در جنگ‌های امروزی، توان موشکی از اهمیت فراوانی برخوردار است و هر کشوری که دارای توان موشکی بالایی باشد، قدرت نظامی برتری‌بخشی در اختیار دارد.

جمهوری اسلامی ایران هم‌اکنون با در اختیار داشتن، سامانه‌های موشکی پدافندی و موشک‌های کوتاه‌برد، میان‌برد و برد بلند و البته موشک‌های ضدکشتی و بالستیک، در زمره کشورهای پیشتاز و دارای قدرت بالا، در عرصه توان موشکی قرار دارد.

یکی از سرشناس‌ترین موشک‌های بالستیک و ضدکشتی ایران، «خلیج فارس» است؛ موشک بالستیک سوخت جامد «خلیج فارس»، موشکی است که با بردی در حدود 300کیلومتر، کلاهک انفجاری 650 کیلویی را حمل می‌کند.

در میان مجموعه موشک‌های موجود در جهان، چندین موشک جزو سرشناس‌ترین موشک‌ها محسوب می‌شوند.

سان برن، به عنوان یکی از موشک‌های مطرح، در این زمینه شناخته می‌شود.

سان برن را بهتر بشناسید

این موشک، از جمله موشک‌های بسیار قدرتمند جهان است که توسط شوروی سابق و به منظور مقابله با قدرت راداری ناوهای آمریکایی ساخته شده است. 

ناتو این موشک را «اس اس-ان-22 سان‌برن» می‌نامد اما روسیه به عنوان کشور سازنده، این موشک را «موسکیت» نامگذاری کرده است.

طبق اطلاعات منتشره، هم‌اکنون فقط چهار کشور روسیه، هند، چین و ایران دارای این موشک هستند. برخی منابع خبری نیز، ویتنام را کشور پنجمی می‌دانند که به این موشک مجهز است.

سان برن، یک موشک ضد کشتی است که می‌تواند یک کلاهک 750 پوندی را در حدود 100 مایل حمل کرده و به هدف اصابت کند؛ این موشک قابلیت شلیک از زیردریایی، ساحل و ناوهای جنگی را داشته و مدلی از آن نیز هواپایه شده و امکان شلیک از جنگنده‌ها را داراست.

موشک‌های هواپایه سان‌برن در ابتدای شلیک، توسط سیستم خلبان خودکار هدایت می‌شوند ولی در عین حال، این امکان هم وجود دارد که در صورت لزوم، مسیر حرکت موشک توسط خلبان جنگنده تصحیح شود. در مرحله نهایی نیز، رادار موشک فعال شده و تا اصابت آن به هدف، رادار موشک، آن را هدایت می‌کند.

مقابله با این موشک بسیار سخت است و اکثر سپرهای موشکی جهان به علت سرعت زیاد، ارتفاع پروازی کم، خاصیت پنهان‌کاری، سیستم هدایت ماورای دید، امکان هدایت با ماهواره و ...، امکان مقابله با آن را ندارند.

 طول این موشک 9 متر و وزن آن 450کیلوگرم است و سرعتی معادل سه ماخ داشته و برد نهایی آن 250 کیلومتر اعلام شده است. این موشک با استفاده از رادار کنترل و هدایت می‌شود و امکان فعال‌کردن کنترل ماهواره‌ای روی آن نیز وجود دارد.

طبق اطلاعات منتشر شده درباره این موشک ضدکشتی، سرعت سان برن 1500 مایل در ساعت است.

سرعت این موشک با در اختیار یک پیشران اصلی و چهار بوستر یا همان پیشران کمکی، به شکل قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است. سان برن از سوخت جامد برای حرکت استفاده می‌کند.

اهداف سان‌برن فرصت چندانی برای فرار از آن ندارند؛ علتش آن هم سرعت بسیار بالای موشک است.

به طور مثال، ناوی که در فاصله 10 کیلومتری از محل استقرار این موشک است، از زمان شلیک موشک، فقط 10 ثانیه فرصت دارد که سامانه‌های الکترونیکی ضدموشکی و آتشبارهای خود را فعال کند و قطعا فرصت 10 ثانیه‌ای برای فعال کردن سپر دفاع موشکی (غالب ناوهای غول‌پیکر و کشتی‌ های جنگی دارای سپر دفاع موشکی هستند)، فرصت بسیار کمی است.

موشک سان‌برن 1020 متر در هر ثانیه، سرعت دارد که در حوزه موشک‌های ضدکشتی، سرعتی بسیار خوب محسوب می‌شود.

رقبای سان‌برن

اگزوسه (ساخت فرانسه) و هارپون (ساخت آمریکا)، رقبای اصلی سان‌برن هستند اما با این وجود، سان‌برن به علت ویژگی‌های مهم به‌خصوص سرعت بسیار بالا (معادل 1020 متر در هر ثانیه)، شناخته‌شده‌تر و قدرتمندترین موشک ضدکشتی جهان شمرده می‌شود.

