بر اساس آمارهای موجود حدود 90 درصد واردات و 85 درصد صادرات کشور از طریق بندرها انجام می شود که این آمار نشان دهنده نقش بسزای حمل و نقل دریایی در توسعه اقتصادی کشور است.
در حقیقت بندرها یکی از اصلی ترین حلقه های زنجیره اقتصاد در هر کشوری هستند و توسعه بندرها به عنوان دروازه ارتباطی کشورها از اهمیت بالایی برخوردار است.
به برکت پیروزی انقلاب اسلامی و با علم دولت ها مبنی بر نقش مهم بندرها در پویایی اقتصاد، رشد و توسعه بندرهای کشورمان در دو دهه گذشته روندی شتابان و رو به جلو بوده است.
بر پایه اعلام سازمان بنادر و دریانوردی، پیش از انقلاب تنها 23 میلیون تن تخلیه و بارگیری از بنادر ایران انجام می‌شد، اما ‌اکنون این میزان به بیش از 230 میلیون تن افزایش یافته است که این آمار خود موید رشد و گسترش فعالیت بنادر است.

**انقلاب اسلامی و بندر شهید رجایی
یکی از مهمترین بندرهای کشور که از آن به عنوان دروازه طلایی اقتصاد ایران یاد می شود، مجتمع بندری شهید رجایی است که اگر چه آغاز فعالیت آن به سال های پیش از پیروزی انقلاب اسلامی باز می گردد، اما رشد و توسعه آن به برکت پیروزی انقلاب اسلامی بوده و امروز این بندر، مهمترین و راهبردی ترین بندر تجاری ایران اسلامی است.
مجتمع بندری شهید رجایی به عنوان بندر مهم و راهبردی در 23 کیلومتری غرب بندرعباس، بزرگترین و مجهزترین بندرکانتینری کشور است که به تنهایی بیش از 30 درصد از بار اقتصادی کشور را به دوش می کشد.
درشرایطی که بیش از 90 درصد جابه جایی محموله های تجاری کشور از طریق حمل و نقل دریایی صورت می گیرد، بندر شهید رجایی به تنهایی عهده دار بیش از 53 درصد حجم کل این مبادلات در زمینه ترانزیت، واردات، صادرات و سایر فعالیت های بندری است.
در حال حاضر موقعیت ممتاز جغرافیایی، دسترسی به آب های آزاد جهان از طریق خلیج فارس، اتصال به شبکه بین المللی راه آهن و جاده ابریشم، برخورداری از تجهیزات و امکانات مدرن، همجواری با منطقه آزاد کیش و قشم و بنادر حوزه خلیج فارس، بندر شهید رجایی را به پایگاهی راهبردی و منحصر به فرد در منطقه تبدیل کرده است.
عملیات ساخت بندر شهید رجایی توسط یک شرکت ایتالیایی با تعریف سه مرحله توسعه ای در سال 1354 با ظرفیت نهایی 24 میلیون تن تعریف شد و در سال 1363 به مرحله بهره برداری رسید.
اولین ترمینال کانتینری این بندر مهم در سال 1371 به بهره برداری رسید و در سال 1367 تبدیل به منطقه ویژه اقتصادی شد.
در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی اقدام های قابل توجهی در جهت رشد و توسعه این بندر انجام شد و پروژه مرحله اول توسعه بندر در سال 1381 کلید خورد و سال 86 به بهره برداری رسید.
در سال 1392 نیز بهره برداری از مرحله دوم توسعه بندر شهید رجایی آغاز شد که با اجرای این مرحله ، ظرفیت کانتینری بندر شهید رجایی به حدود شش میلیون تی ای یو کانتیر رسید.
در نتیجه این حرکت راهبردی علاوه بر رونق گرفتن تعامل های بین المللی ایران با کشورهای غربی در دوره پسابرجام و تامین تجهیزات استراتژیک اسکله های مرحله 2، طی سه چهار سال اخیر برای جمعیتی نزدیک به چهار هزار نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم شغل ایجاد شد.
مجتمع بندری شهید رجایی در وضعیت فعلی 2 هزار و 400 کیلومتر مربع وسعت دارد که در 220 هکتار محوطه بارانداز و 24 هکتار آن انبار مسقف ساخته شده است.
این بندر با ظرفیت تخلیه و بارگیری سالانه بیش از 100 میلیون تن کالا، به تنهایی بیش از 58 درصد عملیات غیر نفتی، 43 درصد عملیات نفتی و 85 درصد از عملیات کانتینری بنادر کشور را برعهده دارد.

** توسعه شتابان بندر شهید رجایی با اجرای مرحله سه توسعه
یکی از مهمترین طرح های توسعه ای کشور در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مرحله سه توسعه بندر شهید رجایی است.
احداث زیرساخت های مرحله 3 بندر شهید رجایی در جریان نخستین سفر دکتر حسن روحانی رییس جمهوری اسلامی ایران به استان هرمزگان (ششم اسفندماه 92) در دستور کار قرار گرفت و پس از انجام یکسری مطالعات، کمتر از یکسال بعد (بهمن ماه 93) عملیات عمرانی این طرح عظیم بندری با حضور معاون اول رییس جمهوری، شروع شد و مرحله اجرایی آن اسفند ماه پارسال با حضور رییس جمهوری کلید خورد.

