به گزارش تین نیوز،  استان هرمزگان، یکی از استان های بالقوه در حوزه حمل و نقل به شمار می آید چرا که همه ی نمونه های حمل و نقلی اعم از حمل و نقل زمینی، ریلی، هوایی و دریایی در هرمزگان وجود دارد و توسعه این ظرفیت ها در آن با توجه به جایگاه استراتژیکی که شهر بندرعباس و استان هرمزگان دارد می تواند این شهر را به بزرگترین بندرگاه دنیا تبدیل کند چرا که شهر بندرعباس در فاصله نزدیکی با تنگه هرمز، دومین تنگه بین المللی شلوغ دنیا و یکی از استراتژیک ترین آبراه های جهان قرار گرفته است که براساس برآورد سال 2006  حدود 16٫5 تا 17 میلیون بشکه نفت خام  که معادل 40درصد کل نفت حمل شده توسط کشتی های نفت کش و نزدیک به 25 درصد کل عرضه جهانی نفت است به مقاصد ژاپن، آمریکا، اروپای غربی و دیگر کشورهای آسیایی ترانزیت می شود  و این به جز حجم عظیم فرآورده های نفتی، گاز مایع و مایحتاج کشورهای منطقه است که از این تنگه عبور می کند.

همچمین حدود 68 درصد ذخایر شناخته شده نفت و گاز طبیعی دنیا نیز در خلیج فارس و قبل از تنگه هرمز قرار گرفته است و وقتی اهمیت این تنگه هرمز را بیشتر متوجه می شویم که بدانیم حداقل 88 درصد نفت عربستان سعودی، 90 درصد نفت ایران، 98 درصد نفت عراق، 99 درصد نفت امارات متحده عربی و 100 درصد نفت کشورهای کویت و قطر از تنگه هرمز عبور می کند و بخش عمده اقتصاد کشورهای حاشیه خلیج فارس به همین تنگه وابسته است، بر همین مبنا کشوری که بتواند کنترل حمل و نقل در تنگه هرمز را در دست بگیرد می تواند خود را به قوی ترین قدرت اقتصادی منطقه و حتی جهان تبدیل کند چرا که امروزه صنعت حمل و نقل یکی از مهم ترین بخش های اقتصادآفرین است که در توسعه همه بخش ها تاثیرگذار است. 

توسعه حمل و حمل و نقل در هر حوزه ای نیاز به زیرساخت دارد، زیرساخت هایی مانند ترمینال برای اتوبوس ها، فرودگاه برای هواپیماها، بندرگاه برای کشتی ها و راه آهن برای قطار که بر همین مبنا طرح تاسیس بندرشهید رجایی تعریف و در سال 1364 فعالیت رسمی آن آغاز شد. 

بندر شهید رجایی امروزه با بیش از 80 بندر معروف جهان از طریق 35 خط ترانزیت کانتینری تبادلات اقتصادی دارد، این بندر با برخورداری از 4 هزار و 510 متر مساحت، 2 هزار و 650 متر موج شکن،124 میلیون تن ظرفیت انبار و محوطه و 170 میلیون تن ظرفیت دسترسی دریایی، 32 پست و 12 پست اسکله نفتی(خلیج فارس) یکی از مهم ترین کریدورهای ترانزیتی بین المللی دنیا قلمداد می شود و پس از افتتاح فاز دوم طرح توسعه از ظرفیت 6میلیون TEU کانتینر در سال برخوردار شده است . 

علی اکبر صفایی مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی با اشاره به موقعیت استراتژیک و راهبردی بندرشهید رجایی می گوید: این بندر و بندرهای تابعه آن در زمینه تخلیه کالاهای اساسی از کشتی های بزرگ و ارسال سریع به بازارهای داخلی، کارنامه و دستاوردهای خوب و درخشانی داشته است.

وی افزود: توزیع کالاهای اساسی و ویژه بین سایر بنادر جنوب کشور و نداشتن تمرکز آنها در بنادر استان خوزستان از جمله سیاست های کلان سازمان بنادر و دریانوردی است.

معاون وزیر راه و شهرسازی همچنین بر لزوم بهسازی محور بزرگراهی و توسعه مسیرهای دسترسی به بندر شهید رجایی و بهره گیری بیشتر از ظرفیت های شبکه ریلی در حمل کالا تاکید کرد.

