تین نیوز

ایران تلاش های گسترده ای برای افزایش تعاملات تجاری با همسایه های شمالی آغاز کرده اما ضعف های ایران در کشتیرانی دریای خزر این تلاش ها را با چالش مواجه کرده است.

به گزارش تین نیوز، تحولات سیاسی در همسایه های شمالی ایران طی سال های اخیر و به ویژه  جنگ دوم بین آذربایجان و ارمنستان و جنگ روسیه و اکراین، تهدیدها و فرصت های جدیدی در حوزه حمل و نقل برای ایران ایجاد کرده است.

این تحولات ایران را به سوی افزایش مبادلات اقتصادی و تجاری با روسیه ، ارمنستان و قزاقستان سوق داده و با توجه به امکان حمل و نقل دریایی بین ایران و دو کشور روسیه و قراقستان، امکانات و زیرساخت های ایران در کشتیرانی دریای خزر بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است.

پیش از این تحولات، ایران برای مبادلات تجاری و حمل و ترانزیت کالا، حفظ و تقویت مسیرهای حمل و نقل جاده ای را که از منطقه مورد مناقشه بین آذربایجان و ارمنستان عبور می کرد، اولویت خود قرار داده بود و اکنون نیز باز ماندن این مسیرها به روال قبل جزو تاکیدات همیشگی و اولویت های سیاست ایران در منطقه قفقاز به شمار می آید.

با این حال واقعیت های موجود نشان می دهد، کشتیرانی دریای خزر اکنون به عنوان جایگزین یا دست کم کاهش دهنده وابستگی ایران به کریدورهای مورد مناقشه جاده ای به شکل بسیار جدی تری از گذشته مطرح است.

در عین حال عقب ماندگی ایران در ایجاد خطوط و زیرساخت های کشتیرانی در دریای خزر، معضلی است فعالان اقتصادی کشور ما و طرف های تجاری آنها در کشورهای شمال دریای خزر خصوصا روسیه را به چالش کشیده است.

این عقب ماندگی به شکلی است که به گفته داود میرزاخانی، سرکنسول ایران در کازان روسیه ایران با تعداد معدودی کشتی به حمل و نقل بار در دریای خزر می پردازد در حالی که روسیه با سرمایه گذاری هایی که از قبل انجام داده کشتیرانی در این دریا را قبضه کرده است.

8 کشتی حخزر در برابر 45 کشتی کمال پاشا

وی در این باره به نود اقتصادی گفته است: ایران در توسعه ناوگان کشتیرانی دریای خزر به شدت از طرف روس عقب مانده است. کل ظرفیت حمل و نقل دریایی ایران در  خزر ۲۴ کشتی است اما روسیه در این زمینه برنامه ریزی بهتری داشته به نحوی که فقط ظرفیت یکی از شرکت های کشتیرانی بخش خصوصی روسیه – به نام شرکت کشتیرانی کمال پاشا - ۴۵ کشتی است.

وی تصریح کرده است: ایران در دریای خزر خط منظم کشتیرانی ندارد و این معضلی است که مبادلات تجاری بین ایران و روسیه را به چالش می کشد. این مشکل را می توان با جلسات و رایزنی های کارگروه دریایی در کمیته حمل و نقل ایران و روسیه حل کرد اما معضل ضعف ناوگان و نداشتن کشتی های رورو را نمی توان به سرعت برطرف کرد. اگر در گذشته به تقویت ناوگان دریایی خود در خزر می پرداختیم اکنون قدرت چانه زنی بیشتری در مسائلی که با جنگ ها و تحولات اخیر به وجود آمده، داشتیم.

به گفته این مقام مسئول در صورت سرمایه گذاری و مجهز شدن خطوط کشتیرانی ایران به کشتی های رورو(کامیون بَر)، کریدورهای ترازیتی شمال جنوب ایران نیز ظرفیت های کامل تری پیدا می کنند.

شایان ذکر است، شرکت کشتیرانی دریای خزر(حخزر) یکی از شرکت های بخش خصوصی است که سهم قابل توجهی در حمل و نقل کالا در این دریا دارد. بر اساس اطلاعات منتشر شده در وبسایت این شرکت، ناوگان حخزر شامل 8 کشتی باری است. پیش از این مدیران شرکت کشتیرانی دریای خزر عنوان کرده اند این شرکت هنوز کشتی رورو خریداری نکرده و در حال انجام مطالعات برای خرید این مدل کشتی ها است. بررسی ها نشان می دهد کشتیرانی‌ های ایرانی فعال در دریای خزر، هیچ یک مالک کشتی رورو (کامیون بَر)  نیستند و بر اساس اظهارات مدیران این شرکت ها، خرید این کشتی ها پیش از این صرفه اقتصادی نداشته است.