محمد عبدالملکی رئیس اداره عمران و بهسازی شهری استان تهران در گفت‌وگو با پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی با اشاره به سهم ۳۰ درصدی بافت ناکارآمد از بافت‌های شهری در کشور، اظهار کرد: در حال حاضر عمده چالش‌های پیش روی شهرهای ایران را می‌توان در قالب مواردی مانند فاصله و شکاف طبقاتی، گسترش نابرابری در دسترسی به منابع و خدمات شهری، قطبی شدن شهرها، تشدید مخاطرات زیست‌محیطی و تشدید ابعاد گوناگون فقر شهری نام برد که سبب شکل‌گیری معضلاتی ثانویه شده‌اند.

وی با تأکید بر اینکه شکل‌گیری حاشیه‌نشینی بروز انواع آسیب‌های اجتماعی و زیست‌محیطی را در پی دارد، تصریح کرد: بی‌شک تبعات این چالش‌ها محدود به این عرصه‌ها نمی‌شوند و سایر پهنه‌های شهری و شهروندان را درمقیاسی سرزمینی تحت تأثیر قرار می‌دهند که بدون توجه به علل پیدایش و گسترش این نواحی و اتخاذ تدابیر پیشگیرانه، با نگاه صرفاً کالبدی و پروژه محور و بدون توجه به هم‌افزایی، هم‌زبانی و مشارکت کلیه ذینفعان نمی‌توان به راه‌حلی برای مواجهه با نابسامانی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی فزاینده در زندگی روزمره شهروندان دست‌ یافت.

رئیس اداره عمران و بهسازی شهری استان تهران بیان کرد: ارتقای کیفیت زندگی شهری موضوعی است که می‌بایست به‌عنوان هدف غایی و تعهد مشترک تمام دستگاه‌ها و سازمان‌های مختلف در قوای سه‌گانه کشور شناخته شود که در این راستا باید محلات و محدوده‌های هدف بهسازی و نوسازی شهری شامل بافت‌های تاریخی، بافت‌های ناکارآمد میانی، پهنه‌های شهری با پیشینه روستایی و سکونت‌گاه‌های غیررسمی شناسایی و برای آن‌ها فعالیت‌هایی انجام شود.

وی با اشاره به افزایش سه برابری جمعیت تهران ظرف ۵۰ سال گذشته و اطراف این کلانشهر تا ۵ برابر گفت: در حال حاضر شهر تهران بیش از ۱۰ میلیون نفر ظرفیت جمعیت‌پذیری داشته و از ۵۰۰ هزار خانه خالی برخوردار است که بر اساس سرشماری عمومی سال ۹۵، استان تهران با ۱۶ شهرستان بیش از ۱۳ میلیون جمعیت دارد که میانگین شهرنشینی در این استان ۹۳.۸ درصد است.

عبدالملکی بابیان اینکه ۵۴۳ شهر شامل بافت تاریخی، بافت فرسوده و سکونتگاه غیررسمی هدف بازآفرینی شهری است، اظهار کرد: استان تهران با بیش از ۸۷۰۰ و ۶۱۰۰ هکتار حاشیه‌نشینی و بافت فرسوده مواجه است که جمعیتی بالغ‌بر چهار و نیم میلیون نفر را در برمی‌گیرد و بیش از ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر در شهر تهران از این جمعیت سهم دارند.

وی تصریح کرد: شهر تهران از مجموع ۶۱ هزار و ۵۵۳ هکتار مساحت مناطق شهری دارای ۳ هزار و ۲۶۸ هکتار مساحت بافت فرسود شهری است که مناطق ۱۰، ۱۲ و ۱۱ به ترتیب دارای بیشترین سهم بافت فرسوده نسبت به مساحت منطقه هستند و حدود ۱۰ درصد بافت فرسوده شهر را تشکیل می‌دهند.