امروزه یکی از مهم ترین طرح های توسعه ای بندر شهید رجایی تحت عنوان فاز سوم در حال اجرا است که با اتمام و بهره برداری از آن ظرفیت اسمی تخلیه و بارگیری ترمینال کانتینری مجتمع بندری شهید رجایی از   از 6.3 میلیون به 8.4میلیون TEU خواهد رسید و ذیل آن حوضچه سوم بندر شهیدرجایی که امکان پهلوگیری کشتی هایی با تناژ 18 هزار و 400 TEU را ایجاد می کند ساخته می شود و بدین ترتیب امکان پهلوگیری همزمان سه کشتی نسل هفتم اقیانوس پیما با آبخور 17.5 متر و طول 400 متر با بیش از 18 هزار و 400 TEU کانتینر فراهم می شود که پیش تر از این امکان آن وجود نداشت و همین امر بنادر سایر کشورهای همسایه را در رقابت با بندر شهید رجایی قوی تر می کرد. 

البته ذکر این نکته هم ضروری است که یکی از مهم ترین بنادر رقیب بندرشهید رجایی بندر جبل علی امارات است که البته بندر شهید رجایی فاصله بسیاری با آن دارد چرا که جبل علی تقریبا خود را به 20 میلیون TEU ظرفیت کانتینری رسیده است اما برگ برنده جمهوری اسلامی ایران در برابر این بندر رقیب بهره مندی از بنادری چون چابهار و جاسک است که با توجه به اجرای خط انتقال نفت گوره به جاسک و صرفه ی اقتصادی بیشتری که برای نفت کش ها ایجاد می شود، است اما در این بین طرح بزرگ و ابتکاری دولت سیزدهم برای توسعه پس کرانه های بندرشهید رجایی، شهر بندرعباس را می تواند به بزرگترین بندر تجاری بین المللی تبدیل کند.

برنامه دولت سیزدهم برای توسعه پس کرانه های بندر شهید رجایی مسئله ای است که در اولین اجلاس نمایندگان کشورهای عضو اکو به میزبانی بندرعباس مطرح شد. 

دوستی استاندار هرمزگان در این باره می گوید: نزاع اخیر در اوکراین اهمیت تنوع بخشی به دروازه های تجاری کشورها را بیش ازپیش آشکار کرد کشورهای عضو اکو می توانند با تنوع بخشی به دروازه های تجاری خود، ریسک های احتمالی پیش روی تجارت خارجی خود را بیمه کنند.

پیشنهاد استاندار هرمزگان به کشورهای عضو اکو برای بیمه کردن تجارت خارجی این بود که برروی بندر شهید رجایی هرمزگان سرمایه گذاری کنند و در پس کرانه های آن بنادر مختص خود را بسازند؛ او عملا اعلام می کند که: آمادگی داریم تا با تامین زمین، تامین امنیت و تضمین و تسهیل سرمایه گذاری در قالب شهرک های صنعتی و تجاری کشورهای عضو اکو، مزایای منحصر به فرد هرمزگان و بندرعباس را با دوستان خود به اشتراک بگذاریم.

و با اعلام آمادگی چندین کشور، این پروژه در دستورکار دولت سیزدهم  قرار گرفت و در راستای همین مزیت حمل و نقلی ایران اولین قطار ترانزیتی روسیه نیز وارد ایران شد.

از سوی دیگر مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی از سفر یک هیئت اقتصادی کشور روسیه به هرمزگان برای بررسی شرایط سرمایه گذاری در این بندر خبرداد و گفت: تحولات بسیار خوبی در رابطه با سرمایه گذاری در بخش خصوصی انجام شده و در نهایت پس با برقراری ارتباطات با مجموعه کشورهای آسیای میانه و روس ها با رویکرد دولت محترم، هیات روسی به زودی وارد استان هرمزگان خواهند شد که بتوانند در پهنه فعالیت دریایی و حمل و نقل مواردی را برای سرمایه گذاری انتخاب کنند.

علی اکبر صفایی گفت: سازمان بنادر و دریانوردی و وزارت راه و شهرسازی برای همه بخش ها برنامه ریزی دارد، در بخش بین الملل به بندر شهید رجایی و توسعه های این بندر و بندر جدید مکران خواهیم پرداخت و افق بین المللی را دنبال می کنیم.

وی افزود: در خصوص معیشت و اقتصاد مردم به بنادر کوچک توجه می کنیم و پروژه های بسیار زیادی تعریف شده به گونه ای که شاید 15 هزار میلیارد تومان پروژه تعریف شده و به جد در حال پیگیری هستیم.

