نگاهم بر روی چادر خشک شده است.. چشمانم را باز و بسته می کنم تا ببینم خیالاتی نشده‌ام. ۳۰۰ روز از سیل گلستان گذشته، اینجا روستای سلاق یلقی از توابع آق قلا است. توقع دیدن منظره های امیدوار کننده ای را داشتم. انتظار داشتم کار ساخت و ساز خانه ها تمام شده و یا در مراحل پایانی باشد.

پیاده شدم و در حالی که هنوز در ذهنم مشغول یافتن پاسخ چرایی وجود چادر پس از گذشت ۱۰ ماه از سیل بودم، صدای لرزان پیرزنی که از داخل چادر به استقبالم آمد مرا به خود آورد. قبل از آنکه چیزی به زبان بیاورم با لحن آرامی گفت «آخراشه دیگه تا دو هفته دیگه چادرنشینی ما هم تمام می شه».

نفس در سینه ام حبس شده بود.. سوز شدیدی در حال وزیدن بود و نمی توانستم به خودم بقبولانم که با آمدن فصل زمستان هنوز هستند کسانی که در چادر زندگی می کنند.

پیرزن مهربان که خود را سلاق معرفی کرد مرا به چادرش دعوت کرد. او بیرون چادر مشغول آشپزی بر روی پیک نیک بود؛ خانم سلاق گفت که او و خانواده چهار نفره اش از زمان سیل تاکنون در چادر زندگی می کنند.

سلاق به خانه اش که در حال ساخت بود اشاره کرد و گفت: پیمانکار سهل انگاری کرده و کسی هم بر کار آنها نظارت نمی کند.

وی ادامه داد: بنده بیماری دیابت دارم و به سختی راه می روم، زندگی در چادر در این سرما بسیار طاقت فرسا است.

مشکلات سرما و گرمای چادر

سلاق گفت که برای گرما در چادر علاءالدین روشن می کنند و بیرون چادر هم آشپزی کرده و دستشویی و حمام هم ندارند و از سرویس بهداشتی همسایه ها استفاده می کنند.

ابراهیم سلاق، پدر خانواده هم که گَرد پیری محاسنش را سفید کرده بود به ما ملحق شد. وی که از کندی ساخت و ساز منزل اش گِله داشت بیان کرد که زندگی در چادر مشکلات زیادی دارد. در تابستان مشکل گرما و اکنون هم مشکل سرما دارند.

وی ادامه داد: تاکنون ۵۵ میلیون تومان وام گرفته و هنوز مبلغ بلاعوض را هم دریافت نکرده ایم.

سلاق بیان کرد: همه وسایل زندگی مان در سیل پوسید و آنها را دور ریختیم. از بسته های لوازم خانگی اهدایی هم فقط یخچال گرفتیم.

وی افزود: چند روز پیش پیمانکار وعده داد که ۱۰ روز دیگر ساختمان آماده می شود اما با این اوضاع به این زودی ها ساخت منزلمان تمام نمی شود.

نه تنها خانواده آقای سلاق بلکه خانواده پنج نفره نورمحمد ایری هم که در همسایگی آنها بودند، در چادر زندگی می کردند.

در حالی که چادر سلاق را ترک می کردم با خود اندیشیدم چرا با گذشت ۱۰ ماه از سیل هنوز واحدهای سیل زده ساخته نشده است؟ مگر قرار نبود که پس از چند هفته زندگی در چادر، سیل زدگان برای همیشه با چادر وداع کنند؟

قرارداد ساخت واحدها در مدت ۴۵ روز تنظیم و به امضا پیمانکار و مالک و البته بنیاد مسکن رسید تا شاید دوران بی سرپناهی مردم آق قلا و گمیشان به تابستان نرسد اما تابستان که گذشت، بماند، فصل خزان هم سپری شد و سیل زدگان در اواسط زمستان هنوز چشم انتظار تحویل خانه های خود هستند.

یکی از ساکنان روستای میرزاعلی که خانه اش در سیل تخریب شد گفت: ساخت منزل خود را پنج ماه پیش به پیمانکار سپرده ایم ولی هنوز در مرحله اجرای سقف هستیم در حالی که قرار بود ۴۰ روزه خانه را تحویل دهند.

نمی توان روی حرف پیمانکار حساب باز کرد زیرا قراردادهای ۴۰ روزه هنوز به سرانجام نرسیده استصفرقلی یلقی با بیان اینکه تاکنون ۳۸ میلیون تومان تسهیلات دریافت کرده است، توضیح داد که تاکنون ۸۰ پاکت سیمان رایگان دریافت کرده و در حالی که تمام وسایل زندگی اش در سیل خراب شده جز دو تخته پتو و موکت چیزی دیگری نگرفته است.

صفرقلی در حال حاضر در منزل سابقش که کارشناسان بنیاد مسکن آن را تخریبی اعلام کرده‌اند زندگی می‌کند، منزلی که بوی نم و رطوبت آن مشام را می‌آزارد.

صحبت با بقیه اهالی آق قلا هم نشان می دهد که هنوز عملیات ساخت و ساز در این مناطق راضی کننده نیست و مردم مشکلات زیادی دارند.

طبق گفته بنیاد مسکن گلستان عملیات تعمیرات واحدها به پایان رسیده است اما شواهد حاکی از این است که برخی با ۱۳ میلیون تومان تسهیلات و کمک بلاعوض که مختص واحدهای تعمیری است نتوانسته اند تعمیرات منزل خود را به انتها برسانند.

برخی هم علیرغم تخریبی بودن منزلشان، به دلیل مساعد نبودن اوضاع مالی، تنها به تعمیرات اکتفا کرده اند.

