گزارش جهانی مواد مخدر سال 2018: بحران مواد مخدر، گسترش سوءمصرف داروهای تجویزی؛ کوکائین و تریاک رکورد شکستند

نیویورک/وین/ژنو/نایروبی، 26 ژوئن 2018 (5 تیرماه 1397) -  طبق آخرین گزارش جهانی مواد مخدر که امروز توسط دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد (UNODC) ارائه شده است، استفاده غیردارویی از داروهای تجویزی، تهدیدی جدی برای بهداشت عمومی و نیروهای انتظامی در سراسر جهان است و مواد مخدر اپیوئیدی بیشترین آسیب را به خود اختصاص می­دهند و 76 درصد مرگ ­ومیرهای ناشی از اختلالات مصرف مواد مخدر را شامل میشوند.

فنتانیل و مشابه­های آن هنوز در آمریکای شمالی یک مشکل محسوب می­شوند، در حالی که ترامادول -یک مخدر که برای درمان دردهای متوسط و متوسط تا شدید استفاده می­شود- در بخش­هایی از آفریقا و آسیا باعث نگرانی فزاینده­ای شده است. دسترسی به فنتانیل و ترامادول برای مصرف پزشکی به منظور درمان درد ضروری است، اما قاچاقچیان آن­ها را به صورت غیرقانونی تولید و در بازارهای غیرقانونی توزیع می­کنند که این کار موجب آسیب جدی به سلامت می­شود.

مواد مخدر دارویی کشف شده در سال 2016 به میزان 87 تن بود که تقریبا همان مقدار هروئین نیز در همان سال کشف شد. کشف مواد مخدر دارویی - عمدتا ترامادول در آفریقای غربی و مرکزی و شمال آفریقا به میزان 87 درصد کل کشفیات جهان در سال 2016 بود. کشورهای آسیایی که قبلا بیش از نیمی از اکتشافات جهانی را به خود اختصاص داده بودند، در سال 2016 فقط 7 درصد از کل اکتشافات جهانی را گزارش دادند.

تولید جهانی کوکائین در سال 2016 با حدود 1410 تن به بالاترین سطحی رسید که تا کنون گزارش شده است. بیشتر کوکائین جهان از کلمبیا می­آید، در حالی که این گزارش همچنین نشان می­دهد که آفریقا و آسیا دارند به عنوان مراکز قاچاق و مصرف کوکائین ظاهر می­شوند.

از سال 2016 تا 2017 تولید جهانی تریاک با 65 درصد افزایش به 10500 رسیده است، که بالاترین میزان تخمین زده شده از سوی سازمان ملل متحد از زمان شروع نظارت بر تولید جهانی تریاک در آغاز قرن بیست و یکم است. افزایش چشمگیر کشت خشخاش و بهبود تدریجی محصول­دهی در افغانستان موجب شد تا تولید تریاک در سال گذشته به 9000 تن برسد.

یوری فدوتوف، مدیر اجرایی دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد (UNODC) گفت:" یافته­های گزارش جهانی مواد مخدر امسال نشان می­دهد که بازارهای مواد مخدر در حال گسترش هستند و تولید کوکائین و تریاک رکورد شکستند که این خود نشان­دهنده چالشهای متعدد در جبهه­های متعدد است". وی همچنین تأکید کرد که "دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد (UNODC) متعهد به همکاری با کشورها برای دستیابی به راه­حل­های متعادل و جامع برای چالش­های مواد مخدر و همچنین دستیابی به پیشرفت در جهت اهداف توسعه پایدار است."

فدوتوف گفت: "گزارش جهانی مواد مخدر نشان­دهنده یکی از ارکان اصلی حمایتی ما، همراه با یاری رسانی در جهت تبدیل تعهدات بین­المللی به اقدام و ظرفیت­سازی به منظور پاسخگویی موثر برای حفاظت از سلامت و رفاه بشری است".

کانابیس ماده­ای بود که بیش از دیگر مواد در سال 2016 استفاده شد و192 میلیون نفر آن را حداقل یک بار در سال گذشته استفاده کردند. تعداد کل مصرف­کنندگان کانابیس همچنان رو به افزایش است و به نظر می­رسد در دهه­ی منتهی به سال 2016 تقریبا 16 درصد افزایش داشته است که این خود بازتاب افزایشی مشابه در جمعیت جهان است.

موادی مانند هروئین و کوکائین که از دیرگاه در دسترس بوده­اند، به طور فزاینده­ای کماکان در کنار مواد روانگردان جدید (NPS) و داروهای تجویزی وجود دارند. جریان رو­به­رشد تولیدات دارویی با منشا نامطمئن برای مصارف غیرپزشکی، همراه با مصرف و قاچاق همزمان مواد مخدر مختلف، سطوح بی­سابقه­ای از پیچیدگی را به معضل مواد مخدر می­افزاید.

آسیب ­ پذیری گروه ­ های مختلف سنی و جنسیتی

افرادی که  حداقل یک بار در سال مواد مخدر مصرف کرده­اند، با تعداد حدود 275 میلیون نفر یا تقریبا 5.6 درصد از جمعیت جهان بین 15 تا 64 سال،  در سال 2016 در سراسر جهان ثابت باقی ماند.

