به گزارش خبرگزاری تسنیم ، بخش کشاورزی و صنایع تبدیلی ایران این ظرفیت را دارد که علاوه بر اشتغالزایی و رفع مشکل بیکاری، کشور را در برابر تکانه های خارجی به ویژه تحریم واکسینه کند و ضمن افزایش درآمدهای ریالی کشاورزان و کمک به رشد تولید ناخالص داخلی، با تقویت صادرات، منبع جدیدی برای رشد درآمدهای ارزی باشد. در این باره با کاوه زرگران دبیرکل کانون انجمن‌های صنایع غذائی ایران گفتگو کردیم.

 اینکه یک سال جشن خودکفایی گندم  گیرم  و به فاصله چند سال دوباره به بزرگ‌ترین واردکننده کالای اساسی گندم تبدیل شویم و با احیاء تولید دوباره چند سال خودکفا شویم و  در سال جاری دوباره خودکفایی تولید گندم یا حداقل خرید تضمینی با مشکل مواجه شده و سه میلیون کمتر از برآوردها است مربوط به مسائل معمول کشاورزی مانند تغییرات اقلیم نیست بلکه  سوء مدیریتی است که ریشه در تفکرات کوته‌بینانه دارد.

تولید شکر در سال جاری نیز با همین مشکلات مواجه است و قیمت خرید تضمینی به حدی نبود که کشاورزان را به‌اندازه کافی متقاعد به کاشت این محصول کنند و در نتیجه تولید شکر که در آستانه خودکفایی بود از دست رفت و دوباره به واردکننده بزرگ این محصول تبدیل شدیم. در این ارتباط و مسائل و تولید و صادرات محصولات کشاورزی همچنین صادرات محصولات کشاورزی با  دبیرکل  کانون  انجمن‌های صنایع غذائی ایران مصاحبه‌ای انجام شده که شرح آن در ذیل مطب آمده است.  

کاوه زرگران درباره ظرفیت های بالفعل نشده بخش کشاورزی ایران اظهار کرد: نوسان در تولیدات کشاورزی کشورمان بسیار زیاد است قالب مردم این تصور را دارند که دلیل آن مسائل اقلیمی است؛ اما دامنه این نوسانات به حدی زیاد است که تغییرات اقلیمی نمی‌تواند این حجم از نوسان را ایجاد کند. 

وی افزود: اینکه تولید شکر به یک‌باره از بین برود و به صفر برسد، بعد با احیا شدن به مرز خودکفایی برسد و دوباره کاهش یابد و واردکننده شویم یا اینکه در تولید گندم به خودکفایی برسیم و دوباره به بزرگ‌ترین واردکننده دنیا تبدیل شویم، به خاطر نوسانات طبیعی و اقلیمی نیست، این نوسانات به خاطر سوء مدیریت و نداشتن تفکر ملی است.

زرگران ادامه داد: با تعویض وزیر جهاد کشاورزی سیاست های یک بخش اقتصادی کشور نیز عوض می‌شود که  این امر آفتی برای کشاورزی است.

صادرات آب مجازی

دبیرکل کانون انجمن‌های صنایع غذائی ایران ادامه داد: امروز در بحث تولید از پتانسیل های آب و خاک کشور استفاده می شود و حتی در برخی از حوزه ها میزان استفاده از ظرفیت ها در حد کامل است.

وی افزود: البته با توجه به محدودیت های منابع آبی که در کشور داریم  تولید بیش از اندازه برخی محصولات منطقی نیست به طوری که هندوانه با ارزان ترین قیمت  صادر می‌شود، در حالی که همان آب را صادر یا حتی واردات کنیم ارزش اقتصادی بیشتری دارد. 

وی تصریح کرد: در برخی از کالاها مانند ذرت نیز دولت به این نتیجه رسیده که در کشورمان بضاعت تولید نداریم و سیاست های خود را از طریق واردات و کشت فراسرزمینی تنظیم کرده است.