ایران، قبل از وقوع انقلاب اسلامی سفارش خرید چندین فروند از موشک هارپون را به آمریکا داد و تعداد محدود ولی نامعلومی از این موشک را دریافت کرد و پس از وقوع انقلاب اسلامی و در جریان یک عملیات دریایی در جنگ تحمیلی، این موشک‌ها را استفاده کرد.

 سرعت هارپون، 240 متر در هر ثانیه اعلام شده که این سرعت، تقریباً یک چهارم سرعتی است که موشک سان‌برن روسیه دارد.

موشک اگزوسه نیز، یک موشک ضدکشتی است که رسانه‌های جهان، ایران را یکی از دارندگان این موشک می نامند. برد عملیاتی این موشک حداکثر 70 کیلومتر عنوان شده است.

سان برن و ایران

پایگاه معتبر اگزمینر در اواخر سال 2012 با انتشار گزارشی به بررسی توان نظامی ایران در دریا و مقایسه آن با توان نظامی آمریکا در خلیج فارس، پرداخت و ایران را یکی از دارندگان رسمی موشک «سان برن» معرفی کرد.

در مقاله منتشره این سایت آمده بود: تمامی ناوهای هواپیمابر آمریکا نسبت به موشک‌های ضدکشتی آسیب‌پذیر هستند.

به علاوه، هزینه این ناوهای هواپیمابر بسیار گران است، به‌طوری که اگر بخواهیم سامانه‌های ضد موشکی در این ناوها مستقر کنیم، میلیاردها دلار در بسیاری از موارد هزینه خواهد داشت اما موشک ضدکشتی مافوق صوت ایران در مقایسه با این ناوها بسیار ارزان‌تر و خطرناک‌تر است.

با هزینه یک موشک ضدناو «سان برن» ایران مقایسه کنید، متوجه تهدیدی که نیروی دریایی آمریکا با آن مواجه خواهد شد را مشاهده می‌کنید. این موشک یک امتیاز غیرمتقارن دارد که آمریکا هنوز سعی می‌کند از آن سر دربیاورد.

ماجرای سفر دریابان شمخانی به روسیه

دریابان علی شمخانی وزیر دفاع وقت ایران در سال 2001 به روسیه سفر کرده و با مقامات این کشور دیدار و از نزدیک درباره مسائل مختلف گفت‌وگو کرده بود.

یکی از مهمترین دیدارهای شمخانی، دیدار با وزیر دفاع وقت این کشور بود.

اندکی پس از انجام این سفر، رسانه‌ها از امضای یک توافق میان ایران و روسیه خبر دادند که براساس آن، ایران سفارش ساخت تعدادی از موشک‌های سان‌برن را به روسیه داده بود؛ تاکنون، هیچ اطلاعاتی درباره تعداد موشک‌های سفارش داده‌شده، منتشر نشده است.

در گزارش منتشره در آن زمان، دریابان شمخانی با حضور در محل آزمایش یک فروند موشک سان‌برن، از نزدیک در جریان نحوه شلیک و قدرت انفجاری آن قرار گرفته و سپس خواستار خرید تعدادی از این موشک‌ها شده است.

اگر چه با گذشت 13 سال از آن سفر، هنوز هیچ مقام رسمی‌ در ایران این توافق را تایید نکرده اما در هشتم فوریه سال 2102 میلادی وب سایت «استند آپ» امریکا با انتشار تصویری، نوشت که این موشک سان‌برن روسیه است که ایران، آن را در اختیار داشته و از آن استفاده می‌کند.

وب سایت «استند آپ» امریکا، توسط یک ژنرال بازنشسته ارتش آمریکا اداره می‌شود و از سال 2005 آغاز به کار کرده و به علت گستردگی فعالیتش، یک سازمان چندرسانه‌ای محسوب می‌شود.

در تصویر منتشر شده در این سایت، موشکی در حال شلیک از روی یک قایق تندرو است، ولی مشخص نیست که این عکس کجا گرفته شده است.   

اگرچه ایران دارای موشک‌های ضدکشتی مختلفی از جمله خلیج فارس و کروزهایی همچون قادر، نصر، نور، ظفر، کوثر و حتی موشک حوت است اما تاکنون در هیچ رزمایشی از سان برن استفاده نکرده و هیچ مقامی درباره در اختیار داشتن یا نداشتن چنین موشکی صحبت نکرده است اما رونمایی از قدرتمندترین موشک ضدکشتی جهان توسط ایران، برای هر کشور متجاوزی بسیار هراس‌آور خواهد بود چرا که این موشک به علت سرعت بسیار زیاد، رادارگریز بودن، حرکت در ارتفاع پایین و قدرت انفجاری بسیار بالا و چندین و چند مؤلفه دیگر، جزو موشک‌هایی محسوب می‌شود که ردگیری و یا ایجاد انحراف در مسیر آن، تقریباً غیرممکن است.(تسنیم)