«گواهینامه داری؟ -نه! چرا؟ -گرفتنش سخته. تا حالا گیر نیفتادی؟ -نه. تصادف چی، تصادف نکردی؟ -نمی‌تونم بمونم تا افسر بیاد، گواهینامه که ندارم در هر صورت من مقصرم.» این می‌تواند یک مکالمه عادی و ساده میان دو نفری باشد که یکی از آن‌ها موتور دارد و وسیله‌ای را می‌راند که گواهینامه آن را ندارد!

موتور این روزها دیگر تنها یک وسیله نقلیه معمولی نیست، موتور کار راه انداز خیلی از شرایط و کارهای دیگر است، همین که نتوانید به خاطر طرح ترافیک با ماشین وارد محدوده‌ای شوید، اولین گزینه روی میز استفاده از موتورسیکلت است، همین که ترافیک مسیری زیاد باشد، ترجیح می‌دهید از موتور برای جایه جایی و زودتر رسیدن به مقصد استفاده کنید. دیرتان شده؟ موتور شما را به مقصد می‌رساند. عبور راحت موتورسیکلت از کوچه‌ و پس‌کوچه‌ها باعث می‌شود آن را بدل به بهترین وسیله نقلیه در شرایط خاص کند، اما به چه قیمتی؟

وسیله‌ای که راحت خرید و فروش می‌شود

موتورسیکلت‌هایی که با قیمت‌هایی بین دو، سه میلیون تومان تا نهایت هفت میلیون تومان به فروش می‌رسند و خریداری آن‌ها کار راحتی است و حتی در برخی موارد اصلا سند آن به نام کسی که از آن استفاده می‌کند نیست و تنها دست به دست می‌شود، این روزها تنها برای پیش افتادن بهتر کارها در تهران استفاده می‌شوند. موتورها برای تردد در خیابان‌های کشور به برگه تردد نیاز دارند و راهنمایی رانندگی به موتورهای سنگین یعنی آن‌هایی که حجم موتور بالایی دارند، بیشتر به خاطر اینکه در پیست‌های موتورسیکلت استفاده می‌شوند  و صدا و سرعت زیادی دارند، مجوز نمی‌دهد. این موتورها که نسبت به بقیه گران‌تر هم هستند، اگر گیر بیفتند، در پارکینگ قیچی می‌شوند! یعنی قسمت بالایی موتور را می‌بُرند، به طوریکه دیگر نمی‌توان آن را درست کرد و از دست رفته به حساب می‌آید.

موتور سیکلت به طور کلی بسیار راحت خرید و فروش می‌شود، شما با حدود دو میلیون تومان می‌توانید به یکی از مغازه‌های موتور فروشی بروید و موتور صفر خوبی آن را بخرید یا حتی اگر کسی را می‌شناسید که موتور سالمی دارد، بدون سند و مدارک خاصی می‌توانید از او بخرید و خیالتان راحت باشد که خودش هم پیگیر سند و مدارک موتور زیر یک میلیون تومانی نمی‌شود. 

وسیله‌ای برای رعایت نکردن قانون

جریمه‌هایی که برای موتوری‌ها نوشته می‌شود به نسبت ماشین بسیار کمتر است و در خیلی موارد وقتی موتورسیکلتی با قیمت متوسط ۴-۵ میلیون تومان سر از پارکینگ موتورها در می‌آورد، دیگر هرگز پیش صاحبش برنمی‌گردد! وسیله نقلیه یک‌بار مصرفی که بعد از جریمه‌های متعدد سر از پارکینگ درمی‌آورند و بعد از ۶ ماه تا یک سال که در پارکینگ می‌مانند، در نهایت به عنوان دارایی‌های راهنمایی و رانندگی به مزایده گذاشته می‌شوند. نکته جالب این ماجرا زمانی است که وقتی با ۸۰۰-۷۰۰ هزار تومان می‌توان یک موتور جدید خرید، چرا موتوری باید در حدود ۵۰۰ هزار تومان برای بیرون آوردن موتورش از پارگینگ هزینه کند؟ اگر به این هزینه‌ مبالغ خلافی را هم اضافه کنید، رسما به موتوری حق می‌دهید  دیگر سراغ وسیله قبلی نرود و موتور جدید را جایگزین کند. 