زرگران با بیان اینکه  شکل اجرای سیاست کشت فرا سرزمینی توسط دولت مناسب نیست اظهار داشت: وقتی یک شرکت ایرانی در آفریقا تولید محصولات کشاورزی دارد  و این کالا را به ایران برمی‌گرداند باید با کالای وارداتی متفاوت باشد اما این طور نیست و  واردات آن دوباره  شامل تعرفه، عوارض و محدودیت‌های فصلی می‌شود و عملاً تولید آن در کشور دیگر مزیتی برای کشورمان ندارد. 

زرگران با بیان اینکه کشت فرا سرزمینی باید از کشورهایی انجام شود که از تحریم‌های  آمریکا تبعیت نمی‌کنند اظهار داشت: بسیاری از کشورها در کشت  فرا سرزمینی از ما جلو زده‌اند و زمین‌های کشاورزی بزرگ و حاصل خیز را زودتر از ما خریداری و یا به صورت بلند مدت اجاره  کرده‌اند.

وی گفت: با توجه به محدودیت‌های آبی لزومی ندارد در همه محصولات کشاورزی خودکفا شویم اما باید ضریب خوداتکایی بالا رود؛ در این شرایط می‌توانیم ضریب خوداتکایی کشور را به صد‌در‌صد برسانیم اما میزان تولید داخلی در همین اندازه و حتی کمتر باقی بماند تا منابع آبی کشور برای نسل‌های آینده نیز باقی بماند.

دبیرکل کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران  با بیان اینکه برنامه مدون برای بخش‌های مختلف اقتصادی از جمله کشاورزی وجود ندارد و سلایق شخصی در سیاست گذاری‌ها بسیار تأثیر گذار است گفت: آیین نامه‌های اجرایی برای عمل به قوانین موجود، بر اساس نظر کارشناسان و بدنه دولتی نوشته می‌شود که  در واقع  با روح قانون متفاوت است و در واقع از آن تفسیر به رای می‌شود.

زرگران اظهار داشت: در برنامه 1404، همه برنامه‌های راهبری کشور نوشته شده اما در حقیقت شکلی آرمانی دارد به طوری که در این زمان قرار بود 70 درصد نان کشور به صورت صنعتی تولید شود اما به حدی بد اجرا شد که نه تنها پیشرفتی در این باره نداشته‌ایم بلکه عقب گرد نیز داشتیم.

50 درصد ظرفیت کارخانه های آرد فعال نیست

دبیرکل کانون انجمن‌های صنایع غذائی ایران در پاسخ به اینکه چه صنایع غذایی در کشور ظرفیت توسعه بیشتر دارند گفت: صنایع آردسازی کشور پویا است، میان دو کشور  افغانستان و عراق به‌عنوان اولین و دومین واردکنندگان آرد دنیا  قرار گرفته‌ایم اما به‌درستی نتوانسته‌ایم از این فرصت استفاده کنیم و در زمینه  صادرات این محصول ضعیف عمل شده است.

 وی اظهار داشت که 40 تا 50 درصد ظرفیت‌های کارخانه‌های آرد کشور فعال نیست و 8 میلیون تن ظرفیت خالی دارند.

وی افزود: ترکیه در صادرات آرد به عراق موفقیت بیشتری دارد زیرا در کشورمان قوانین سخت‌گیرانه‌ای برای ورود موقت گندم داریم که سرمایه در گردش زیادی نیز می‌خواهد و همه صنایع نمی‌توانند از این ظرفیت استفاده کنند.

صادراتی که 4 ماهه در دولت یازدهم از دست رفت

زرگران گفت: در دولت یازدهم بعد از اینکه حجم زیادی صادرات آرد از کشور صورت گرفت به یکباره صادرات این محصول ممنوع و باعث از دست رفتن بازارهای صادراتی شد؛ بعد از 4 ماه دوباره صادرات آزاد شد اما دیگر بازاری نمانده بود و واردکنندگان کشور دیگری را جایگزین کرده بودند.

وی افزود: یک مدیرمیانی یا یک بخش‌نامه می‌تواند یک صنعت را با اشتباهات و بخشنامه‌های یکباره دچار مشکلات جدی کند اما بعد از آن نیز پاسخگوی مصوبه و دستور خود نیست. 

