بندر شهید رجایی به عنوان مهمترین بندر تجاری ایران شناخته می‌شود که بیشترین حجم حمل و نقل کالا به کشور را برعهده دارد. در واقع بیش از ۹۰ درصد از صادرات و واردات کشور از این بندر انجام می‌گیرد و بزرگترین کشتی‌های تجاری دنیا در این بندر پهلو گرفته‌اند.

اما در سال‌های اخیر مشکلاتی که گریبانگیر بخش دریایی کشور شد، روند توسعه این بندر را با مشکل مواجه کرد. براین اساس، در سال ۱۳۹۰ رقم حمل و نقل کانتینری در این بندر به ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار TEU (واحد شمارش کانتینر) رسیده بود که در حال حاضر این رقم یک میلیون و ۸۰۰ هزار TEU است. روند سال ۹۰ موجب شد که رتبه این بندر به ۴۴ در میان بنادر جهان برسد اما امروزه به دلیل کاهش این عملکرد رتبه این بندر ۷۷ است.

در سند چشم انداز بندر شهیدرجایی آمده است که این بندر باید در ۲۰ سال آینده اولین بندر منطقه باشد، بنابراین پس از روی کارآمدن دولت یازدهم و مذاکراتی که ایران با گروه ۱+۵ داشت، به نظر می‌رسید که رونق دوباره به بندر شهید رجایی بازگردد، اما شرایط کنونی نشانگر رسیدن به این اهداف نیست.

در واقع پس از تحریم شرکت تایدواتر از سوی کشورهای غربی، مدیران سازمان بنادر و دریانوردی در دولت یازدهم تصمیم گرفتند که این شرکت از ادامه کار در بندر شهیدرجایی منع شود، به همین دلیل به طور موقت کار تخلیه و بارگیری در این بندر به دو شرکت خصوصی سپرده شد.

براین اساس، مسئولان سازمان بنادر و دریانوردی در همان ابتدای شروع به کار دولت یازدهم عنوان کردند که به زودی مناقصه انتخاب اپراتور برای بندر شهیدرجایی را انجام می‌دهند تا هرچه سریعتر اپراتور تعیین شده و فاز دوم هم تجهیز شود.

علی جهاندیده معاون وقت سازمان بنادر و دریانوردی در ابتدای سال گذشته هم تاکید کرده بود که تا ۶ ماه دیگر مناقصه انتخاب اپراتور برای بندر شهید رجایی انجام می‌گیرد. ، همچنین محمد سعیدنژاد مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی در سال گذشته اعلام کرد که حداکثر تاپایان سال، انتخاب اپراتور برای این بندر انجام می گیرد.

تغییرات پی در پی مدیران در سازمان بنادر

اما تغییرهای پی در پی معاونان این سازمان نشان می‌دهد که سازمان بنادر و دریانوردی هنوز پس از گذشت دو سال از عمر دولت یازدهم به وضعیت باثباتی نرسیده و حتی در انتخاب معاونان سازمان هم ناتوان شده است. براین اساس، در طول دو سال گذشته، معاون امور دریایی، امور بندری و امور مالی و دیگر مدیران چندبار تغییر کرده‌اند و هنوز معاونت دریایی و معاونت توسعه و تجهیز با سرپرست اداره می‌شوند.

از ابتدای سال گذشته، مدیران این سازمان بارها اعلام کردند که تقاضاهای زیادی از کشتیرانی‌های خارجی برای حضور در بنادر ایران داشته‌اند و بلافاصله پس از تحریم‌ها، لاینرهای برتر وارد بندر شهیدرجایی می‌شوند، این در حالی است که دو یال ترمینال ۲ این بندر هنوز بلااستفاده مانده و تجهیزات برای پذیرش کشتی‌های بزرگ را ندارد.

در این رابطه سال گذشته علی جهاندیده با اشاره به فعالیت اپراتور  «بتا» در فاز یک این بندر، گفته بود: «در فاز دوم تجهیز تا حدودی پیش رفته است و هم‌اکنون شرکت «سینا» به عنوان پورت‌اپراتور در این بندر در حال فعالیت است. یال‌های غربی و شرقی حدود ۲۵۰ میلیون دلار برای تجهیز نیاز دارد، مثلاً باید ۱۸ گنتری‌کرین ‌و ۴۵ ترانس‌تینر مستقر شوند و در کل همه هزینه‌ها‌ شامل حدود ۲۵۰ میلیون دلار است که برای تجهیز و آماده‌سازی و تکمیل حوضچه خواهد بود.»

این در حالی است که با رفع تحریم‌ها در ماه‌های آینده، کشتیرانی‌های بزرگ دنیا وارد بندر شهید رجایی می‌شوند اما هنوز اپراتورهای مناسب برای این بندر انتخاب نشده است، بنابراین فقط ترمینال یک که در نهایت می‌تواند پذیرای ۳ تا ۴ کشتی باشد در این بندر فعال است در صورتی که اگر ترمینال دو تجهیز شود، ظرفیت پذیرش به ۶ تا ۷ کشتی می‌رسد. در واقع با ورود لاینرهای برتر به بندر شهیدرجایی ظرفیت پذیرش این کشتیرانی‌ها هم وجود ندارد.

در حالی این شرایط در مهمترین بندر کشور حاکم است که مدیران سازمان بنادر بیش از دو سال زمان داشتند که اپراتورها را انتخاب کرده و ترمینال دو این بندر را هم تجهیز کنند اما دلایل این تعلل و نبود ثبات در این سازمان هنوز مشخص نیست.

 

 

 

مهر