کار ساخت و ساز تا سال بعد ادامه دارد

یکی از ساکنان کل آباد آق قلا هم گفت: حدود دو ماه طول کشید که پروانه ساختمانی گرفته و برای وام پرونده سازی کنیم.

محمد دُردی افزود: کار احداث ساختمان را خود انجام داده و آن را به پیمانکار واگذار نکردم.

وی با بیان اینکه ۹۰ پاکت سیمان دریافت کرده، گفت که ضمانت وام زنجیره ای بوده و تصور می کنم کار ساخت و ساز تا تابستان سال بعد ادامه داشته باشد.

عظیم بردی سلاق یکی از ساکنان محله عیدگاه آق قلا هم با بیان اینکه نمی توان روی حرف پیمانکار حساب کرد گفت: اگر بنیاد مسکن اقساط را زود آزاد می کرد علاوه بر اینکه کار ساخت و ساز زودتر انجام می‌شد می‌توانستیم مصالحی با قیمت ارزان‌تر تهیه کنیم.

بردی سلاق بیان کرد: با مبلغ وام و کمک بلاعوض کار ساخت منزل من به اتمام نمی‌رسد و مطمئناً بیشتر از این مقدار باید روی خانه خود هزینه کنم.

در گمیشان هم اوضاع به همین منوال است… مشاهدات ما از محلات مطهری، استقلال و مناطق شرقی دانشگاه آزاد نشان می دهد هنوز بازسازی‌ها محقق نشده است و مردم با چالش‌هایی مانند وام‌های بلاعوضی که پرداخت نشده و خانه‌هایی که ساخته شده ولی در آنها به سبک زندگی روستاییان توجه نشد و غیره روبرو هستند.

بی بی نعیمه گلچین یک شهروندان گمیشانی هم گفت: سه ماه است که کار ساخت و ساز را شروع کرده اما به دلیل اینکه کار آواربرداری منزلم طول کشید کار با کندی پیش می رود.

وی افزود: از بنیاد مسکن برای آواربرداری کامیون و لودر خواستیم اما هیچ تجهیزاتی در اختیار ما قرار ندادند.

گلچین بیان کرد که هم اکنون در منزل استیجاری زندگی می کنند و تاکنون کمک هزینه اجازه مسکن به آنها پرداخت نشده است.

وی گفت: پسرم با من در یک خانه زندگی می کرد اما به وی که صاحب زن و زندگی است وام نمی دهند در حالی که افرادی با شرایط او تسهیلات دریافت کرده اند.

تعمیرات واحدهای سیل زده به پایان رسید

مدیرکل بنیاد مسکن گلستان در خصوص بازسازی واحدهای سیل زده گفت: ۲۲ هزار واحد مسکونی خسارت دیده از سیل داشتیم که عملیات عمرانی همه واحدهای تعمیری (۱۴ هزار واحد) با اعتبار ۱۸۵ میلیارد تومان به پایان رسید.

محمدتقی زمانی نژاد با بیان اینکه مالکان ۳۰۰ واحد هم درخواست جدید برای تعمیر منزل خود داشتند، افزود که ۹۹ درصد واحدهای تخریبی هم به بانک معرفی شده‌اند.

وی اضافه کرد که مالکان هفت هزار و ۴۰۰ واحد توانسته اند با بانک قرارداد امضا کرده و قسط اول آن‌ها آزاد شده است.

زمانی نژاد ادامه داد: هفت هزار و ۴۲۷ واحد پی کنی شده و ۶ هزار و ۶۴۱ واحد (۸۶ درصد واحدها) هم در مرحله فونداسیون است. پنج هزار و ۹۲۱ واحد در مرحله اسکلت، چهار هزار و ۶۷۰ واحد در مرحله اجرای سقف و سه هزار و ۴۹۴ واحد هم در مرحله دیوارچینی و نصب در و پنجره هستند.

وی با اشاره به اینکه عملیات عمرانی ۲۶ درصد واحدهای احداثی (دو هزار واحد) به پایان رسیده است،.بیان کرد: تلاش می کنیم عملیات عمرانی واحدهای احداثی (هفت هزار و ۷۰۷ واحد) را تا پایان سال به اتمام برسانیم.

زمانی نژاد گفت: به هر واحد احداثی هشت تن و به هر واحد تعمیری یک تن سیمان رایگان تعلق می‌گیرد که تاکنون بیش از ۴۹ هزار تن سیمان توزیع شده و پروانه و نقشه رایگان هم در اختیار سیل‌زدگان قرار گرفته است.

وی بیان کرد که هر هفته جلسه قرارگاه بازسازی برگزار شده و موانع جلوی کار ساخت و ساز را حل می‌کنیم.

زمانی نژاد توضیح داد که ۳۰۰ واحد تخریبی در آق قلا، گنبدکاووس و گمیشان در حاشیه رودخانه و یا در حریم میراث فرهنگی بود که برای آن‌ها زمین تهیه و ساخت و ساز آن شروع شده است.

شاید بازسازی به موقع و زودهنگام مناطق سیل زده می‌توانست داغ خراب شدن خانه هایی که خشت خشت آن با عرق جبین و با پس اندازهای اندک ماهیانه صاحبان آن بنا شده بودند را از ذهن ها پاک کند اما این امر تاکنون محقق نشده است.

هر چند وسعت و حجم فراوان خسارت مناطق سیل زده مسأله کوچکی نبود که بتوان در زمانی کوتاه برای حل آن چاره اندیشی کرد اما گذشت ۱۰ ماه از واقعه سیل نشان می دهد که گره برخی از عقب افتادگی ها در اتمام بازسازی به نظارت‌ها برمی‌گردد.

مهر