مطالبه کار جدی و واقعی در مسیر راه آهن گرمسار- اینچه برون

تین نیوز عباس قربانعلی‌ بیک* :

رهبر معظم انقلاب اسلامی عصر روز ششم اردیبهشت 1401 در دیدار صدها نفر از دانشجویان و اعضای تشکل های دانشجویی دانشگاه را جزو اساسی ترین مسائل انقلاب خواندند ... و فرمودند جمهوری اسلامی به دانشگاه امروز خود افتخار می کند و جوان دانشجو امروز باید با تفکر و اندیشه ورزی، عمیق شدن در مسائل اصلی کشور و پرهیز از هرگونه انفعال و ناامیدی، آرمان های انقلاب و کار جدی و واقعی را از مسئولان کشور مطالبه کند. (نقل از بخش آغازین گزارش دیدار در سایت Leader.ir) 

همچنین ایشان در دیدار مسئولان نظام در دهمین روز ماه مبارک رمضان (23 فروردین) فرمودند اگر گشایش ارزی به وجود آمد نباید این پول صرف واردات بی رویه شود. این پولها باید صرف کارهای زیربنایی مثل حمل و نقل ریلی ... شود (اقتصاد آنلاین).

به گزارش تین نیوز در 20 اردیبهشت، دکتر میعاد صالحی در صفحه شخصی خود در اینستاگرام توضیحاتی در مورد دستاورد سفر اخیر به روسیه منتشر کرد، در این پیام تکمیل راه آهن رشت- آستارا و برقی سازی گرمسار اینچه برون و ... تشریح شده است.

سال 76 و در زمان ورود مرحوم دکتر  دادمان به راه آهن مدت سیر قطارهای سرخس به بندرعباس از مسیر تهران (خط بافق- کاشمر احداث نشده بود) حدود 15 روز بود، یا کمتر از روزی 170 کیلومتر، و پس از بازدیدهای اعضاء کارگروه و جلسات ایشان و تصمیم گیری نهایی، زمان سیراین قطارها به 4 روز کاهش یافت یعنی 625 کیلومتر در روز (برای سال ها).

در حالی که قبل از جنگ اوکراین در خبر RailFreight (پانزده ژوئن 2020) متوسط سیر روزانه ماه می قطارهای کانتینری چین به اروپا در روسیه 1231 کیلومتر در روز اعلام شده و آن را نزدیک 22 درصد بیش از دوره مشابه سال قبل اعلام نموده است که با سیر روزانه قطارهای کانتینری در CSX آمریکا با لکوموتیو دیزلی همخوانی دارد (960 کیلومتر در روز، مارس 2022)

این گزارش رشد ترانزیت از روسیه از ابتدای سال 2020 را 35 درصد و مقدار آن را از اول ژانویه تا می 167 هزار TEU اعلام داشته و در ماه می جابجایی کانتینر را 47700 کانتینر معادل اعلام می دارد (با 80 درصد افزایش نسبت به دوره مشابه سال قبل).

بررسی حمل و نقل ریلی بین چین و اروپا نشان می دهد که مزیت‌ های بسیار زیادی در این شیوه حمل و نقل وجود دارد از جمله این که زمان جابجایی کانتینر از ۴۵ روز در روش دریایی به حدود ۱۲ روز کاهش پیدا می‌ کند، در سال ۲۰۲۰ تعداد قطار به ۵۰۰۰ رام در سال افزایش پیدا نمود که نزدیک ۱۵ قطار در روز می شود و قبل از جنگ بسیار بیشتر (هر قطار 80 TEU).

برقی کردن راه آهن گرمسار- اینچه برون یکی از پیشنهادهایی است که در سال های اخیر برای افزایش ترانزیت ریلی مطرح شده است و این درحالی است که بیش از نیم قرن از کاهش ترابری بار در مسیر شمال می گذرد و حتی با احداث خط گرگان- اینچه برون هم با وجود برآوردهای اولیه بالا برای تقاضا در این مسیر، متاسفانه شاهد رشد قابل توجهی نبودیم. هر چند تصور برخی کارشناسان و مدیران و حتی مسئولان این گونه است که با برقی کردن این مسیر مشکل ترانزیت حل می شود ولی این گونه نیست.

در محاسبات سال 94 در پیشنهاد ارائه شده برای برقی کردن مسیر لرستان با سرمایه گذاری بخش خصوصی به صورت BOT متوسط سرعت قطار برقی در بلاک ها درفراز 50 کیلومتر در ساعت و در مقابل برای دیزل 30 منظور گردید که مفهوم آن 66 درصد افزایش سرعت متوسط است در صورتی که در مسیر شیب برگشت این تفاوت تقریبا قابل اغماض و لذا متوسط سرعت برقی باری و در نتیجه ظرفیت نسبت به دیزلی حدود 40 درصد بیشتر می گردید (نتایج محاسبات و شبیه سازی).

اما نکته اصلی اینجا نیست چون در بحث ترانزیت گلوگاه سیر متوسط روزانه است که در بالا اشاره شد یعنی عددی بین 600 تا 800 کیلومتر در روز که با فرض سرعت متوسط بین دو ایستگاه تشکیلاتی برای دیزلی حدود 30 کیلومتر می شود، سیر روزانه دیزلی حدود 600 کیلومتر و برقی حدود 800 خواهد شد که با واقعیت کنونی حدود 100 کیلومتر بر روز تفاوت زیادی دارد.

در واقع هرچند برقی کردن سرعت متوسط قطارها و ظرفیت را می افزاید اما در مسیر گرمسار به اینچه برون که اکنون و برای سال ها مشکل ظرفیت نخواهیم داشت برقی کردن گره ای از ترانزیت ریلی باز نمی نماید (و روش های بسیار ارزانتر هم وجود دارد).

انتظار می رود با فرمایش مقام معظم رهبری و مطالبه کار جدی و واقعی از مسئولان، این پروژه پرهزینه و بی فایده متوقف گردد.