به گفته خیلی از موتورسواران، گواهینامه گرفتن یکی از کارهای سختی است که کمتر کسی دنبال آن می‌رود، به همین دلیل خیلی از کسانی که در خیابان موتور سوار می‌شوند، گواهینامه ندارند و در مواردی اصلا برای گرفتن آن اقدام هم نکرده‌اند. اما این یکی از موارد نقض قوانین توسط موتورسواران است، رد کردن چراغ قرمز، ورود ممنوع‌های خیابان‌ها، عبور از پیاده‌رو، عبور از خط ویژه‌ها مواردی است که بسیار زیاد در خیابان‌های تهران دیده می‌شود. اما همه آن‌ها این کار را انجام می‌دهند که یا زودتر برسند یا کارشان سریع‌تر انجام شود.

موتورها حق حمل بارهایی که از عرض خودشان بیشتر باشد را ندارند، اما تعداد زیادی از آن‌ها این قانون را نقض می‌کنند، نداشتن کلاه کاسکت و پوشاندن پلاک موتور برای اینکه پلیس نتواند دستی جریمه بنویسد، از مواردی است که موتوری‌ها را در دردسر می‌اندازد. البته موتوری‌ها حق ندارند از روی پل یا زیرگذرها بروند که تقریبا همه ما آن‌ها را هم روی پل‌ها و در زیرگذرهای مختلف بسیار دیده‌ایم. 

از آن‌جایی که دوربین‌های تعبیه شده در خیابان‌ها نمی‌تواند پلاک موتورسیکلت‌ها را بگیرد، به همین دلیل جریمه موتوری‌ها را پلیس باید تسلیم کند که معمولا موتوری‌ها راه فرار کردن را خوب پیدا می‌کنند که در این صورت کافی است پلاک را هم کمی مخدوش کنند یا زنجیر موتور را جوری بگذارند که نوشته‌های روی پلاک به خوبی خوانده نشود. در این شرایط اگر سر چهارراه یا کنار خیابان پلیس به این موتورها برسد، با برداشتن سوئیچ، موتور را به پارکینگ می‌فرستد.

درآمدزایی با موتورسواری

بدون شک شغل دوم خیلی از موتور دارها مسافرکشی است، آن‌ها می‌توانند وارد مناطق طرح‌دار شوند و همچنین امکان حمل بار در مناطق مرکزی و شلوغ را هم دارند. از راه‌های درآمد آن‌ها، می‌توان همان بحث ورود به مناطق طرح‌دار و عبور از راه‌هایی که برای ماشین‌ها سخت‌تر است را درنظر گرفت. اما موتوری‌هایی هستند که فقط با همین موتور کار می‌کنند و درآمد زندگی‌شان را با برخی از شغل‌های کاذب به دست بیاورند، یکی از آن‌ها پوشاندن پلاک ماشین‌هایی هستند که می‌خواهند وارد یا خارج از منطقه طرح شوند. نرخ‌ها هم به این شکل است که اگر ماشینی روزانه از جایی عبور کند، مبلغ سه تا چهار هزار تومان می‌گیرند و اگر ناآشنا باشد و تنها یک‌بار از محدوده رد شود، هفت یا هشت هزار تومان می‌گیرند؛ حالا این مبلغ را در تعداد ماشین‌هایی که از گذرهای اصلی رد می‌شوند، ضرب کنید تا درآمد روزانه و عجیب و غریب این افراد را بدست آورید.

موتور بهترین وسیله برای دزدی

چند سالی است که به اطمینان می‌توان گفت که بیشتر خلاف‌هایی که در سطح شهر اتفاق می‌افتد، با موتور انجام می‌شوند. انواع دزدی‌ها، کیف‌قاپی‌ها و فروش مواد مخدر با موتور انجام می‌شوند، شاید از همین رو بود که گشت موتوری تهران راه افتاد تا ماموران بتوانند در پارک‌ها و پیاده‌روها دنبال موتوری‌های متخلف بروند. اقدامی که مثبت بوده توانست بسیاری از متخلفین را از پارک‌ها جمع‌آوری کند.