آخرین آمارها نشان می دهد حجم قاچاق سوخت از حد و اندازه قابل تحمل گذشته؛ به گونه ای که دیگر نمی توان دست روی دست گذاشت و شاهد هدررفتن وتاراج بیت المال به دست عده ای قاچاقچی شد.

به گزارش خبرنگار اقتصادی اطلاعات،چند آمار خلاصه به تنهایی عمق فاجعه رخ داده دربخش قاچاق سوخت را نشان می دهد: قاچاق سوخت فقط در سه ماه گذشته به یک میلیارد لیتررسیده است،همچنین از سال ۹۲ تاکنون یعنی درعرض پنج سال ۷ میلیارد دلار ازاین حیث به کشور خسارت وارد شده است و فقط درشش ماهه امسال ۷ هزار پرونده قاچاق سوخت تشکیل شده حال آن که رقم این پرونده‌ها درکل سال گذشته ۲ هزار پرونده بوده و تازه این فقط مشتی از خرواراست. تمام اینها نشان می دهد قاچاق سوخت به مرزغیرقابل تحملی رسیده وباید برخوردی جدی وریشه‌ای باآن داشت.

ثابت بودن نرخ سوخت درکشور که پنج سالی از آن می گذرد، درکنار رشد شدید قیمت سوخت درکشورهای همسایه بخصوص ۲ همسایه شرقی-افغانستان وپاکستان- به علاوه رشد قیمت ارز درداخل، معادله اقتصادی قاچاق را به شدت به صرفه کرده است.

براساس برخی آمارها ایران با نرخ هشت سنت درهرلیتر پس از ونزوئلابا یک سنت درهر لیتر،درمقام دوم ارزانترین بهای بنزین جهان قراردارد و این یعنی استان های شرقی به بهشت قاچاقچیان بنزین تبدیل شده است.چراکه قیمت هر لیتر بنزین در پاکستان ۷۵ ودر افغانستان ۷۴ سنت است!

ماجرا درباره گازوئیل هم این گونه است. قیمت گازوئیل درایران هم پس از ونزوئلا ارزانترین درجهان است؛ حال آن که قیمت این فرآورده مهم درپاکستان ۸۶ و در افغانستان ۶۱ سنت است.

بدین ترتیب سود قاچاق بنزین به ۱۵۰۰تا ۲۰۰۰ درصد می رسد؛ این سود آن قدر بالاست که برخی دارندگان کارت های سوخت درسایر استان ها موجودی کارت سوخت خود را به هر لیتر پنج هزار تومان به قاچاقچیان می فروشند واین امر به یک کاسبی مستمر ،پرسودو کم دردسرتبدیل شده که بزرگترین بازنده آن بیت‌المال است. به عبارت دقیق تر یارانه هنگفتی که کشور بابت ارزان بودن سوخت می پردازد، نصیب قاچاقچیان می شود.

دراین باره محسن دلاویز مدیرعامل شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت می گوید: هم‎ اکنون روزانه ۳۵ میلیون دلار یارانه پنهان به بنزین اختصاص می ‎ یابد و در مجموع در ۶ ماهه نخست امسال بیش از ۵ر۵ میلیارد دلار یارانه به بنزین تعلق گرفته است که چنین رقمی، آن هم در شرایط اقتصادی فعلی کشور به هیچ وجه توجیه ‎پذیر نیست.

وی با اشاره به این واقعیت که قیمت پایین بنزین در ایران در مقایسه با کشورهای همسایه به قاچاق آن دامن زده است، افزود: به واسطه قاچاق، سود عجیبی نصیب عده‌ای خاص می‌شود؛ آن هم از جیب مردم.

این مقام مسئول در ادامه به آخرین آمار اعلام شده در ترازنامه هیدروکربوری کشور درباره میزان مصرف انرژی در بخش‎ های مختلف اشاره کرد و گفت: در سال ۹۴ معادل ۳۰۴ میلیون بشکه نفت خام در بخش حمل‎ونقل مصرف شده است.

تمام این هشدارها درحالی مطرح می شود که به نظر می رسد هماهنگی لازم برای مقابله با قاچاق سوخت میان دستگاه های مختلف به وجود نیامده است. به گونه ای که استان سیستان وبلوچستان که یکی از مراکر اصلی قاچاق سوخت درکشور است از کل کشور درخواست کمک کرده ومی گوید به تنهایی نمی تواند از عهده مبارزه با قاچاق سوخت برآید.

محسن شهبازی سرپرست شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی منطقه زاهدان دراین باره به شانا می گوید: مهار قاچاق سوخت در سیستان و بلوچستان به همکاری سازمان‌های ذی‌ربط نیاز دارد. قاچاق سوخت به عنوان یک معضل اجتماعی سبب ایجاد صف در جایگاه‌های عرضه سوخت و بالا رفتن آمار مصرف فرآورده‌های نفتی شده است.

