رویداد۲۴ توسعه یا تغییر هر عنصر جدید در جوامع، تاثیرات عمیقی را بر زندگی حال و آینده مردم بر جای می‌گذارد. به همین دلیل است که کلان شهرها برای ایجاد و توسعه تغییرات بنیادین بر اساس طرح ها و نقش های آینده نگرانه حرکت می‌کنند.

 همه می‌دانیم که امروز تصور تهران بدون مترو غیر ممکن است. تصوری که اولین برنامه ریزی ها برای آن به دهه ۵۰ باز می‌گردد و منجر به تصویب اولین طرح جامع حمل و نقل ریلی برای پایتخت شد. پس از آن طرح های مختلفی مطرح شد. در نهایت در سال ۸۵ مطالعات طرح «جامع ریلی تهران» صورت گرفت. در این طرح، ابتدا  ۹ خط درون شهری و ۴ خط اکسپرس پیشنهاد شد؛ اما در نهایت فقط اجرای ۷ خط به تصویب رسید و نیمی از آن حذف شد که در حال حاضر نیز در دستور کار است.

در ۳۰ بهمن ۱۳۹۸ « طرح جامع حمل و نقل ریلی شهری تهران و حومه» انجام و به تصویب رسید. طرحی که دورنمای مترو تهران را در۲۰ سال آینده پیش بینی می‌کند.

‎افزوده شدن ۴ خط جدید به متروی تهران

‎« طرح جامع حمل و نقل ریلی شهری تهران و حومه» در ۳۰ بهمن سال جاری به تصویب رسید که بر این اساس ۴ خط درون‌شهری و۲ خط اکسپرس را با تمام جزئیات برای پایتخت پیش‌بینی کرده است. برنامه‌ریزی‌ها برای این طرح از سال ۱۳۹۵ آغاز و در شهریور امسال نیز در شورای عالی ترافیک استان تهران به تصویب رسید. با تصویب این طرح متروی پایتخت ۱۱ خط درون شهری و۲ خط اکسپرس خواهد داشت که افزوده شدن ۴خط درون شهری جدید به متروی تهران، شکل فعلی ساختار مترو در پایتخت را که یک طرح مرکزگرا و کریدوری و به شیوه ضربدری است، در۴ محدوده به شکل حلقه ای تبدیل می‌کند تا بتواند پوشش کامل شبکه مترو را برای ۲۲ منطقه پایتخت فراهم کند.

‎در حال حاضر تنها خطوط ۶ و ۷ متروی تهران به شکل حلقه‌ای کوچک هستند که با افزوده شدن ۴ خط جدید ۳ حلقه دیگر به ساختار متروی تهران اضافه می‌شود.

‎افزوده شدن ۳ حلقه جدید به متروی تهران و تکمیل پوشش شبکه

‎علی امام مدیرعامل شرکت راه آهن شهری تهران و حومه در این خصوص عنوان می‌کند: خطوط ۸ و ۹ حلقه دوم ، خط ۹ و ۱۱ حلقه سوم و خط ۱۰ با سایر خطوط حلقه چهارم را برای شبکه متروی تهران در پایان اجرای « طرح جامع حمل و نقل ریلی شهری تهران و حومه» ایجاد می‌کند. در واقع با ایجاد این حلقه ها پوشش شبکه برای ۲۲ منطقه پایتخت تکمیل می‌شود.

امام همچنین در خصوص توسعه مترو در حومه تهران اینگونه عنوان می‌کند که برای پوشش حومه شهر تهران نیز شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران (رجا) تکمیل شبکه ریلی خود را به سمت خطوط اکسپرس موجود در طرح جامع توسعه خواهد داد.

‎وی ادامه می دهد: در نتیجه اجرای طرح جامع، دسترسی ۸۸ درصد مردم به ایستگاه های مترو و حمل و نقل عمومی به فاصله ۸۰۰ متر از درب منزل کاهش می یابد و همچنین پوشش شبکه مترو برای شهروندان تهرانی از ۲۷ درصد به ۶۱ درصد افزایش پیدا می‌کند.

