حمید آذرمند با بیان اینکه بخش حمل و نقل هوایی کشور اعم از زیرساخت‌های اصلی و ناوگان حمل ونقل در شرایط مطلوبی قرار ندارد، اظهار کرد: در تمامی زیرساخت‌های حمل و نقل فاصله بسیاری با سایر کشورها حتی کشورهای منطقه داریم. این فاصله در حمل و نقل هوایی بسیار بیشتر است. به عنوان مثال بر اساس گزارش سال 2015 مجمع جهانی اقتصاد، رتبه ایران به لحاظ شاخص کیفیت زیرساخت‌های حمل و نقل بین 141 کشور جهان 121 بود. این در حالی است که امارات در همان سال رتبه دوم، قطر رتبه دوازدهم، ترکیه رتبه سی‌وچهارم و عربستان رتبه چهل‌ویکم را در جهان داشت.

او افزود: به لحاظ ظرفیت جابه‌جایی مسافر، بر اساس گزارش انجمن بین‌المللی حمل و نقل هوایی، در سال 2014 میانگین هفتگی پروازهای داخلی شرکت‌های هواپیمایی ایرانی حدود 106 میلیون صندلی/کیلومتر بود. این در حالی است که ظرفیت شرکت‌های هواپیمایی در پروازهای داخلی در اندونزی 1678 میلیون، هند 1621 میلیون، ترکیه 597 میلیون و مالزی 444 میلیون صندلی/‌کیلومتر بود. در پروازهای خارجی این فاصله بیشتر است. میانگین ظرفیت هفتگی پروازهای بین‌المللی شرکت‌های ایرانی در سال 2014 در حدود 199 میلیون صندلی/کیلومتر بود. در حالی که در همان سال ظرفیت پروازهای بین‌المللی امارات حدود 4850 میلیون، هند 1907 میلیون، ترکیه 1865 میلیون، قطر 1174 میلیون و عربستان 1128 میلیون صندلی/کیلومتر بود.

این پژوهشگر اقتصادی ادامه داد: اگر بخواهیم تعداد کل پروازها را به نسبت جمعیت کشورها مقایسه کنیم همچنان فاصله بسیاری با کشورهای منطقه داریم. به عنوان مثال تعداد کل پروازهای سالانه به ازای جمعیت، در کشور قطر 32 برابر ایران، بحرین 20 برابر، امارات 19 برابر، عمان شش برابر، ترکیه چهار برابر و عربستان نیز چهار برابر ایران است.

او بیان کرد: واضح است حمل و نقل هوایی ایران هم به لحاظ زیرساخت‌های اصلی، هم به لحاظ ظرفیت ناوگان حمل و نقل و هم به لحاظ کیفیت و استاندارد ارائه خدمات، فاصله بسیار زیادی حتی با کشورهای منطقه دارد. این مشکلات طی سال‌های رکود اقتصادی و تحریم‌های خارجی، بسیار جدی‌تر شده است. برای بهبود این وضعیت باید گفت که توسعه کیفی و کمی زیرساخت‌ها و ناوگان حمل و نقل هوایی مستلزم سرمایه‌گذاری‌های کلانی است که قطعا تامین مالی آن از جانب دولت و از طریق منابع بودجه‌ای میسر نخواهد بود. در اینجا چاره کار استفاده از منابع غیردولتی اعم از منابع داخلی و خارجی است. به بیان دیگر توسعه حمل و نقل هوایی مستلزم سرمایه‌گذاری غیردولتی و سرمایه‌گذاری خارجی است.

آذرمند در خصوص روند قیمت بلیت هواپیما تا پایان امسال پیش‌بینی کرد: بر اساس قرارداد اخیر با ایرباس، تعدادی از هواپیماها امسال تحویل گرفته خواهد شد از سویی بنا بر اعلام مسوولان، برای چند شرکت هواپیمایی جدید مجوز فعالیت صادر شده است. از این رو باید به این نکته توجه داشت که با رفع تحریم‌ها انتظار می‌رود شرکت‌های هواپیمایی بتوانند در قالب قراردادهای اجاره، ناوگان خود را توسعه دهند. لذا به تدریج افزایشی ملایم در ظرفیت ناوگان حمل و نقل رخ خواهد داد.

او تصریح کرد: از سویی انتظار می‌رود این مساله مانع افزایش قابل توجه قیمت‌ها خواهد شد. این در حالی است که البته عوامل متعدد دیگری نیز بر قیمت بلیت تاثیرگذار است که مهم‌ترین آنها فصل سفر، وضعیت گردشگری در کشور، بهای خدمات سیستم‌های حمل و نقل جایگزین مانند قطار و اتوبوس و خودرو شخصی، کیفیت خدمات هوایی و اطمینان و رضایت مسافر از ایمنی پروازها محسوب می‌شود.

معاون سابق سازمان ملی بهره‌وری ایران افزود: آزادسازی قیمت بلیت هواپیما گام اولیه محسوب می‌شود ولی به تنهایی کافی نیست. زیرا نمی‌توان انتظار داشت صرفاا آزادسازی قیمت‌ها بتواند موجبات توسعه صنعت حمل ونقل هوایی را فراهم کند. لازم است شرایط مناسب برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و خارجی در این صنعت فراهم شود. در زمینه توسعه زیرساخت‌ها، انواع مدل‌های مشارکت عمومی‌-خصوصی قابل اجراست. در زمینه توسعه ناوگان نیز قراردادهای لیزینگ راهکار مناسبی است. به همین دلیل باید گفت که اقدام اخیر دولت در مذاکره با ایرباس اقدام مناسبی بود که برای بهبود حمل و نقل هوایی صورت گرفت.

اقتصادنیوز