پائیز با تمام زیبایی‌هایش اما برای ساکنان شهرهای بزرگ و پایتخت علاوه بر شروع بزم رنگ‌ها، ارمغان‌آور پدیده‌ای به عنوان «وارونگی دما» است که مشکلاتی را برای پایتخت‌نشینان به همراه دارد، پدیده وارونگی دما یا همان اینورژن چند سالی است که به کلکسیون دستاوردهای انسان در نتیجه رفتار نادرست با طبیعت اضافه شده است در واقع یکی دیگر از پیامدهای استفاده بی‌رویه از منابع موجود چه طبیعی و چه مصنوعی است که باعث می‌شود زیبایی پائیز آن‌طور که باید رخ ننماید.

کارشناسان معتقدند فعالیت صنایع و منابع متحرک مانند خودروها علت وقوع پدیده وارونگی دماست که در این میان استاندارد نبودن سوخت و خودرو مزید بر علت است؛ در واقع فعالیت منابع آلاینده باعث می‌شود تا آلودگی مانند یک پوشش روی سطح زمین را بپوشاند و اجازه خروج گازهای سمی و آلوده را ندهد در این شرایط آلودگی در سطح شهر حبس می‌شود و تا زمانی که باران نیاید، هوا گرم‌تر نشود و یا باد مناسبی نوزد، این آلودگی هم از بین نمی‌رود.

در این میان انجام مجموعه اقداماتی از سوی نهادهای متولی می‌تواند تا حد زیادی در کاهش آلودگی هوا و بروز پدیده اینورژن موثر باشد که در همین راستا و برای رسیدن به یکپارچگی و هماهنگی میان دستگاه‌های متولی قانون هوای پاک تصویب و ابلاغ شد که شامل بندهای مختلفی است که یکی از مهم‌ترین آنها تولید سوخت استاندارد و خودروهایی با استاندارد روز است که تا حدودی موفق بوده است مثلا تولید سوخت استاندارد یکی از این موفقیت‌هاست که بر اساس آن اکنون در ۸ کلانشهر بنزین یورو ۴ و در ۱۶۰ ایستگاه پمپ بنزین در ورودی شهرهای بزرگ گازوییل با استاندارد یورو ۴ که گوگرد آن کمتر از ۵۰ PPM است توزیع می‌شود.

اما می‌بینیم که در این میان برخی نهادها به بهانه تحریم می‌خواهند از زیر بار انجام وظیفه شانه خالی کنند که نمونه بارز آن درخواست یکی از خودروسازان از دولت برای توقف نصب فیلتر دوده بر روی خودروهای دیزلی است این در حالی است که بنا به اعلام سازمان‌های مربوطه یکصد هزار خودروی سنگین دیزلی در تهران تردد می‌کنند و کارشناسان معتقدند که آلایندگی ذرات معلق موتورهای دیزلی ۴۰ برابر نوع بنزینی است حال اگر قرار باشد که نصب فیلتر دوده هم از آنها حذف شود چه فاجعه ای به بار خواهد آمد.

بر این اساس معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست روز دوشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار علمی ایرنا افزود: خودروها سهم زیادی در آلودگی هوا به ویژه در کلانشهرها دارند که در این میان سهم اتوبوس‌ها و کامیون‌ها ۷۰ درصد است از این رو یک سری قوانین در راستای استاندارد قطعات در این خودروها تدوین شده که نصب فیلتر دوده یکی از آنهاست.

مسعود تجریشی با اشاره به درخواست خودروسازان برای توقف نصب فیلتر دوده توضیح داد: متاسفانه همیشه افراد یا نهادی هستند که می‌خواهند به بهانه‌های مختلف از زیر بار مسئولیت شانه خالی کنند که نمونه آن خودروسازی است که بهانه تحریم برای توقف یکی از بندهای قانونی قانون هوای پاک که همان نصب فیلتر دوده است، درخواست داده در حالیکه قانون باید اجرا شود و هیچ بهانه‌ای برای توقف آن پذیرفته نیست مخصوصا اگر با سلامت جامعه در ارتباط باشد.

وی درباره نامه معاون اول رئیس‌جمهوری به رئیس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: در این نامه آقای جهانگیری خواسته بود که موضوع فیلتر دوده بررسی شود که سازمان حفاظت محیط زیست بعد از بررسی و برگزاری جلسات متعدد به صراحت مخالفت خود را با این کار اعلام کرد.

تجریشی تاکید کرد: نصب فیلتر جزو قانون است و باید قانون عمل شود؛ قانون هم بر اساس کار کارشناسی تصویب شده است حال اینکه عده‌ای می‌گویند نصب فیلتر دوده در کاهش آلودگی هوا اثربخشی ندارد مدرک ارائه دهند ما بر اساس مدرک می‌گوییم که تاثیر دارد آنها هم مستند صحبت کنند، با کلام که نمی‌توانیم کارهای علمی و تجربه جهانی را زیر سوال ببریم.

وی اظهار داشت: البته بعد از اینکه با نصب نکردن فیلتر مخالفت کردیم بیکار هم ننشستیم بلکه با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در زمینه ظرفیت و پتانسیل شرکت‌های دانش‌بنیان وارد مذاکره شده و جلسات متعددی برگزار کردیم و در نهایت یک سری ظرفیت‌ها را در داخل کشور شناسایی کردیم، ما اصرار داریم که حتما فیلتر دوده نصب شود و هیچ راهی هم وجود ندارد، باید بندهای قانون هوای پاک اجرا شود.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه بر این اساس ظرفیت برخی شرکت‌های دانش‌بنیان را برای تولید این فیلترها شناسایی کردیم، گفت: خودروساز تمام تلاش خود را می‌کند که از زیر بار نصب فیلتر دوده بیرون برود و ما هم تمام تلاش خود را می‌کنیم که این کار اتفاق نیفتد بنابراین درصدد هستیم این ظرفیت را در شرکت‌های دانش‌بنیان بیابیم که پیدا هم کردیم و حال باید پیگیری کنیم تا به عمل برسد، اگر قرار باشد از زیر همه کارها شانه خالی کنیم که کاری پیش نمی‌رود.

وی اظهار داشت: اکنون فصل سرما از راه رسیده و در این ایام با پدیده واورنگی هوا در کلانشهرها به ویژه تهران مواجه می‌شویم بنابراین بر اجرای مفاد قانون هوای پاک از جمله تولید سوخت استاندارد، خودروی استاندارد و نصب فیلتر دوده تاکید داریم.

تجریشی گفت: همچنین نامه‌ای درباره اسقاط موتورسیکلت‌ها و خودروهای فرسوده به معاون اول رئیس جمهوری فرستادیم و درخواست کردیم که روند اسقاط را فراموش نکنند، تمام مفاد و آیین‌نامه‌های قانون هوای پاک را با کارگروه زیربنایی دولت هماهنگ کردیم و در حال رصد اقدامات دستگاه‌های مرتبط هستیم که چه کار کردند، ما کار را متوقف نمی‌کنیم اما متاسفانه عده‌ای به بهانه تحریم کارها را متوقف می‌کنند که اصلا قابل قبول نیست.