‎سفر «درب تا درب» برای تهرانی‌ها تا ۲۰ سال دیگر

‎اما با بیان اینکه افزایش قدرت انتخاب شهروندان برای استفاده از خطوط مترو و جذابیت سفر از دلایل افزایش ایستگاه های تبادلی و تقاطعی در پایان اجرای طرح جامع است، گفت: در  این صورت می‌توان شاهد کاهش تعداد تغییر وسیله نقلیه و شکل گیری نوعی از سفر به نام «درب تا درب» برای شهروندان تهرانی بود. ضمن این که تعداد مسافر در خطوط متروی پایتخت متعادل می‌شود.

‎وی با بیان اینکه شرکت راه آهن شهری تهران و حومه اکنون در حال توسعه خطوط مترو در پایتخت و نیز تکمیل خطوط ۶ و ۷ است اما برنامه ریزی‌ها برای اجرای ۴ خط جدید از هم اکنون در حال انجام است، گفت: مناقصه انتخاب مشاور طراح ۴خط جدید تا پایان سال جاری انجام و طراحی پایه خط ۱۰ به دلیل پوشش کامل‌تر و فرصت‌های بیشتری که ایجاد می‌کند تا سال آینده انجام می‌شود و تا ۲ سال آینده طراحی پایه ۳ خط دیگر  نیز به پایان می رسد.

در «طرح جامع حمل و نقل ریلی شهری تهران و حومه» که در ۳۰ بهمن ۹۸ به تصویب رسید، مترو تهران دارای ۳۹۸ کیلومتر خط درون شهری، ۲۲۲ کیلومتر  خط حومه‌ای ، ۲۹۹ ایستگاه و ۹۲ ایستگاه تبادلی و تقاطعی است؛ این در حالی است که طرح مصوب سال ۸۷ برای متروی پایتخت ۲۰۵ کیلومتر خط درون‌شهری و ۹۳ کیلومتر خط حومه‌ای را پیشنهاد داده بود. تعداد ایستگاه های پیشنهاد شده در این طرح ۱۷۵ ایستگاه و تعداد ایستگاه های تبادلی و تقاطعی ۴۰ ایستگاه در ۲۱ موقعیت بود. از این مقدار تاکنون ۱۶۴ کیلومتر خط درون‌شهری و ۷۳ کیلومتر خط حومه ای ساخته شده که در قالب ۱۲۷ ایستگاه با ۲۶ ایستگاه تبادلی و تقاطعی در ۱۴ موقعیت به شهروندان تهرانی خدمات خود را ارائه می‌دهد.
‎

امام در ادامه می‌افزاید: دقت داشته باشید که با وجود تعداد ایستگاه های موجود در پایتخت و نیز توسعه ای که برای سال های آینده پیش بینی شده است باید گفت ساخت مترو در هیچ جای دنیا امری اقتصادی نیست، اما چرا تهران به « طرح جامع حمل و نقل ریلی شهری تهران و حومه» نیاز دارد؟ زیرا تهران نیز همانند سایر کلانشهرهای دنیا از کنار اثرات جانبی که ساخت مترو ایجاد می کند منافع و اثرات فراوانی همانند کاهش ترافیک،کاهش اتلاف سوخت، انرژی، هزینه، آلودگی هوا و حفظ سلامت شهروندان و سایر موارد غیر قابل محاسبه دیگر را به دست می آورد و باید عنوان کنیم که در دنیای امروز، مترو یک ضرورت است که فارغ از هر نگاه اقتصادی، تصور کلانشهرها بدون آن امکان پذیر نیست و به همین دلیل است که امروز تهران و سایر کلانشهرهای کشورمان به این ضرورت در قالب « طرح جامع حمل و نقل ریلی» پاسخ می دهند.

بنا بر اعلام امام، اکنون ساخت هر یک کیلومتر خط مترو به همراه ایستگاه و تجهیزات آن، نیاز به ۶۰۰۰ میلیارد ریال بودجه به قیمت امروز دارد که بر همین اساس تنها در صورت همراهی دولت و نیز سایر ارکان اقتصادی مرتبط در کشور همانند بانک‌ها برای توسعه خطوط مترو است که  «طرح جامع حمل و نقل ریلی شهری تهران و حومه» به صورت کامل اجرا می‌شود.