رئیس اداره عمران و بهسازی شهری استان تهران گفت: شهرستان‌های تهران، بهارستان و ورامین نیز دارای بیشترین مساحت بافت فرسوده در بین شهرستان‌های استان تهران هستند.

وی درباره اهداف کلان سند ملی راهبردی احیاء، بهسازی و نوسازی و توانمندسازی بافت‌های فرسوده گفت: این اهداف در دو حوزه پیشگیری و درمان مسائل محدوده‌ها و محله‌های هدف هستند که شامل کاهش فقر شهری، ارتقای تاب‌آوری شهری، ارتقای هویت، حس تعلق مکانی و حفاظت از ارزش‌ها و تحقق حکمروایی شهری می‌شوند.

عبدالملکی بابیان اینکه حوزه‌های مداخلات بازآفرینی شهری پایدار شامل بافت‌های فرسوده شهری، سکونتگاه‌های غیررسمی، بافت‌های تاریخی، حوزه‌های روستایی ادغام‌شده در شهرها و حوزه‌های دارای کاربری‌های ناسازگار یا کاربری‌های شهری است، افزود: دو شهر اسلامشهر و چهاردانگه در استان تهران دارای طرح مصوب بافت فرسوده هستند، طرح بافت فرسوده شهرهای باغستان، باقرشهر، قدس، ورامین و قرچک نیز در دست تهیه و تصویب است و تاکنون شهرهای احمدآباد مستوفی، شریف‌آباد، فرون آباد و ارجمند تعیین محدوده بافت فرسوده نشده‌اند.

وی بیان کرد: شهرهای اندیشه، پرند، پردیس و جوادآباد فاقد بافت فرسوده هستند که ۱۰ شهر تهران، ورامین، قدس، ملارد، گلستان، پیشوا، پاکدشت، نسیم شهر، شهریار و باغستان بیشترین میزان بافت فرسوده را دارند.

رئیس اداره عمران و بهسازی شهری استان تهران با اعلام اینکه تهران تنها شهری است که مطالعات سکونتگاه غیررسمی در دست تهیه دارد، گفت: ۳۳ شهر استان فاقد مطالعات سکونتگاه‌های غیررسمی هستند.

وی اظهار کرد: شهرهای اسلامشهر، ورامین، قرچک، قدس، شهریار، گلستان، نسیم شهر و پاکدشت دارای طرح مطالعاتی ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی هستند.

عبدالملکی درباره وضعیت طرح‌های ساماندهی و توانمندسازی سکونتگاه‌های غیررسمی استان تهران افزود: شهرهای دارای طرح مصوب ستاد استانی بازآفرینی پایدار شهری، هشت شهر اسلامشهر، قدس، ورامین، شهریار، پاکدشت، نسیم شهر، قرچک و گلستان هستند که طرح‌های دو شهر کلان‌شهر تهران و ملارد در دست تهیه است.

وی درباره طرح‌های مطالعاتی بافت‌های فرسوده شهری استان تهران بیان کرد: طرح‌های ۵ شهر باغستان، باقرشهر، قدس، قرچک و ورامین با مساحت ۹۱۲ هکتار در دست تهیه و تصویب است که دو شهر اسلامشهر و چهاردانگه با مجموع ۱۵۵ هکتار بافت فرسوده دارای طرح مصوب هستند و ۳۱ شهر نیز محدوده مصوب بافت را دارا می‌باشند.

