اینکه در گذشته جاده ابریشم از ایران عبور می‌کرد، امری تصادفی نبود بلکه نشانگر موقعیت استراتژیک تمدن ایران بود. ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی ویژه‌اش، چه به صورت فیزیکی و چه به صورت تاریخی، نقطه تعادل منطقه و کریدور ارتباطی شرق به غرب و شمال به جنوب بوده است. اگرچه در یک دهه گذشته، در نتیجه سنگ‌انداری برخی قدرت‌های جهانی و برخی بی‌تدبیری‌های داخلی، نقطه تعادل منطقه‌ای به صورت تصنعی از ایران گرفته شد، اما به نظر می‌رسد که امروز جهان دریافته است که  نقش و موقعیت ویژه ایران در منطقه را نمی‌تواند نادیده بگیرد. بر همین اساس ما در حال حاضر به دنبال بازآفرینی یک جاده ابریشم نوین هستیم؛ به دنبال آنکه متکی بر اندیشه ایرانشهری، کریدور حمل و نقل بین‌المللی در مسیر  جاده ابریشم را در تمامی شقوق حمل‌ونقل اعم از جاده‌ای، ریلی، هوایی و دریایی بازآفرینی کنیم‌. ایران از گذشته مرکز تعادل و ثقل منطقه بوده است و اکنون که جمهوری اسلامی ایران به دنبال آن است که به عنوان هاب منطقه به دنیا معرفی شود یکی از اولویت‌های اصلی، تقویت صنعت هوایی ایران است.

برای تقویت جایگاه ایران به‌عنوان هاب منطقه، اقدامات گسترده‌ای نیاز است که بخشی از این اقدامات باید در دالان هوایی کشور انجام شود. چنانکه می‌دانیم فضای هوایی ایران در منطقه، یک منبع بزرگ ثروت از جنبه‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی است و ما با توسعه فضای هوایی کشور باید به سمت احیای جاده ابریشم هوایی و آسمان منعطف ایران حرکت کنیم. اکنون که عزم ما بر آن است که ایران به مرکز تعادل منطقه‌ای خود بازگردد، نباید فقط به مزیت‌های نسبی آسمان ایران اکتفا کنیم، بلکه باید مزیت‌های رقابتی را نیز در آسمان ایران تقویت کنیم. چنانکه می‌دانیم، ایران در موقعیت شاهراه هوایی جهان قرار دارد و در این موقعیت، ما زمانی در ایجاد رقابت در آسمان ایران موفق خواهیم‌ شد که سهولت و دسترسی به کریدورها و دالان‌های هوایی ایران را برای دنیا، همراه با امنیت و کوتاه کردن مسیرهای پروازی و کاهش قیمت تمام‌‌شده فراهم کنیم. ضمن این‌که باید برای تحقق رقابتی شدن فضای کشور در اندیشه برد- برد باشیم و تنها به منافع خود فکر نکنیم؛ چرا که ایران در برابر موقعیتی که دارد باید به مسئولیت‌های خود در قبال کشورهای همسایه نیز واقف باشد.

به منظور تقویت مزیت‌های آسمان ایران، به تازگی هفت‌هزار کیلومتر راه هوایی جدید به‌صورت مستقیم و یک‌طرفه بهره‌برداری شد تا امنیت در فضای آسمان ایران بیش از پیش گسترش یابد. همچنین در کنار این اقدامات سیستم‌های ناوبری ماهواره‌ای فرودگاه‌های کشور در حال توسعه است و این خود زمینه‌ای خواهد بود تا ما بتوانیم در حوزه تجهیزات ناوبری در سطوح بین‌المللی رقابت کنیم. توسعه بنیه اقتصادی شرکت‌های هواپیمایی نیز ضرورتی جدی برای بالا بردن سهم ایران در حمل‌ونقل ‌منطقه‌ای است. دستورالعمل افزایش حداقل کفایت سرمایه برای فعالیت هر شرکت هواپیمایی به همین‌منظور تهیه و تدوین شد و شرکت‌های هواپیمایی بر مبنای این دستورالعمل موظف به توسعه نیروی انسانی ناوگان و بازسازی ساختاری خود هستند. همچنین به منظور بازگشت طبیعی ایران به تعادل منطقه‌ای،‌ براساس قراردادی که ما بسته‌ایم، ۱۱۸ فروند هواپیما بر مبنای تامین مالی از سوی شرکت تامین‌کننده و سایر دستگاه‌های اروپایی وارد کشور می‌شود که حداقل دوره این قرارداد ۱۶ سال خواهد بود. همگام با توسعه صنعت هوایی، همچنین ایران در نظر دارد که صنایع پشتیبانِ صنعت هوایی را نیز توسعه بخشد و در بخش زیر‌ساخت‌های فرودگاهی، توسعه تر‌مینال‌های مسافربری و ایجاد حمل ونقل چندوجهی و ترکیب در جهت اتصال آن به دریا و ریل گام‌های بلندی بردارد.

با افتتاح ترمینال مسافری جدید فرودگاه بین‌المللی امام(ره) با عنوان «ترمینال سلام» در ماه‌های آینده و آغاز ساخت ترمینال مسافری ایران‌شهر در این فرودگاه، راه ما به سوی تبدیل شدن به هاب منطقه هموار خواهد شد و با اقدامات تکمیلی همچون افتتاح منطقه ویژه اقتصادی و منطقه آزاد تجاری شهر فرودگاهی امام خمینی(ره)، ایران در ادامه توسعه فضای هوایی خود، حتما به سمت احیای جاده ابریشم هوایی و آسمان منعطف حرکت خواهد کرد. ما امیدوارم با وحدت و همدلی میان دولت، بخش خصوصی و بخش‌های نظامی شاهد توسعه بیش از پیش صنعت هوانوردی در آینده، و توفیق بیشتر در احیای جاده ابریشم هوایی باشیم. این تلاش‌ها پیامی جز این نخواهد داشت که آغوش مهر ایران به تمام ملت‌های منطقه باز است و همه قدرت‌ها با سرمایه‌گذاری‌های مشترک‌شان، امنیت ایران را به رسمیت شناخته و قبول کرده‌اند که امنیت ایران به تمام امنیت ملت‌های منطقه گره خورده است.

 

*وزیر راه وشهرسازی

پایگاه خبری وزارت راه وشهرسازی