تین نیوز عباس آخوندی :

داستان زنگزور :

آرش رئیسی نژاد، دکترای روابط بین الملل در رشته توییتی نوشت: جاده گوریس - قاپان در سیونیک [ارمنستان]؛ جاده ای که پس از پیروزی باکو در جنگ دوم قره باغ، دسترسی ایران به ایروان [پایتخت ارمنستان] را با مشکل مواجه ساخته [است].

باکو بدون معامله مسکو - آنکارا نمی تواند قره باغ را دوباره پس بگیرد. پس خواهان دسترسی به نخجوان و ترکیه از طریق کریدور زنگزور [در استان سیونیک ارمنستان] است.

کریدور تنها شامل جاده های ترانزیتی و راه آهن نیست؛ بلکه، دربردارنده شبکه لوله های انرژی، زیرساخت های تجاری و خطوط فیبر نوری است. در واقع، کریدور دو نقطه جغرافیایی الف و ب را به هم می پیونداند و همزمان، زیرساخت اقتصادی، حقوقی و اخیرا تکنولوژیک میان این دو نقطه را نیز تغییر می دهد.

راه اندازی کریدور در قفقاز می تواند با درهم تنیدگی اقتصادی، از تنش ها میان باکو و ایروان بکاهد. مشکل اما درخواست باکو برای کنترل کریدور زنگزور است. تاریخ ثابت کرده که «نخست، راه می آید و پس از آن، تسخیر سرزمینی!» راه اندازی کریدور زنگزور را گام نخست باکو در جاه طلبی ارضی بدانید.

بازیگر اصلی در کریدور زنگزور،  ترکیه است. گو اینکه آنکارا از طریق تفلیس، خطوط سه گانه راه آهن، نفت و گاز تا باکو را ایجاد کرده، اما اکنون خواهان تسهیل دسترسی بیشتر به آسیای مرکزی از طریق این کریدور است. جای شگفتی نیست که زنگزور یکی از سه عنصر بنیادین استراتژی جدید " قرن ترکیه " است.

شگفت آنکه ایران، سال هاست خواهان تسریع در پل دوم زمینی از طریق محور قارص - ایغدیر - بازرگان است چرا که راه آهن کنونی به دریاچه وان رسیده و متوقف می شود! رهبران ترکیه اما نقشه آینده کریدورها را از هم اکنون کشیده و بر یک مسئله توافق دارند : دور زدن ایران برای دستیابی به آسیای مرکزی و چین!

اسرائیل نیز با تشدید حضور خود در شمال [رود] ارس، سودای جبران حضور ایران در لبنان دارد. تل آویو ۴۰ درصد از نفت خود را از باکو وارد کرده و در عوض، بر ارسال جنگ افزارهای مدرن، از پهپاد تا سامانه ی ضد موشکی، به این کشور افزوده و از پایگاه هوایی سیتالچای و در آینده نزدیک، زنگیلان [در خاک جمهوری باکو] استفاده می کند.

حجم ارسال سلاح اسرائیلی به [جمهوری] باکو افزایش یافته که نشان از تحکیم رابطه استراتژیک باکو - تل آویو دارد.

گزارش هایی نیز از حضور مزدوران بنیادگرای تکفیری در شمال [رود] ارس هست. در مقابل، گروهی متنفذ در تهران فقط نسبت به رزمایش ایروان با آمریکا حساس شده و هنوز قره باغ را " خاک اسلام " می خوانند!!

ایران ضمن تاکید بر حق حاکمیت باکو بر قره باغ [کوهستانی]، برای راه اندازی کریدور شمال جنوب در محور رشت آستارا [اقدام کند] و باید محور پارس آباد - اردبیل - تبریز - ماکو را جایگزین زنگزور مطرح کند که نیازمند ایجاد راه آهن پارس آباد میانه و بازرگان - ایغدیر و تبدیل اردبیل به بندر خشک است. جنگ واپسین ابزار است!

همچنین، ایران باید راه اندازی جاده ترانزیتی و خطوطِ انرژی تبریز ایروان را با گذر از عمق [استان] سیونیک [ارمنستان] دنبال کند. چرا که امر وزه جاده و خط لوله، همچو دژ دفاعی، ورای مرزها عمل می کند. در صورت تشدید تنش، ایران باید دو سوی رودخانه ارس را تا عمق ۳۰ - ۵۰ کیلومتری در کنار فضای هوایی سیونیک، کنترل کند.

راه اندازی کریدور زنگزور در کنار ازدست رفتنِ سه جزیره ایرانی [در خلیج فارس] ضرباتی است که در آینده نزدیک، تمامیت ارضی ایران را بر هم می زند؛ آینده ای محتمل که پیامد انفعال ویرانگر کشور در قفقاز و خلیج فارس است. آینده ای که با پدیده ی فرونشست، تداوم خواهد یافت. گام پس از زنگزور را در تبریز ببینید!

 فرونشست :

ایران هیچ گاه نمی تواند و نباید با قدرت های بزرگ اتحاد استراتژیک داشته باشد. پس خردمندانه نیست که کشور را هم سرنوشت با یک یا چند قدرت بزرگ نامید. چرا که رابطه این قدرت ها با ایران بر پایه ی frenemy (ترکیبی از friend و enemy) است:

همزمان در یک حوزه دوست (friend) و در حوزه دیگر دشمن (enemy) هستند.

علیرغم فقدان اتحادِ استراتژیک، ایران اما می تواند گونه ای شراکت پایدار و ائتلاف موقتی با این قدرت ها در حوزه هایی مشخص برقرارکند؛ چرا که منطق ژئوپلتیک حکم می کند که ایران، زندگی در شکاف را دنبال کند. وگرنه پس از دوره ای فرسایش ژئوپلتیکی و انزوای اقتصادی، دچار فرونشست می شود.

حذف از روند اقتصاد جهانی به دلیل بی برنامگی داخلی و تحریم های خارجی از طریق دورزدگی توسط کریدورهای زمینی - دیجیتالی به فرسایشِ ژئوپلتیکی انجامیده [است]. مثل فرسایش خاک، تشدید این نوع فرسایش می تواند به فرونشست بینجامد : ناگهانی، سریع و به یکباره در برابر چشمان بهت زده! فرونشست را دریابید...!!!