هزینه سرسام آور کرایه حمل چغند قند و نبود توانایی کشاورزان برای پرداخت این هزینه ها احتمال ماندن این محصول روی دست کشاورزان و از بین رفتن این محصول راهبردی که کشور به شدت به آن نیاز دارد بسیار بالا است.
کرایه حمل هر تن چغندر قند تا مسیر 700 کیلومتری حداقل بین 1.5 تا 1.7 میلیون ریال است که چیزی حدود 50درصد ارزش کل چغندر قند بر مبنای قیمت تضمینی آن به قرار هر کیلوگرم با عیار 16درصد سه هزار و 742 ریال است.
این در حالی است که کارخانه قند شوش به عنوان تنها کارخانه قند خوزستان که خوراک اصلی چغندر قند است در جذب این محصول و تبدیل آن به شکر با محدودیت هایی رو به رو است و به ناچار این محصول که بیش از 80 درصد کل چغندر قند تولیدی خوزستان است باید به کارخانه های قند اصفهان، اسلام آباد، بیستون کرمانشاه، قزوین، شهرکرد و همدان ارسال شود.
کشت چغندر قند در خوزستان پس از تعطیلی 15ساله کارخانه قند شوش و صرفه اقتصادی که گمان می رفت نصیب کشاورزان شمال خوزستان شود در پنج سال اخیر از سرگرفته شد ولی به نظر می رسد با تحولاتی که در صنعت حمل و نقل کشور ، اعتصاب ها و افزایش بی سابقه کرایه ها به وجود آمد کار انتقال محصول چغندر قند با مشکلات حادی رو به رو شده است.
به منظور اتخاذ راهکار عملی برای برون رفت از چالش و پیشگیری از نابودی دست کم 800هزار تن که می تواند به تولید 90هزار شکر سفید منجر شود نشستی با حضور مجری طرح چغندرقند و نیشکر وزارت جهادکشاورزی ، مسئولان کارخانه های قند استان های همجوار ، نمایندگان کشاورزان چغندر کار ، راهداری و شرکت های حمل و نقل جاده ای خوزستان در جهادکشاورزی خوزستان برگزار شد.
در این نشست مسایل و مشکلات فرآروی حمل چغندر قند از گرانی لاستیک و روغن و قطعات یدکی رانندگان کامیون داران گرفته تا صنعت قند کشور و نگرانی کشاورزان از نابودی دسترنج خود مطرح شد و چنانچه این راهکارها عملی شود احتمال پیشگیری از خسارت ملی افزایش می یاید.

** بهره گیری از ظرفیت های ملی در ناوگان حمل و نقل
مجری طرح چغندرقند و نیشکر وزارت جهادکشاورزی گفت:از ظرفیت های ملی در ناوگان حمل و نقل برای حمل چغندر قند خوزستان که هم اکنون در مزارع مانده، به کارخانه های قند کشور استفاده می شود.
علیرضا یزدانی با تایید بروز چالشی به نام ' حمل و نقل چغندر قند' در خوزستان افزود: ما به این مساله واقف هستیم که کشاورز توانایی پرداخت کرایه حمل چغندر که در مقایسه با پارسال بیش از 2 برابر شده را ندارد از این رو باید به کمک کشاورز آمد تا بخشی از منافع و سرمایه ملی کشور با توجه به تحریم ها و نیاز کشور به شکر به خطر نیفتد.
به گفته وی هم اکنون بیش از 800هزار تن چغندر قند در دزفول شوش و اندیمشک در حال برداشت است ولی هزینه های سنگین حمل و نقل مانع از انتقال سریع این محصول به کارخانه های قند کشور شده است.
وی با بیان اینکه در صورت فرآوری این محصول راهبردی حدود 90هزار تن شکر تولید می شود افزود: با هماهنگی صورت گرفته و امضای تفاهم نامه سه جانبه شرکت های حمل و نقل ، راهداری و کارخانه های قند امیدواریم هرچه زودتر ، چغندر قند خوزستان که سرمایه ملی است به کارخانه های قند کشور انتقال یابد.
مجری طرح چغندرقند و نیشکر وزارت جهادکشاورزی در ادامه با اشاره به اینکه تداخل حمل گندم و کلزا به سیلوها و جابجایی کالاهای اساسی از بنادر کشور ،سبب ایجاد اختلال در حمل چغندر قند شده گفت: چنانچه این امکان فراهم شود که با هماهنگی های بین بخشی ، 500دستگاه کامیون از مجموع سه هزار دستگاهی که در بنادر کشور در حال انتقال کالاهای اساسی و دامی هستند برای انتقال چغندر قند به کار گرفته شود مشکل حمل این محصول به میزان زیادی حل می شود.
وی بر حمایت از کامیون داران و تامین بخشی از نیازهای آنان از جمله تامین سهمیه لاستیک ، روغن ، سوخت یارانه ای و حذف عوارض بزرگراهی با هدف کاهش هزینه های حمل چغندر قند تاکید کرد.
به گفته یزدانی از همه راهکارها و گزینه ها برای جلوگیری از زیان چغندرکاران و کاهش قیمت کرایه حمل این محصول کشاورزی استفاده می کنیم.
مجری طرح چغندرقند و نیشکر وزارت جهادکشاورزی افزود: پارسال کارخانجات قند و شکر به منظور همکاری و کمک به کشاورزان، بخشی از کرایه حمل و نقل را برعهده گرفتند که انتظار می رود امسال نیز در حمایت از کشاورزان این اقدام را انجام دهند.
وی ادامه داد: در سال زراعی جاری 15 هزار هکتار زیرکشت چغندر قند پاییزه است که حدود 11 هزار و 119 هکتار آن با تولید 800 هزار تن چغندر فقط مربوط به خوزستان (دزفول، شوش و اندیمشک ) می شود و بقیه سطح زیرکشت مربوط به استان های گلستان، فارس، کرمانشاه و اصفهان است.