با توجه به اینکه رویه فعلی دولت سیزدهم و نماینده عالی دولت در استان توسعه مسائل اقتصادی استان و نقش آفرینی هر چه بیشتر هرمزگان در عرصه بین المللی است انتظار می رود بندر شهید رجایی در این دولت شاهد تحولات بسیار خوبی در حوزه زیرساختی باشد. 

استاندار هرمزگان در این زمینه با اشاره به نگاه کلان دولت در حوزه اقتصاد استان گفت: با رویه خرد در حوزه اقتصاد بین الملل امکان نقش آفرینی نیست و باید حتما با رویه های تجاری و ترانزیتی در اقتصاد بین الملل نقش بازی کرد، بنادر شرق صرفا یک اقتصاد معیشتی را از دریا به ما می رساند که مورد تایید نیست لذا تغییر رویه ها و گسترش زیرساخت ها در دستور کار قرار گرفت.

در حال حاضر مسیر شرقی کریدور شمال - جنوب از نقش بسیار بالایی در این طرح برخوردار است که خلیج فارس و تنگه هرمز را به روسیه و آسیای شرقی متصل می شود ایت خط  از ایستگاه چخوف روسیه واقع در استان مسکو آغاز می شود و در مسیر 3800 کیلومتری از مسیر روسیه ، قزاقستان، ترکمنستان وارد ایران شده و پس از آن با طی یک مسیر ریلی 1600 کیلومتری به بندرعباس می رسد.

کریدور شمال جنوب شامل سه مسیر شرقی، غربی و میانی است که مذاکرات و توافقات برای راه اندازی خط ریلی گرمسار ـ اینچه برون از مسیر میانی این کریدور در دولت سیزدهم انجام شده است و تکه های این پازل قطع به یقین آرزوهای ایرانی ها برای تبدیل شدن به بزرگترین بازوی تجارت جهانی را محقق خواهد کرد. 

چشم انداز آینده بندر استراتژیک شهید رجایی

بندرشهید رجایی هم چنین به عنوان یکی از مهم ترین بندرهای حوزه خلیج فارس در زمینه لجتسیک بندری با قرار گرفتن در میانه دریای عمان و خلیج فارس از نظر راهبردی به منظور پشتیبانی از فعالیت های ترانزیت، صادرات مجدد، واردات و فعالیت های ارزش افزوده از شرایط ویژه ای برخوردار است.

از سال 73 تا کنون 50 فقره قرارداد بین شرکت های سرمایه گذار با بندرشهید رجایی منعقد شده است.بهره مندی از معافیت حقوق و عوارض گمرکی برای ورود تجهیزات استراتژیک از خارج برای استفاده در منطقه برای شرکت های سرمایه گذار امتیازات ویژه ای را فراهم کرده است.در این بخش 23شرکت با بندرشهید رجایی قرارداد سرمایه گذاری امضا کرده اند.

و اما در چشم انداز آینده این بندر استراتژیک، طرح های مهم اقتصادی وجود دارد که می توان به طرح های توسعه ریلی، پایانه های کانتینری و بندر خلیج فارس در بندر شهید رجایی به عنوان طرح های مهم در حوزه صادرات و واردات کالاها و فرآورده های نفتی اشاره کرد.

توسعه فازهای مختلف بندر شهید رجایی

بندر شهید رجایی در استان هرمزگان نه تنها بزرگ ترین بندر تجاری ایران است، بلکه یکی از مهم ترین بنادر منطقه نیز هست. این بندر کانتینری به حق دروازه طلایی اقتصاد ایران نام گرفته است.این بندر نه تنها برای ایران از اهمیت خاصی برخوردار است بلکه در ابتدای مسیر کوریدور شمال-جنوب قرار دارد و بخش بزرگی از واردات و صادرات کشورهای شمال ایران و افغانستان از طریق این بندر که بهترین راه دسترسی کشورهای مشترک المنافع و افغانستان به آب های آزاد است انجام می شود.

هرچند در سال های اخیر، سرمایه گذاری چینی ها و هندی ها در بنادر گوادر پاکستان و بهشتی چابهار، تردیدهایی برای نقش آفرینی بندر شهید رجایی در کریدور یادشده و پشتیبانی کشورهای بالادست ایران ایجاد کرده، اما گمان نمی رود تا یکی دو دهه آینده از اهمیت بندر شهید رجایی در حوزه تجاری و بندری کاسته شود.به ویژه آن که در چند سال اخیر به ویژه در دولت یازدهم و دوازدهم گام های ارزنده برای شتاب بخشی به روند توسعه این بندر مهم و راهبردی برداشته شده است.