رئیس اداره عمران و بهسازی شهری استان تهران درباره اقدامات اداره کل راه و شهرسازی در حوزه بافت فرسوده و سکونتگاه غیررسمی گفت: انتخاب چهار محله نمونه جهت اجرای طرح‌های بازآفرینی شهری در شهر تهران، احداث ۲۱۴ واحد در قالب تجمیع ۳۸ پلاک به مساحت ۱۰ هزار مترمربع در محله سیروس و با زیربنای ۳۷ هزار و ۶۷۳ مترمربع با سرمایه‌گذاری ۹۴۰ میلیارد ریالی بخش خصوصی، کارسازی احداث پروژه ۸۰ واحدی در محله سیروس تهران با تجمیع ۵۰ پلاک به مساحت ۹ هزار و ۵۰۰ مترمربع و کارسازی پروژه ۱۸ واحدی در محله سیروس تهران به‌عنوان الگوی محرک توسعه کوچک‌مقیاس با تجمیع ۵ پلاک به مساحت ۷۵۰ مترمربع، اعطای بیش از ۳۰ هزار میلیاردریال تسهیلات در قالب ۱۲۶ هزار و ۵۰۰ فقره طی سال‌های ۸۸ تا پایان سال ۹۶، اختصاص بیش از ۵ هزار میلیارد ریال به‌عنوان تخفیف ۵۰ درصدی صدور پروانه مطابق ماده ۱۶ قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن، هدایت مالکین با نوسازی ۸۵ هزار واحد در این مدت و فرآیند نوسازی ۴۱ هزار واحد مسکونی در محدوده بافت فرسوده مهمترین فعالیت‌های این اداره در این خصوص بوده است. 

وی در خصوص فعالیت‌های اداره کل راه و شهرسازی در بخش توانمندسازی بافت فرسوده و سکونتگاه‌های غیررسمی شهرهای استان اظهار کرد: در شهریورماه سال ۹۶، عملیات اجرایی پروژه‌های اداره عمران و بهسازی بااعتبار ۱۱۷ میلیارد ریال اعتبار ملی آغاز شد.

عبدالملکی تصریح کرد: این پروژه‌ها شامل جداره‌سازی و دیواره کانال رودخانه شادچای–گلستان به طول ۵۸۰ متر بااعتبار برآوردشده ۲۶ میلیارد ریال، مجتمع فرهنگی و هنری نسیم‌شهر با زیربنای ۲۱۴۱ مترمربع و اعتبار برآوردشده ۳۰ میلیارد ریال، سالن ورزشی محله همدانک نسیم‌شهر با زیربنای یک هزار و ۲۰۰ مترمربع و اعتبار برآوردشده ۱۸ میلیارد ریال و ساختمان اورژانس اجتماعی گلستان با زیربنای یک هزار و ۱۵۵ مترمربع و اعتبار برآوردشده ۲۰ میلیارد ریال در شهرستان بهارستان، ساخت کتابخانه و خانه مشق شورای جنوبی به مساحت یک هزار و ۳۶۰ مترمربع و بااعتبار برآوردشده ۱۵ میلیارد ریال و بهسازی و ساماندهی روشنایی معابر محله‌های محمدآباد- شورای جنوبی و شهرک عزیزی شهر قدس بااعتبار برآورد شده ۸ میلیارد ریال هستند.

وی در خصوص تسهیلات اعطایی به متقاضیان در حوزه بازآفرینی شهری، از پیش‌بینی اعطای ۶۱ هزار و ۳۳۴ فقره تسهیلات ساخت مسکن از طریق ۲۴ بانک عامل، پس از ابلاغ نهایی توافق با بانک‌ها خبر داد.

رئیس اداره عمران و بهسازی شهری استان تهران افزود: طبق پیش‌بینی‌ها و اهداف بازآفرینی شهری در استان تهران در برنامه ششم توسعه کشور در قالب سطح و محله در سال ۹۶، ۵۱۸ هکتار در قالب ۱۱ محله بااعتبار ۹ هزار و ۶۶۵ میلیارد ریال جزء اهداف بازآفرینی شهری بوده است.

وی در خصوص دستاوردهای اداره عمران و بهسازی شهری استان تهران در حوزه عمران و بهسازی شهری استان تهران در بخش بسترسازی و مداخلات مستقیم بازآفرینی شهری بیان کرد: حوزه اجرای مستقیم شامل فرآیند پروژه‌های محرک توسعه در بافت‌های فرسوده، تملک و مرمت ابنیه دارای ارزش تاریخی و پروژه‌های توانمندسازی اقتصادی و اجتماعی است.