محسن صادقی در گفت‌وگو با مهر درباره میزان سفرهای نوروزی امسال اظهار داشت: به طور کلی در تعطیلات نوروز ۹۸ نسبت به مدت مشابه سال قبل، تعداد سفرهای ایرانی‌ها اعم از سفر با وسایل نقلیه عمومی و خصوصی و همچنین ترددهای جاده‌ای به طور کلی، ۱۰ درصد کاهش یافته بود. با توجه به اینکه هزینه سفر را سه آیتم «حمل و نقل»، «اقامت» و «خوراک و گردش» تشکیل می‌دهد، در حوزه اقامت مسافران ۵۰ درصد تورم نسبت به نوروز سال گذشته، در بخش خوراک و گردش تورم ۱۰۰ درصدی و در بخش حمل و نقل اعم از عمومی و شخصی به طور میانگین ۲۰ درصد تورم داشته ایم.

وی با بیان اینکه افزایش سفرها به معنی وجود رفاه عمومی است، افزود: بنابراین کاهش ۱۰ درصدی سفرها، به معنی کاهش سطح رفاه مردم است. هرچند که بخشی از عوامل کاهش سفرها را باید سیل و وضعیت جوی نوروز امسال و هشدارهای سازمان هواشناسی دانست. اما قطعاً بخش مهم‌تر این اتفاق را مسائل اقتصادی باید برشمرد. چرا که اگر تعداد ترددهای روزهای بدون سیل را هم در سال جاری با روزهای مشابه سال قبل مقایسه کنیم، با کاهش تعداد سفرها مواجه می شویم.

کاهش ۴ درصدی سفرهای نوروزی با اتوبوس

مدیرکل دفتر ارزیابی‌های اقتصادی و مدیریت بهره‌وری معاونت حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی با بیان اینکه در نوروز امسال، در مقایسه میان سهم شقوق مختلف حمل و نقل عمومی از سفرهای نوروزی، سهم بخش جاده‌ای در مقایسه با ریلی و هوایی نسبت به سفرهای نوروزی سال گذشته کمتر شده بود، گفت: در مقابل، سهم ریلی افزایش یافته بود. در سال گذشته (نوروز ۹۷) سهم حمل و نقل جاده‌ای از سفرهای نوروزی ۷۰ درصد بود که امسال به ۶۶ درصد کاهش یافت این ۴ درصد به هوایی و ریلی منتقل شد به گونه‌ای که ۱ درصد سهم حمل و نقل هوایی از سفرهای نوروزی افزایش یافت و از ۱۴ درصد در سال ۹۷ به ۱۵ درصد در سال جاری رسید؛ ۳ درصد نیز به سهم ریلی منتقل شد به این صورت که در سال گذشته ۱۶ درصد سفرهای نوروزی با ریل بود که امسال به ۱۹ درصد رسید. البته این افزایش سهم‌ها صرفاً در مقایسه میان مودهای حمل و نقلی است؛ وگرنه به طور کلی تعداد مسافرت‌ها کاهش ۱۰ درصدی داشته است.

۱۰.۵ میلیون سفر نوروزی

صادقی تعداد کل مسافرت‌هایی که در نوروز امسال با استفاده از حمل و نقل عمومی (جاده‌ای، ریلی و هوایی) انجام شد را ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر سفر اعلام کرد و ادامه داد: این در حالی است که سال گذشته ۱۱ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر سفر انجام شد. بیش از ۲ میلیون نفر سفر ریلی داشته ایم که از نظر تعداد، نسبت به سال گذشته تغییر نداشته اما از آنجایی که تعداد سفرهای نوروزی (به طور کلی) کاهش داشته، عملاً سهم ریلی افزایش را نشان می‌دهد. به این معنی که سال گذشته ۲ میلیون نفر سفر از ۱۱ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر سفر با قطار انجام شد ولی امسال همین تعداد از ۱۰.۵ میلیون نفر سفر انجام شد. مود حمل و نقل جاده‌ای عمومی (اتوبوس) هم انجام بیش از ۶ میلیون و ۶۵۰ هزار نفر سفر را بر عهده داشته و بیش از یک میلیون و ۳۵۰ هزار نفر سفر نیز در بخش هوایی انجام شده است.