وی افزود:‌ همکاری و همفکری سازمان‌های عضو در مهار قاچاق سوخت و جلوگیری از عرضه خارج از شبکه فرآورده‌های نفتی راهگشا خواهد بود. وی گفت: بررسی و مدیریت سهمیه سوخت جایگاه‌های عرضه، کنترل باک و جلوگیری از استفاده از باک‌های غیراستاندارد ناوگان حمل‌ونقل، اعمال نظارت‌های الکترونیک بر عملکرد جایگاه‌ها، مهار سوخت در مرزها، اعمال نظارت بیشتر بر کارت‌های هوشمند سوخت و ابطال یا مسدود کردن کارت‌های غیر مجاز از جمله پیشنهادهای مطرح شده در این زمینه است.

این درخواست کمک درحالی مطرح می‌شود که ظاهرا مجلس بازنگری واصلاح قانون مبارزه با قاچاق کالا وارز را متوقف کرده به گونه ای که علی مویدی خرم آبادی رئیس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا وارز درخواست قرار گرفتن آن در دستور کار مجلس را می دهد.

حتی حدود یکماه پیش وزیر کشور درخواست کرده برای جلوگیری از قاچاق سوخت به خارج از کشور باید کارگروهی ویژه‌ برای تصمیم‌گیری در این باره در اسرع وقت تشکیل شود.اما معلوم نیست این کارگروه تاکنون تشکیل شده وچه اقداماتی انجام داده است.

افزایش قاچاق سوخت تابدانجا افزایش یافته که دیروز برخی مقامات ارشد دولت از جمله رئیس دفتر رئیس جمهوری و وزیر کشور از احیای کارت سوخت برای مقابله بااین پدیده سخن گفتند ؛راهی که احتمالا باید بااصلاح قیمت سوخت همراه شود واجرای آن با شرایط ویژه اقتصادی کشور محل تردید است.

لذا به نظر می رسد باید یک عزم همگانی وهماهنگی میان قوای سه گانه برای مبارزه با قاچاق سوخت ایجاد شود؛ چیزی که دیروز مورد تقاضا وهشدار ستاد مبارزه با قاچاق کالا وارز هم بود.

علی مؤیدی خرم‌آبادی رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز دیروز دراین باره به خبرنگاران گفت: قاچاق سوخت در ظرف دو تا سه ماه اخیر به یک میلیارد لیتر رسیده وبرای مبارزه بااین پدیده باید عزم ملی ایجاد شود .

وی افزود: با توجه به تفاوت چشمگیر قیمت سوخت در داخل کشور و خارج از مرزها در کشورهای همسایه، قاچاق سوخت به وسیله اتباع بیگانه و با همکاری عده‌ای سودجو در داخل کشور انجام می‌شود که ظرف دو سه ماه گذشته یک میلیارد لیتر سوخت از کشور به صورت قاچاقی خارج شده که در واقع سرمایه مردم بوده است.وی گفت: اگر زمینه‌های پیشگیری به درستی اجرا شود، شاهد قاچاق کالا به صورت گسترده نخواهیم بود و در قانون‌گذاری که در دستور کار مجلس قرار دارد، به امر پیشگیری مقدم بر برخورد و مبارزه توجه شده است.

خرم آبادی اظهار امیدواری کرد هر چند اصلاح قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز متوقف شده، اما امیدواریم در دستور کار مجلس قرار گیرد. وی در ادامه با تأکید بر اینکه در حوزه مبارزه با قاچاق کالا اقدامات خوبی از نقطه صفر مرزی تا داخل شهرها انجام شده است، گفت: با کالاهای وارداتی قاچاق به شدت برخورد می‌شود، هر چند قاچاق ورودی به کشور رو به کاهش است، اما تمهیداتی در مرزها اندیشیده می‌شود که ورود قاچاق کالا به کشور کمتر شود.

وی افزود: از نظر سیاست طراحی شده توسط دشمن در کالاهای اساسی مانند سوخت که قیمت آن در کشور نسبت به کشورهای همسایه ارزان‌تر است، عده‌ای از اتباع خارجی با همکاری سودجویان داخل اقدام به قاچاق سوخت به سایر کشورها و تاراج سرمایه‌های ملی به خارج از مرز می‌کنند.

نامبرده تأکید کرد: تا زمانی که اختلاف قیمت سوخت بین داخل کشور و کشورهای همسایه وجود دارد، قاچاق انجام می‌شود که باید نرخ سوخت در داخل و خارج قدری تراز شود تا به راحتی شاهد حیف و میل و چپاول سرمایه کشور در قالب قاچاق سوخت نباشیم.

وی با تاکید بر اینکه باید فکر جدی برای مهار سرمایه‌های کشور در قالب قاچاق سوخت ارزان به خارج اتخاذ شود تا بیت‌المال حفظ شود، گفت: تا زمانی که اختلاف قیمت سوخت در داخل و خارج وجود دارد، سود سرسام‌آوری از محل قاچاق سوخت نصیب قاچاقچیان می‌شود و علی‌رغم تلاش همکاران ما در امر مبارزه با قاچاق کالا باز شاهد قاچاق سوخت هستیم.رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با تأکید بر اینکه باید در مورد کالاهای اساسی و اقلام یارانه‌دار و همچنین دام مراقبت کنیم که قاچاق به خارج از کشور انجام نشود، تأکید کرد: امسال ۷۰ هزار پرونده مقابله‌ای در قاچاق داشتیم که با ساماندهی بیشتر در آینده شاهد کاهش بیشتری در قاچاق خواهیم بود.