با نگاهی به آسیب­پذیری­های گروه­های سنی مختلف، این گزارش نشان می­دهد که مصرف مواد مخدر و آسیب­های مرتبط با آن در میان جوانان نسبت به افراد مسن بالاتر است. بیشتر تحقیقات نشان می­دهد که سال­های آغاز نوجوانانی (12-14 ساله) تا سال­های پایانی آن (15-17 سال) یک دوره خطر بحرانی برای شروع مصرف مواد است و امکان دارد این بحران در میان جوانان (18 تا 25 ساله) به حد اوج برسد.

کانابیس یکی از مواد مصرفی رایج در بین جوانان است. با این حال مصرف مواد مخدر در میان جوانان از کشور به کشور متفاوت است و بستگی به شرایط اجتماعی و اقتصادی ایشان دارد. دو نوع افراطی از مصرف مواد مخدر در میان جوانان وجود دارد: مصرف موادمخدر در فعالیت­های تفریحی شبانه در باشگاه­های و محل­های تفریحی در میان جوانان ثروتمند؛ و استفاده از مواد استنشاقی در میان کودکان خیابانی برای مقابله با شرایط دشوارشان.

مصرف مواد مخدر در بین نسل­های مسن­تر (40 سال و بالاتر) به نسبت کسانی که جوان­تر هستند با سرعت بیشتری در حال افزایش بوده است. این گزارش نشان می­دهد که هرچند اطلاعات محدودی موجود است اما این موضوع  نیاز به توجه دارد. افرادی که دوران نوجوانی­شان را در برهه­ای گذرانده­اند که که مواد مخدر محبوب و به طور گسترده در دسترس بوده­، بیشتر احتمال دارد مواد مخدر را مورد آزمایش قرار داده و احتمالا به مصرف آن­ها ادامه دهند.

مصرف­کنندگان مسن­تر مواد مخدر ممکن است مشکلات متعدد سلامت جسمی و روحی داشته باشند و مصرف مواد می­تواند در اثر درمانی مطلوب دارو اختلال ایجاد کند، با این حال به اختلالات مصرف مواد در میان افراد مسن توجه کمتری شده است.

در سراسر جهان، مرگ­ومیر مستقیم ناشی از مصرف مواد مخدر از سال 2000 تا سال 2015 به میزان 60 درصد افزایش یافته است. در سال 2000 افراد بالای 50 سال 27 درصد از این مرگ و میر را تشکیل می­دادند، اما در سال 2015 این میزان به 39 درصد افزایش یافته است. حدود سه چهارم از مرگ­ومیر ناشی از اختلالات مصرف مواد در میان افراد بالای 50 سال در میان گروه مصرف­کنندگان سالخورده مواد مخدر است.

یافته­های این گزارش نشان می­دهد که اکثریت افرادی که از مواد مخدر استفاده می­کنند، مردان هستند، اما زنان الگوهای خاص مصرف مواد مخدر دارند. شیوع استفاده غیردرمانی از مواد مخدر و آرام­بخش توسط زنان، در صورتی که واقعا بالا نباشد، با مردان قابل قیاس است. در حالی که زنان ممکن است به طور معمول دیرتر از مردان شروع به مصرف مواد کنند، پس از شروع مصرف میزان مصرف الکل، کانابیس، کوکائین و مواد مخدر را سریع­تر از مردان افزایش میدهند و همچنین با سرعت بیشتری اختلالات مصرف مواد را تجربه می­کنند.

گزارش شده است که زنان با اختلالات مصرف مواد میزان بالای اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) دارند و همچنین امکان دارد در کودکی تجاربی مانند بی­توجهی فیزیکی، سوء­استفاده یا سوء­استفاده جنسی را تجربه کرده باشند. هنوز هم زنان تنها یک نفر از پنج نفری هستند که تحت درمان قرار دارند. نسبت زنان در درمان برای مواد آرام­بخش و مسکن بیشتر از سایر مواد است. درمان سوءمصرف مواد مخدر و پیشگیری، درمان و مراقبت اچ­آی­وی باید متناسب با نیازهای خاص زنان سازماندهی شود.

***

گزارش جهانی مواد مخدر و محتوای بیشتر در اینجا در دسترس است:  https://www.unodc.org/wdr2018/index.html

گزارش جهانی مواد مخدر سال 2018، یک شمای کلی از عرضه و تقاضای مواد مخدر، کوکائین، کانابیس، محرک­های نوع آمفتامین (ATS) و مواد روانگردان جدید (NPS) و نیز تاثیر آن­ها بر سلامتی را فراهم می­آورد. این گزارش الگوهای مختلف مصرف مواد مخدر و آسیب پذیری­های گروه­های خاص سنی و جنسیتی و همچنین تغییر در بازار جهانی مواد مخدر را نشان می­دهد.

***

برای اطلاعات بیشتر:

آقای برایان هانسفورد
دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد
تلفن: 83225-26060-1-0043
موبایل: 83225-145-699-0043
پست الکترونیک: brian.hansford@un.org