آیا در صنعت حمل و نقل مسافری، کمبود ناوگان احساس می‌شود؟

وی درباره اینکه آیا کمبود ناوگان در بخش حمل و نقل عمومی مسافری در همه شقوق این صنعت احساس می‌شود یا خیر؟ گفت: در بخش هوایی و حتی شاید در بخش ریلی در برخی روزهای پیک سفرهای سال -نه در تمام طول سال- تا حدودی تقاضای پنهان وجود دارد؛ امسال ضریب اشغال صندلی‌های قطار و هواپیما نسبت به سال گذشته افزایش داشت. سال گذشته میانگین ضریب اشغال هر رام قطار در سفرهای نوروزی ۴۱۰ بود که امسال به ۴۳۷ نفر رسید. یعنی ۲۷ نفر در هر رام قطار ضریب اشغال صندلی‌ها افزایش داشت که نشان می‌دهد در ریلی بهره ورتر شده ایم.

صادقی ادامه داد: در بخش هوایی هم ضریب اشغال صندلی‌ها «یک» نفر بوده است. با این حال افزایش قیمت بلیت هواپیما سبب کاهش تقاضای سفر با این مود حمل و نقلی شده بود در حالی که سال گذشته قیمت بلیت‌ها بسیار به صرفه تر و تقاضای سفر با هواپیما نسبت به تعداد صندلی‌های ناوگان، بسیار بالاتر بود. اما امسال از تعداد تقاضای مسافران هوایی کاسته شده بود ولی ممکن است دو سال آینده باز هم در صورت داشتن رشد مطلوب اقتصادی، تقاضای سفر با هواپیما افزایش یابد که درنتیجه تعداد ناوگان موجود پاسخگو نیست اما در بخش ریلی شاهد کاهش تعداد مسافران آن در طول هر سال (نه صرفاً تعطیلات نوروزی) هستیم و مشکلی از نظر کمبود ناوگان ریلی نداریم.

چرا مردم به مسافرت با قطار کمتر اقبال نشان می‌دهند؟

مدیرکل دفتر ارزیابی‌های اقتصادی و مدیریت بهره‌وری معاونت حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی مهم‌ترین علت افزایش تقاضای سفر با هواپیما و کاهش تقاضای سفر با قطار را مهم‌تر شدن زمان برای مردم دانست و تصریح کرد: وقتی مسیر تهران مشهد را که قطار تا ۱۰ ساعت طی می‌کند و با هواپیما بین یک تا دو ساعت به طول می‌انجامد، مردم دیگر رغبتی به مسافرت با قطار ندارند این موضوع در تمام دنیا هم جاری است و صنعت حمل و نقل هوایی به شدت در حال توسعه است. به همین دلیل است که دیگر توسعه حمل و نقل ریلی سنتی در دنیا متوقف شده و در بخش مسافری به سمت قطارهای تندرو و سریع السیر رو آورده اند. اما دیگر مسافرت با قطار در ایران که حداکثر سرعت قطار ۱۰۰ کیلومتر بوده و در برخی موارد تا ۵۰ کیلومتر کاهش می‌یابد، جوابگوی نیاز مردم نیست.

وی ادامه داد: اگر حداقل دستمزد یک کارگر را ۲ میلیون تومان در نظر بگیریم که ۱۷۶ ساعت موظفی این کارگر است، درنتیجه هر ساعت کار او ۱۲ هزار تومان می‌ارزد؛ اگر این فرد بخواهد با قطار مسیر ۱۲ ساعته را نسبت به مسیر ۲ ساعته هوایی طی کند، ۱۲۰ هزار تومان کمتر کار می‌کند اگر همین مقایسه را برای حقوق مدیرانی که ۱۰ میلیون تومان در ماه دریافت می‌کنند، انجام دهیم، میزان ضرری که به این فرد می‌رسد، ۵ برابر (۶۰۰ هزار تومان) خواهد بود که این صرفاً برای ترددهای یک طرفه است.