دبیرکل کانون انجمن‌های صنایع غذائی ایران گفت: ظرفیت فعال صنایع تبدیلی بخش کشاورزی کشور 150 میلیون تن و ظرفیت اسمی 200 میلیون تن است که بخش قابل‌توجهی از آن باید صادر شود که از این رقم 18 میلیون تن آرد بوده که تنها 12 میلیون تن آن فعال است.

زرگران اظهار داشت: بسیاری  از محصولات ما مانند گذشته فروش ندارند و بازگشت محصول از فروشگاه‌ها به کارخانه‌ها زیاد شده، به‌طوری فروش یک ساله  لبنیات تا خرداد سال 98 در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 21 درصد کاهش‌یافته است.

کاهش فروش لبنیات

وی افزود: افزایش قیمت شیر خام از 1600 تومان به 2500 تومان باعث شده که قیمت تمام شده صنایع لبنی کاهش یابد و به تبع آن قدرت خرید مردم کاهش یافته است؛در بخش کنسرو  ماهی تن نیز مصرف این محصول افت شدیدی پیدا کرده  زیرا این محصول از شمول ارز دولتی خارج شده است.

وی تصریح کرد: بر اساس اعلام بانک مرکزی (قبل از تورم امسال)  26 درصد درآمد خانوار  هزینه خرید مواد غذایی و آشامیدنی می‌شد  که  این رقم در آمریکا 6.5 درصد و در قطر 13 درصد است.

زرگران گفت: وقتی نرخ ارز برای تامین کالا  یا واردات مواد اولیه تولید تغییر می‌کند و جایگزینی نیز برای آن در نظر گرفته نمی شود قدرت خرید مردم به شدت ضربه می خورد و افراد نمی توانند خود را با آن سازگار کنند.

وی اظهار داشت: درست است تک نرخی شدن ارز باعث چابک شدن اقتصاد کشور می‌شود و از برخی فساد های موجود جلوگیری می کند  اما در عوض قیمت  محصولات مصرفی مردم را افزایش می دهد به طوری که برنج خارجی از 7 هزار تومان به 15 هزار تومان و به تبع آن قیمت برنج ایرانی افزایش می یابد؛ قیمت مرغ  نیز به محدوده 20 هزار تومان می رسد، قیمت  گوشت قرمز، تخم مرغ و شیر خام با آزاد سازی نرخ ارز افزایش می یابد.

دبیرکل کانون انجمن های صنایع غذایی ایران گفت: در این شرایط رقم 26 درصد هزینه کرد درآمد خانوار برای تامین مواد غذایی و آشامیدنی به 50 درصد افزایش می یابد و سفره مردم دوباره کوچک می شود.

وی با بیان اینکه آخرین آمار اشتغال در بخش صنایع غذایی 400 هزار نفر است افزود:کاهش قدرت خرید مردم برای خرید موادغذایی و کاهش فروش باعث تعدیل نیرو در صنایع غذایی می شود که سهم بالایی در اشتغال کشور دارند.

دلیل موفق نبودن صادرات محصولات کشاورزی

وی درباره صادرت مواد غذایی به کشور های همسایه اظهار داشت: به این کشورها کالاهای متعددی صادر می شود اما دست آورد زیادی ندارد زیرا بیشتر محصولات صادراتی ما به صورت خام صادر می شود و کالاهای با ارزش افزوده بالایی صادر نمی شود.

دبیرکل کانون انجمن های صنایع غذایی ایران گفت: ترکیه 500 میلیون دلار گوجه به روسیه صادر می کند و بیش از 90 درصد این بازار بزرگ را در اختیار دارد اما ایران در این بازار موفق نیست که دلیل آن سورتینگ، واریته و بسته بندی نامناسب محصولات ایرانی است.

زرگران با بیان اینکه تولید محصولات کشاورزی باید صادرات محور باشد گفت: باید واریته هایی کشت کنیم که بازارهای صادراتی  آن را می‌پسندند اما محصولات صادراتی بخش کشاورزی تنها محصولاتی است که بازار داخلی آن را پس می زند. 

انتهای پیام/