وی در مورد قاچاق طلا به کشور گفت: در گذشته به خاطر اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده ورود رسمی شمش طلا در سه سال گذشته به صفر رسیده بود که با همکاری دستگاه‌های مختلف قانون یاد شده تغییر یافت و از این پس واردات شمش طلا به صورت رسمی از مبادی گمرک انجام خواهد شد، اما در مورد پرونده‌های کشف شده قاچاق طلا آمار ناچیزی وجود دارد.

مویدی خرم آبادی تأکید کرد: اولویت ستاد مبارزه با قاچاق کالا پیشگیری از لحظه تولید سوخت تا لحظه تحویل به مصرف‌کننده انجام می‌شود که از انحراف سوخت و قاچاق آن جلوگیری می‌شود.

به گفته وی، در زمینه سوخت نیروگاه‌ها انحراف وجود داشت که ساماندهی شد؛ همچنین در بحث پیمایش مصرف سوخت توسط ناوگان، در حال تکمیل این مسیر هستیم و در زمینه سوخت ماشین‌آلات کشاورزی و موتورهای چاه کشاورزان تلاش می‌شود کمترین انحراف در مصرف سوخت و همچنین کدگذاری کارت‌های سوخت در مرزها که در سال جاری ۱۰۰ هزار کارت مهاجر در استان سیستان مورد سوءاستفاده قرار می‌گرفت که کشف شد؛ یعنی کارت سوخت افراد از نقاط دیگر به این استان مرزی انتقال داده شده بود.

رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با بیان اینکه مبارزه با قاچاق سوخت از ستاد تا صف استانی با جدیت دنبال می‌شود، گفت: یکی از اولویت‌های ما ساماندهی مبارزه با قاچاق سوخت و همچنین اجباری کردن کارت سوخت است که با کارت سوخت از حیف و میل و تاراج سرمایه‌های مردم جلوگیری می‌شود و گام اول در این زمینه احیای کارت سوخت است که اطلاع‌رسانی شد.

وی در مورد اینکه آیا دولت می‌خواهد فقط با افزایش قیمت بنزین با قاچاق آن مقابله کند، گفت: اگر تعادلی بین قیمت داخل و خارج در سوخت ایجاد شود، عطش قاچاق کم می‌شود و این یک راه‌حل منطقی است چون ما نمی‌توانیم به کشورهای دیگر بگوییم قیمت سوخت خود را پایین بیاورند.این مقام مسئول افزود: در یک استان مرزی در ۵ ماه امسال حجم قاچاق سوخت ۵ برابر کل طول سال قبل بود وقتی قیمت سوخت ظرف ۵ سال گذشته در کشور ثابت بوده و در کشورهای همسایه افزایش یافته میزان قاچاق افزایش پیدا می‌کند.

وی گفت: از سال ۹۲ تاکنون ۷ میلیارد دلار سرمایه کشور در قالب قاچاق سوخت از کشور خارج شده و فقط در سال ۹۵ حدود ۵۰۰ میلیون دلار قاچاق سوخت انجام شده است.

مؤیدی خرم‌آبادی این نکته را هم گفت که دولت برای مرزنشینان در بخش سوخت سیاست‌هایی دارد و در مناطق آزاد هم سیاست‌هایی اعمال می‌شود، البته اگر حضور دستگا‌ه‌های مبارزه با قاچاق نبود بیشتر از این ارقام، شاهد تاراج سوخت به عنوان سرمایه‌های ملت بودیم. وی افزود: در سال جاری ۷۴ هزار پرونده قاچاق تشکیل شد که بخشی از آن مربوط به قاچاق سوخت بود که در کشور تشکیل شده، در حالی که سال گذشت تنها ۲ هزار پرونده قاچاق سوخت تشکیل شده بود و این رقم امسال به ۷ هزار پرونده قاچاق سوخت افزایش یافته است.رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با بیان اینکه عمده قاچاق سوخت از استان‌های شرقی به کشور پاکستان و افغانستان انجام می‌شود، گفت: باید در بحث ساماندهی سوخت به یک مدیریت هوشمندانه برسیم که سوخت به ارزش واقعی ارائه شود.

وی افزود: ۲۶ دستگاه عضو این ستاد در امر مبارزه با قاچاق کالا و ارز همکاری می‌کنند که با اولویت پیشگیری و سپس مبارزه با قاچاق انجام وظیفه می‌کنند.وی افزود: دستگاه‌هایی مانند وزارت اطلاعات، نیروی انتظامی، وزارت صنعت و گمرک همکاری خوبی با ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز داشته‌اند، اما در مورد دستگاه‌هایی که همکاری کمتری داشته‌اند، هنوز اسامی آنها اعلام نمی‌شود و در آینده بر اساس نمره‌ای که به دستگا‌ه‌ها داده می‌شود، به اطلاع عموم مردم می‌رسد.