مرتضی سامتی در گفت‌وگو با ایلنا، اقتصاد نفتی را عامل افزایش نرخ تورم در کشور دانست و افزود: متاسفانه اقتصاد ما شدیدا با نفت عجین و اساس زنذگی ما شده است و چون نرخ آن به دلار است هر افزایشی در نرخ دلار موجب گران شدن قیمت سایر کالاها نیز می‌شود برای نمونه وقتی نرخ دلار در سال اخیر دو و نیم برابر شد طبیعی بود که قیمت‌ها نیز متناسب با آن تعدیل شوند. البته تنش‌هایی که در عرصه سیاست و روابط بین الملل مانند خروج آمریکا از برجام روی می‌دهد از کانال ایجاد جو روانی موجب افزایش قیمت کالاها  نیز می‌شود اما به باور من این موضوع تاثیر زیادی در نرخ تورم ندارد بلکه بخش قابل توجه نرخ تورم مربوط به افزایش دلار است.

وی ادامه داد: برای جبران کاهش قدرت خرید مردم دیگر استفاده از یارانه و کالابرگ کارآیی و تاثیرگذاری خاصی ندارد و پرداختن به این گونه مباحث دردی از مردم را درمان نمی‌کند در واقع این گونه مباحث بیشتر خوراک تبلیغاتی دارد. اگر دولت از طریق یارانه اقدام به حمایت از اقشار آسیب‌پذیر کند هم عامل تورم‌زا است و هم دولت منابع کافی برای تامین آن را ندارد. متاسفانه نگاه ما به مردم، نگاه اعانه‌بگیر است در حالی که مردم ما تولید و اشتغال را از دولت طلب می‌کنند، ما در طول تاریخ هیچ گاه اعانه‌بگیر و یارانه بگیر نبودیم.

وی استفاده از کالابرگ را یک سیاست اشتباه و مربوط به کشورهای کمونیستی دانست و افزود: مگر با کالابرگ چند قلم از کالاهای اساسی مردم را می‌توانیم تامین کنیم. خود این موضوع نیز فسادانگیز است و یک سابقه ذهنی نامناسبی برای حاکمیت ایجاد می‌کند چون در حالی که تمام دنیا در حال پیشرفت است مردم ما فکر می‌کنند که ما به چهل سال قبل بازگشته‌ایم، این سیاست بیشتر برای دوران سختی و جنگ استفاده می‌شوند.

این استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان راه ‌حل پیشنهادی خود در شرایط کنونی را استفاده از دیپلماسی اقتصادی دانست و افزود: ما باید یک دیپلماسی اقتصادی برای کشور در سطح بین‌الملل تدوین کنیم تا با ارتباط تنگاتنگی که با دیپلماسی سیاسی دارد بتواند سرمایه‌گذاری خارجی را جذب اقتصاد کند. به نظر من کشور ما منابع درآمدی دیگری ندارند و این تنها راه‌حل موجود است حتی اگر ما قادر به فروش دو میلیون بشکه نفت در روز باشیم درآمد آ‌ن، کفاف بی‌برنامگی دولت نخواهد بود. اگر توجه داشته باشیم بیشتر هزینه‌های اقتصاد ما را نه تحریم، بلکه سوء مدیریت دولت‌ها تحمیل کرده‌اند.

وی ادامه داد: هر چند که نتایج دیپلماسی اقتصادی و سیاسی یک یا دو سال طول می‌کشد اما به تدریج با تلطیف شدن فضا می‌توان تاثیرگذاری آن بر متغیرهای اقتصادی را مشاهده کرد.

سامتی با اشاره به درآمد دولت از منابع طبیعی گفت: متاسفانه در شرایط کنونی دولت ما ناتوان است و این ناتوانی مختص دولت کنونی نیست اصولا دولت‌هایی که از محل رانت و منابع طبیعی تغذیه می‌کنند این خاصیت ناتوانی را دارند و این همانند پسری است که وارث ثروتی بزرگ از پدر خود است و هیچ گونه تفکر درآمدزایی ندارد و بیشتر به دنبال بی‌برنامگی و خرج آن است در واقع دولت ما نیز همانند همین پسر است، وقتی از منابع طبیعی ثروت باد‌آورده به دست می‌آورد به دنبال خرج کردن آن است.

وی ادامه داد: تجربه نشان داده دولت‌های رانتیر که از منابع طبیعی تغذیه می‌کنند در هیچ کشوری کارآمدی خاصی ندارند. در همسایگی ما ترکیه با وجود مشکلاتی که دارد توانسته اقتصاد پیشرفته‌تری نسبت به ما داشته باشد چون درآمد دولت این کشور نه به منابع طبیعی بلکه به صادرات، کشاورزی و توریسم وابسته است ما نیز برای آنکه بتوانیم از این شرایط رهایی یابیم باید به سمت درآمدزایی از طریق مالیات حرکت کنیم که آن نیز در گرو تقویت تولید و اصلاح ساختار اقتصادی است.