غلامرضا گودرزی روز دوشنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: استان مرکزی با دارا بودن هشت هزار هکتار صنوبرکاری رتبه هشتم کشور را در تولید این محصول در کشور دارد و یکی از استان های صنوبر خیز ایران شناخته شده است.
وی ادامه داد: چوب یکی از کالاهای پر کاربرد در صنعت و فعالیت های فرهنگی به شمار می رود که سالانه ارز قابل توجهی برای واردات آن از کشور خارج می شود و رونق صنوبر کاری می تواند علاوه بر جلوگیری از خروج ارز، جلوی برداشت های بی رویه درختان برای تولید چوب که خسارت های فراوانی را برای محیط زیست وارد می کند را نیز بگیرد.
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی خاطر نشان کرد: پرورش و تولید درختان سریع الرشد شامل برخی پهن برگان و سوزنی برگان از راهکار اصلی و مهم برای تامین چوب مورد نیاز کشور به شمار می رود که زراعت این گونه ها در کشور آغاز شده است.
گودرزی گفت: درختان سوزنی برگ به دلیل شرایط اقلیمی ایران کمتر مورد استقبال قرار گرفته و با توجه به شرایط اقلیمی استان مرکزی تولید درخت صنوبر و اکالیپتوس از جایگاه ویژه ای در استان برخوردار است.
وی ادامه داد: در استان مرکزی به دلیل وجود سرما و ویژگی های اقلیمی، محدودیت هایی در زمینه کاشت اکالیپتوس وجود دارد ولی درخت صنوبر به عنوان یکی از گونه های بومی منطقه، گستردگی دامنه اکولوژیستی، تحمل درجه حرارت بالا و سازگاری با اقلیم استان از جایگاه ویژه ای در استان برخوردار است.
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی میانگین تولید چوب در جنگل های شمال را سالانه حدود چهار تا پنج متر مکعب در هکتار عنوان کرد و افزود: سالانه 20 تا 60 متر مکعب در هکتار صنوبر در استان مرکزی و جهان تولید می شود که این افزایش 10 تا 20 برابری تولید چوب این درخت نسبت به گونه های جنگلی از جمله موارد سرمایه گذاری برای تولید این محصول است.
گودرزی گفت: دوره بهره برداری گونه های جنگلی حدود 100 تا 120 سال است در صورتی که دوره تولید درخت صنوبر بسته به نوع مصرف آن حدود سه تا 20 سال است که حدود یک پنجم دوره بهره برداری گونه های جنگلی است.
دوره بهره برداری از صنوبر در صنایع خرده چوب و سلولوزی حدود سه تا پنج سال، صنایع کاغذ و کبیریت سازی 10 سال و روکش و تیر چوبی حدود 20 سال است.
وی ادامه داد: سه مشکل عمده شامل کاشت ارقام بومی نظیر صنوبر در استان مرکزی بازدهی کم، هرس شدید درختان صنوبر و فاصله کاشت بود که تحقیق برای شناسایی گونه جدید با بهره وری بالا از سال 1372 در ایستگاه تحقیقات استان مرکزی به عنوان قطب صنوبرکاری کشور آغاز شد.
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی افزود: متوسط تولید صنوبر در استان مرکزی سالانه حدود 12 و نیم متر مکعب در هکتار بود که نبود اطلاعات مفید در خصوص رقم های اصلاحی و مدیریت صحیح زراعت کاشت کاهش میانگین تولید این محصول در استان نسبت به سطح کشور و جهان را به همراه داشته است.
گودرزی افزود: بر این اساس با تمرکز بر روی این عوامل 56 کلن از گونه های و ارقام آمریکایی، اروپایی و سایر مناطق کشور جمع آوری و فعالیت های تحقیقاتی برای شناسایی گونه جدید صنوبر با تولید بالا در دستور کار این مرکز قرار گرفت.
وی ادامه داد: در نخستین مرحله 36 کلن صنوبر انتخاب و با انجام فعالیت های تحقیقاتی در مدت 10 سال 2 کلن از بهترین ارقام با تولید سالانه 36 و 27 متر مکعب در هکتار شناسایی و در اختیار کشاورزان استان قرار گرفت.
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی خاطر نشان کرد: ز تحقیقات برای شناسایی گونه های جدید سازگار با تغییرات اقلیمی استان بر روی 15 کلن جدید در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان ادامه دارد.
گودرزی گفت: در مرحله نخست تحقیق بر روی این کلن ها بحث آفات و بیماری ها شامل مقابله با شته بومی استان که درختان صنوبر را تحت تاثیر قرار می دهد نیز مورد بررسی قرار گرفت.
وی ادامه داد: در پنج سال نخست تحقیقات بر روی این کلن ها، گونه جدید صنوبر به نام Populus nigra برای استان شناسایی شده است.
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی گفت: این رقم ضمن مقاومت در برابر آفت ها، از کیفیت و تولید بیشتری نسبت به گونه های قبلی برخوردار است و سازگاری بهتری با شرایط اقلیمی استان مرکزی از خود نشان می دهد.
شته بومی یکی از آفت های بومی استان مرکزی است که بر روی درختان صنوبر و تولید لایه مومی بر روی خود مبارزه با آن ها دشوار بوده و در برابر سموم مقاوم است.
گودرزی افزود: سالانه حدود 27 متر مکعب چوب در هکتار در پنج سال نخست تحقیق بر روی این گونه جدید تولید شده است و پیش بینی می شود با تولیدات چوب این گونه جدید در پایان مرحله دوم تحقیق نسبت به گونه قبلی بهتر باشد.
گودرزی افزود: مرحله دوم این تحقیق در سال زراعی جدید پایان یافته و این گونه جدید به صورت نهال در اختیار کشاورزان قرار می گیرد.
مرکز تحقیقات کشاورزی استان مرکزی در سال 62 و مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان سال 72 به بهره برداری رسیده است که با ادغام وارتخانه های کشاورزی و جهاد سازندگی در سال 79 با عنوان مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی سپس در سال 94 با ادغام مراکز آموزش جهاد کشاورزی استان ها این مرکز با نام مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فعالیت کند.
این مرکز دارای بخش های تخصصی پژوهشی مشتمل بر گیاه پزشکی، منابع طبیعی، آبخیزداری، زراعی و باغی، فنی و مهندسی است.
مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی دارای هفت ایستگاه تحقیقاتی است که بستر مناسبی برای اجرای طرح های تحقیقاتی فراهم کرده است.
2 ایستگاه از این ایستگاه ها به صورت ملی در پردیس تحقیقات و آموزش ملی لوبیای خمین و پردیس تحقیقات و آموزش انار ساوه و پنج ایستگاه دیگر شامل منابع طبیعی مهندس یونسی خسبیجان، گیاهان دارویی علی آباد، علوم دامی فدک، آبخوان داری خشکرود و ایستگاه تحقیقات کشاورزی اراک به صورت استانی فعالیت می کنند.
1955/6013/خبرنگار:مهدی عظیمی***انتشاردهنده:مژگان حیدری