** مرجع واحد برای تعیین نرخ حمل
برای پیشگیری از افزایش سرسام آور نرخ حمل چغندر قند ، تعیین مرجع واحد برای تعیین نرخ حمل چغندر قند با توجه به همزمانی برداشت محصول گندم ، جو ، کلزا و صیفی جات و تقاضای بالا برای حمل کالاهای اساسی و نهاده های دامی از بندر امام خمینی(ره) ضروری است.
اصلانی از نمایندگان شرکت های حمل و نقل خوزستان با تاکید بر اینکه تعیین مرجع واحد برای یکسان سازی نرخ کرایه چغندر قند ضروری است افزود: با توجه به اینکه نرخ هر تن بار از بندر امام به سایر نقاط کشور حدود 2 میلیون ریال است کامیون داران رغبتی به حمل چغندر قند با قیمت پایین تر از این سقف ندارد لذا باید ضمن تعیین نرخ واحد، مشوق هایی را نیز برای کامیون داران در نظر گرفت.
به گفته وی کامیونداران در برابر نرخ پایین تر مقاومت می کنند و به ناچار باید دولت یارانه ای برای جبران ضرر کامیونداران در نظر بگیرد.
ابوذر دیناروند مدیر کشاورزی کارخانه قند شوش نیز با اشاره به اینکه در روزهای اخیر برداشت و حمل چغندر قند به این کارخانه شروع شده گفت: نرخ حمل هر تن چغندر قند به کارخانه 200هزار ریال است که نسبت به پارسال افزایش قابل توجهی داشته است.
وی بر یکسان سازی نرخ کرایه و نظارت بر آن تاکید کرد و افزود: افزایش بی رویه نرخ کرایه به ضرر کشاورز است و اگر کشاورزی احساس کند در این معرکه ضرر کرده دیگر رغبتی به کشت چغندر قند در سال های آینده نخواهد داشت.

** کشاورز توان پرداخت بیش از 600هزار ریال کرایه را ندارد
علی رحیمی نماینده کشاورزان چغندرکار خوزستان معتقد است: برای جبران افزایش نرخ کرایه ها ، دولت باید نرخ تضمینی چغندر قند را افزایش دهد.
به گفته وی کشاورز توان پرداخت کرایه بیش از 600هزار ریال برای هر تن چغندر قند ندارد از این رو افزایش نرخ تضمینی چغندر قند می تواند کشاورز را از ناامیدی و فشار روانی نجات دهد.
وی گفت: دولت باید بتواند با شیوه های مختلف از جمله پرداخت مستقیم یارانه به کامیون داران و تامین بخشی از هزینه حمل و نقل ، به کمک کشاورز آمده و آن را از مهلکه نجات دهد.
رحیمی افزود: کرایه ها روز به روز در حال افزایش است و سازمان پایانه ها و حمل و نقل جاده ای باید روی نرخ کرایه ها نظارت کند هرچند برای متعادل کردن کرایه حمل ، کار سختی پیش رو دارد.

** آینده چغندر قند در خوزستان نباید مخدوش شود
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی خوزستان بیان کرد: اگر مشکل حمل چغندر قند به کارخانه های قند حل نشود آینده کشت این محصول در خوزستان مخدوش و احتمال توقف کشت آن در سال های آینده تقویت می شود.
محمد قاسمی نژاد در ادامه با بیان اینکه جهادکشاورزی متولی تولید است نه حمل محصول کشاورزی گفت: گره حمل چغندر قند در شرکت های حمل و نقل و کامیونداران است ؛ ما حمایت می کنیم که حمل محصول به سهولت انجام شود و کار به سود کشاورز تمام شود.
وی با بیان اینکه اگر کنجاله با تاخیر از بنادر تخلیه شود و بخشی از ظرفیت ها به سمت حمل چغندر قند هدایت شود اتفاق خاصی نمی افتد افزود: برای حمل چغندر قند خوزستان به کارخانه ها به 2 هزار و 600دستگاه کامیون نیاز داریم.

** کشت 80هزار هکتار چغندر قند تا افق 1404
رییس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان با تاکید بر اینکه مشکل حمل چغندر قند با هماهنگی بین بخشی حل می شود گفت:هرگونه تغییرات در کرایه حمل چغندر قند ، چشم انداز کشت 80 هزار هکتار این محصول و تولید 6.5میلیون تن شکر را در خوزستان تا افق سال 1404 مخدوش می کند.
کیخسرو چنگوایی با بیان اینکه 45 درصد شکر مورد نیاز 31میلیون نفر در خوزستان تامین می شود افزود: راه پایداری تولید شکر در خوزستان روی آوردن به کشت چغندر قند و رفع مشکلات کشت و حمل این محصول به کارخانه های قند کشور است.
وی با فوریت دار بودن مساله انتقال حمل چغندر قند به کارخانه های قند کشور اذعان، و ابراز امیدواری کرد با برنامه ریزی صورت گرفته و مشارکت شرکت حمل و نقل به ویژه شرکت بین المللی حمل و نقل آبادان که 30درصد سهام آن دولتی است مشکل حمل چغندر قند در خوزستان برطرف شود.
برآورد سازمان جهادکشاورزی خوزستان نشان می دهد برای جذب محصول چغندر قند خوزستان ، باید هشت کارخانه جدید قند در خوزستان ساخته شود تا هزینه های حمل آن کاهش یابد.