**بندر شهید رجایی ، بندری مهم و راهبردی برای ایران اسلامی است
رییس جمهوری اسفند ماه پارسال در مراسم صدور فرمان آغاز عملیات اجرایی این طرح با اشاره به نقش مهم بندر شهید رجایی در اقتصاد کشور، گفت: این بندر، بندری مهم و راهبردی برای کشور و نقش آن، نقشی ملی است.
حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی اظهار داشت: این طرح، بندر شهید رجایی را که بندری راهبردی برای ایران اسلامی است به مرکز بزرگ حمل و نقل و ترانزیت کالا به کشورهای شمالی و شرقی ایران تبدیل می کند.
وی با تاکید بر تکیه و توان داخلی در پیشبرد و اجرای امور، خاطرنشان کرد: امروز ایران اسلامی به مدد بهره مندی از جوانان غیور و متخصص و متعهد در جایگاه بسیار بالایی در منطقه قرار دارد.
معاون اول رییس جمهوری نیز در سفر آذرماه امسال به هرمزگان در بازدید از بندر شهید رجایی با اشاره به اهمیت استان های مرزی در واردات و صادرات کشور گفت: هرمزگان یکی از مهم ترین استان های مرزی است که حیات اقتصادی کشور به آن وابسته است.
اسحاق جهانگیری با تاکید به برنامه ریزی های انجام شده برای توسعه بندر شهید رجایی گفت: براساس برنامه های پیش بینی شده این بندر قابلیت پهلوگیری بزرگترین کشتی ها را پیدا خواهد کرد تا این شناورها بتوانند در بندر شهید رجایی عملیات تخلیه و بارگیری را انجام دهند.

**اشتغالزایی برای بیش از هفت هزار نفر با اجرای مرحله سه توسعه بندر شهید رجایی
مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان در خصوص مرحله سه توسعه پایانه کانتینری بندر شهید رجایی به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: این طرح از محل منابع داخلی سازمان بنادر و دریانوردی و بدون استفاده از بودجه های نفتی کشور در دست انجام است.
الله مرداد عفیفی پور تصریح کرد: با پایان این طرح در بازه زمانی 36 ماه ، امکان پهلوگیری همزمان سه کشتی بسیار بزرگ اقیانوس پیمای نسل هفتم جهان با 400 متر طول، 17.5 متر آبخور و 18هزار و 400 کانتینر ظرفیت فراهم می شود.
عفیفی پور بیان داشت: با بهره برداری کامل از این طرح برای هفت هزار و 500 نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم اشتغالزایی صورت می گیرد.
مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان تصریح کرد: با اجرای این طرح بزرگ دریایی و بندری، گامی مهم برای افزایش سهم ایران در بازار تجارت جهانی و ارتقای جایگاه بزرگترین بندر کانتینری ایران در میان 100 بندر برتر دنیا برداشته خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: توجه دولت تدبیر و امید به اهمیت توسعه بندر شهید رجایی به عنوان نقطه آغازین روند پیشرفت بندر شهید رجایی در بلند مدت در دستور کار سازمان بنادر و دریانوردی قرار گرفته تا این بندر با احداث 5 حوضچه جدید و احداث 12 هزار متر اسکله در 39 پست در بازه زمانی 2030 و در نهایت 2040 ،با ظرفیت بیش از 20 میلیون کانتینر در سال بتواند در منطقه خاورمیانه نقش آفرینی کند.

**برنامه های توسعه ای بندر شهید رجایی در بلند مدت
مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان بیان داشت: نگاه مبنایی و محوری دولت به صنعت حمل و نقل موجب شده دستاوردهای کسب شده تنها نقطه آغاز روند صعودی جایگاه بندر شهید رجایی تلقی شود و برنامه های بلند مدت نیز در دستور کار قرار گیرد.
وی بیان داشت: ایجاد و راه اندازی شهر لجستیک، اجرای طرح جامع بندری، ساخت آزادراه شهید رجایی، راه اندازی ترمینال ریلی - نفتی، ساخت ترمینال ریلی - مواد معدنی و ساخت ترمینال مکانیزه غلات از مهم ترین برنامه های بندر شهید رجایی در بلند مدت برای توسعه ترانزیت و لجستیک در منطقه است.
عفیفی پور تصریح کرد: راه اندازی ترمینال کالاهای سردخانه ای، ایجاد حوضچه های جدید عملیاتی در غرب بندر، احداث ساختمان های خدمات ریلی در محوطه بندری و هوشمند سازی فرایند تخلیه و بارگیری کالا و ترانزیت از مهم ترین برنامه های دولت در طرح توسعه آینده بندر شهید رجایی است.
 

ایرنا