.

روسیه امروز با اتکا به سلاح های پیشرفته نظامی جنگ را جلو می برد

بزرگترین اشتباه روسیه این بود که با اطلاعاتی غلط وارد میدان نبرد شد

اگر پوتین از شرایط امروز مطلع بود هیچ وقت به اوکراین حمله نمی کرد

وی تصریح کرد: امروز روس ها که با اوکراینی ها هم زبان و از یک قومیت و حتی بعضا قوم و خویش هستند درباره این جنگ چرایی دارند گفته می شود یکی از مشکلاتی که امروز ارتش روسیه با آن درگیر است انگیزه های جنگ در میان ارتش روسیه است. ولی اوکراینی ها می گویند ما می خواهیم از خاکمان دفاع کنیم همانطور که وقتی نازی ها حمله کردند ما دفاع کردیم و انگیزه هایی ملی وجود دارد. روسیه امروز با اتکا به سلاح های پیشرفته نظامی جنگ را جلو می برد وگرنه نیروهای زمینی روسیه نتوانستند به موفقیت برسند و روسیه امروز توانسته با موشک های دور برد در جنگ حضور داشته باشد. قبلا قطعات بسیاری از سلاح های روسی در اوکراین تولید می شد و تانک هایی که قطعات آن ها در اوکراین تولید می شد امروز در همین جنگ از بین می روند. قطعات الکترونیکی مورد استفاده در تجهیزات نظامی روسیه در اروپا و آمریکا تامین می شد. پس به مرور زمان و با طولانی شدن این جنگ ذخایر تسلیحاتی روسیه نیز به اتمام می رسد. روسیه امروز از موشک هایی استفاده می کند که قدرت جایگزین کردن آن ها را ندارد چون هم در حوزه مواد اولیه و هم در حوزه قطعات با مشکلاتی روبرو است این نکته خود به تنهایی زمینه شکست روسیه را فراهم می کند از نظر من بزرگترین اشتباه روسیه این بود که با اطلاعاتی غلط وارد میدان نبرد شد و تصمیماتی اشتباه گرفت به عقیده من از پوتین از شرایط امروز مطلع بود هیچ وقت به اوکراین حمله نمی کرد. سیستم های اطلاعاتی روسیه نتوانستند برآورد دقیقی داشته باشند و حمله به اوکراین اشتباه بزرگی بود که پوتین مرتکب آن شد و مردم اوکراین و روس ها تاوان آن را می دهند.

 هر زمانی که آمریکا بخواهد جنگ اوکراین تمام می شود

اختیار توقف جنگ از دست پوتین خارج شده است

وی در خصوص اینکه اتمام جنگ چه زمانی پیش بینی می شود؟ گفت: هر زمانی که آمریکا بخواهد. امروز جنگ در دست آمریکایی ها است و اختیار توقف جنگ از دست پوتین خارج شده است. باید دید امروز منافع آمریکایی ها چه چیزی را ایجاب می کند آیا منافع آمریکا با منافع روسیه  یکی خواهد شد و بده بستانی خواهند داشت یا نه در این صورت جنگ تمام می شود. اگر نه جنگ تمام نخواهد شد. تا اینجا هم آمریکایی ها به حد کافی از جنگ سود برده اند. هر یک روز جنگ اوکراین سود آمریکا را تامین می کند هم سلاح می فروشند و هم تعهدات اوکراین در برابر آمریکا بیشتر می شود. هر چه که از نفت و گاز و غلات و اسلحه و… به اوکراین داده شده فاکتور می شود و بعد ها این کشور باید به تعهداتش در برابر غرب پایبند باشد و آمریکا این سود را از اوکراین می گیرند ضمنا آمریکا با این جنگ تمام کشور های اروپایی را دور خود جمع کرد و موقعیتش بعد از جنگ جهانی دوم را بازسازی کرده است. اروپاییان امروز برای مقابله با پوتین به آمریکا وابسته شده اند. این فرصت بزرگی برای آمریکا بود. از هر طرف که نگاه کنید آمریکا سود این جنگ را برده است و مردم بی گناه اوکراین و روسیه کشته شدند وبازی های سیاسی آغاز شد و جای تاسف دارد.