ترابر نيوز:
طبق اعلام سازمان پزشكي قانوني ۴۳.۶ درصد از غرق شدگي‌ها در فصل تابستان رخ مي دهد كه بيش از نيمي از آنها به دليل ويژگي‌هاي خاص درياي خزر، در نوار سواحل شمالي كشور اتفاق مي افتد.
در سواحل درياي عمان و خليج فارس نيز مخاطرات ناشي از جريان شكافنده وجود دارد و ساكنان مناطق ساحل نشين و گردشگران را در معرض تهديد قرار مي دهد اما به علت حضور تعداد محدود گردشگران آمار غرق شدگان به مراتب نسبت به درياي خزر كمتر است.
به گفته دكتر حميد عليزاده كتك لاهيجاني، معاون پژوهش و فناوري پژوهشگاه ملي اقيانوس شناسي و علوم جوي، عامل اصلي غرق شدن شناگران در درياي خزر مربوط به جريان هاي شكافنده( جريان هاي ناشي از امواج) است.
وي در اين خصوص گفت: امواجي كه با چشم در سواحل درياي خزر ديده مي شود، ناشي از باد است. زماني كه اين امواج به ساحل مي رسند، در فاصله نزديك به ساحل شكسته مي شوند و جريان توليد مي كنند. اين جريان هاي ناشي از امواج است به جريان شكافنده معروف هستند.
وي افزود: هنگامي كه موج مي شكند و به دو مولفه عمود بر ساحل و موازي با ساحل تجزيه مي شود. مولفه عمود بر ساحل هنگام بازگشت مانند كانال خروشان با سرعت بالا عمل مي كند و حتي اگر فرد قهرمان شناي المپيك هم باشد و بخواهد برخلاف اين جريان كه حدود ۲ متر بر ثانيه سرعت دارد حركت كند، غرق خواهد شد.
وي اظهارداشت: جريان شكافنده شبيه بادبزن است كه دسته بادبزن( قسمتي كه بيشترين قدرت جريان را دارد) به سوي ساحل و دهنه آن به طرف دريا است.
اين عضو هيات علمي پژوهشگاه در خصوص نشانه هاي جريان هاي شكافنده گفت: در بسياري از سواحل استان هاي گيلان و مازندران، ساحل ماسه اي است. در ساحل ماسه اي علايمي شبيه اشكال هلالي وجود دارد. نوك هلال جايي است كه جريان شكافنده تشكيل مي شود. همچنين مي توان اشكال بادبزني جريان را با كف و رنگ متفاوت در آب هاي پيرامون تشخيص داد.
معاون پژوهش و فناوري پژوهشگاه ملي اقيانوس شناسي و علوم جوي گفت: حتي شناگران ماهر با توان جسمي بالا اگر در قسمت باد بزن قرار بگيرند نبايد سعي كنند برخلاف جريان به طرف ساحل بيايند.
وي خاطرنشان كرد: عمودي برگشتن(برخلاف جريان برگشتن) بسيار سخت و عملا غير ممكن است بنابراين اگر شناگران در جريان قرار گرفتند بايد به شكل مورب به طرف ساحل برگردند. در غير اين صورت سعي كنند خودشان را شناور و در عمق آب با خونسردي شنا كنند و سپس به صورت نيم دايره به طرف ساحل برگردند.
كداميك از سواحل شمالي امن ترند؟
نوار ساحلي حدود ۸۰۰ كيلومتري درياي خزر از آستارا تا حسن قلي به طول شرايط بسيار متفاوتي دارد. بخش عمده اين سواحل در گيلان و خاور مازندران ماسه اي و سواحل بخش باختري مازندران به ويژه چالوس-رامسر قلوه‌سنگي و همچنين ساحل گلستان گلي است. مناسب ترين ساحل، ساحل ماسه است. شيب سواحل نيز متفاوت است. شيب سواحل در گلستان( در بخش خشكي) و خاور مازندران و باختر گيلان كم است در حالي كه بخش خشكي باختر مازندران و گيلان ساحل درياي خزر پر شيب است. عملا شيب ساحل در بخش خشكي اهميت زيادي براي شناگران ندارد. بخش كم‌عمق ساحلي در سواحل خزر نيز داراي شيب متفاوت است. منظور از كم‌عمق در ارتباط با طول موج و عمق آب است. اگرچه عمق آب از قد شناگر فراتر برود، آب عميق است اما امواج با ميانگين ارتفاع ۳ متر با طول دوره ۸ ثانيه در سواحل ايران عمدتا خطرناك است. آب كم‌عمق ناحيه‌اي است كه در آن موج شكست مي‌يابد و جريان‌هـاي ساحلي شديدي در آن وجود دارد. شنا در اين نواحي نيز مانند درياچه يا استخر نيست و بايد شناگر علاوه بر مهارت در شنا، شناخت كافي نسبت به ويژگي آب دريا داشته باشد.
چگونه با جريان‌هاي شكافنده مقابله كنيم؟
سالانه در سواحل گيلان و مازندران مسافران زيادي گرفتار امواج دريا و جريان‌هاي ناشي از آنها مي‌شوند و مي‌ميرند. گرچه ممكن است بسياري از آنها خارج از محدوده‌هاي تفريحي (كه ناجيان غريق حضور ندارند) دچار سانحه شده باشند اما آگاهي داشتن از چگونگي شنا در سواحل دريا مي‌تواند به افرادي كه قصد شنا در دريا را دارند كمك كند تا دچار مشكل نشوند.