به گزارش خبرگزاری صداوسیما از گمرک ایران؛ پس از دستور مهدی میراشرفی رئیس کل گمرک ایران مبنی بر حل مشکل انباشت کالاها در گمرکات و بنادر و وعده گمرک ایران به حل این موضوع شاهدیم که با انجام این اقدامات جدید،​ رسوب کالا در بنادر کاهش یافته است.
بررسی طرح اورژانسی گمرک ایران در کاهش دپو کالا در بندر شهید رجایی و همچنین ترخیص سریع کالاهای وارداتی به کشور نشان می دهد که در قالب این برنامه،­ بزودی با بررسی پرونده هایی که مدتی در انتظار تعیین تکلیف بوده اند، میزان پرونده های در انتظار به صفر خواهد رسید.
بر پایه این گزارش، در طول یکی دو روز اخیر و از زمان آغاز طرح بررسی اورژانسی در گمرک شهید رجایی، بیش از ۱۰۰ پرونده در روز اول و در ادامه دستکم ۶۰ پرونده در روز دوم توسط مسئولان ارشد گمرک ایران و در حضور مهرداد جمال ارونقی؛ معاون فنی گمرک ایران بررسی و ارائه راهکار شده است.
در این بین، برخی کالاهای باقی مانده در گمرک از سال ۸۰ نیز مطرح بوده که به گفته مسئولان گمرکی، برخی از این موارد نیازمند اخذ مجوزهایی از جمله از سازمان حفاظت محیط زیست بوده اند که توسط واردکنندگان و صاحبان کالاها تعیین تکلیف نشده اند.
مقامات گمرکی همچنین با بررسی برخی پرونده های باقی مانده از سال های ۹۳ و ۹۴ عنوان کردند که دلیل عدم خروج و ترخیص این کالاها از گمرک متفاوت بوده و برخی از مهم ترین دلایل توقف و رسوب این کالاها نیز در دو روز گذشته و همچنین روزهای آینده به منظور تعیین تکلیف بررسی خواهند شد.
در عین حال، موضوع دسترسی برخی از دستگاه های مرتبط با واردات کالا به کشور نیز مطرح شده که مسئولان گمرکی معتقدند باید نوع نیاز و سطح دسترسی دستگاه هایی که در زمینه رسوب کالا در گمرکات نقش دارند مشخص شود.
مدیران ارشد گمرک اعلام کرده اند که قرار است در طرح اورژانسی­ تا مدت­یک هفته تعیین تکلیف بیشتر کالاهای رسوب کرده و دپو موجود در بندر شهید رجایی مشخص شود.
برخی از مشکلات اساسی مطرح شده از سوی واردکنندگان مربوط به ثبت سفارش ها، ‌اتمام مهلت قانونی انجام پروسه واردات و لزوم اخذ مجوز دوباره از وزارت صمت و سایر دستگاه ها، مسائل مربوط به تخصیص ارز،‌ مباحثی در زمینه انتقال بدون ارز، اتمام مهلت کارت بازرگانی در حین انجام عملیات ورود کالا به گمرک و طی مراحل ترخیص کالا و ... است.
مسئولان گمرکی اعلام کرده اند که با وجود اینکه گفته شده ۴۶ هزار کانتینر کالا در گمرک شهید رجایی رسوب کرده، اما زمانی می توان واقعا این میزان کالا را رسوب شده تلقی کرد که امکان ترخیص آن وجود نداشته باشد. در عین حال، ‌گمرک در روزهای اخیر فراهم شدن امکان ثبت سفارش بدون انتقال ارز و پیگیری آن در وزارت صمت از سوی وزارت اقتصاد را پیشنهاد و پیگیری می کند.
همچنین از دیگر دلایل عمده عدم ترخیص کالا از گمرک در بررسی های اورژانسی یکی دو روز اخیر می توان به مسائل بانکی، ‌اعتبارات اسنادی، تخصیص و تامین ارز و ناتوانی واردکننده برای دریافت کد از بانک ها قابل اشاره است.
از موضوعات مهم بررسی شده در طرح اورژانسی ترخیص کالا از گمرک، موضوع مربوط به قوانین متروکه شدن کالاها و تعیین تکلیف این دست از کالاهای رسوب شده در بندر شهید رجایی است.
از ابتدای سال جاری تا پایان آذرماه امسال 18 هزار و 871 کانتینر کالا از مجموع 42 هزار کانتینر کالای رسوب شده در گمرک،‌ متروکه اعلام شد،‌ با این حال تا یک هفته پیش صاحبان بیش از ۸ هزار و ۵۰۰ کانتینر کالا دارای اظهارنامه به گمرک مراجعه کرده اند. مقامات گمرکی می گویند بررسی ها نشان می دهد که بیش از 90 درصد کالاهایی که به دلایل مشکل ترخیص و گذشت زمان قانونی متروکه اعلام شده اند، دارای ثبت سفارش هستند.
در سال ۹۶ بیش از 10 هزار کانتینر کالای موجود در گمرک به عنوان متروکه اعلام شده بود که پس از آن، 4 هزار و 800 مورد تعیین تکلیف شد. تبصره های ذیل ماده 24 قانون گمرکی می گوید اگر کالایی در حال انجام تشریفات گمرکی است،‌ نمی تواند به عنوان متروکه اعلام شود.
مقامات گمرکی عنوان کرده اند که علاوه بر شناسایی موارد و مشکلات یاد شده در طرح اورژانسی ترخیص کالا از گمرک، موضوعاتی نیز درباره ­کالاهایی با علامت اغفال کننده نیز وجود دارد که طبق مقررات باید امحاء شود.
بررسی های میدانی از آخرین اقدامات اورژانسی گمرک ایران نشان می دهد که واردکنندگان برخی کالاها از جمله مواد اولیه و قطعات مورد نیاز خودروسازان، ملزومات مورد نیاز پتروشیمی ها، پارچه، تجهیزات پزشکی، ژنراتور، تجهیزات مربوط به مترو وکارخانجات لوازم خانگی و ... در روزهای اخیر برای تعیین تکلیف کالاهای دپو شده در گمرک و همچنین حل و فصل مشکلات مراجعه داشته اند.