به گزارش «صما» املاک و مستغلات یکی از منابع مهم برای اخذ مالیات محسوب می‌شوند که انواع عوارض و مالیات بسته به نوع و کاربری از آن‌ها اخذ می‌شود.

کج فهمی دولت در شناسایی خانه های خالی

در همین راستا یک کارشناس اقتصاد مسکن بابیان اینکه دولت به دنبال ایجاد یک برنامه غلط برای یک فرض غلط در خصوص مالیات مسکن است گفت: متأسفانه آمارهایی که در خصوص تعداد خانه‌های خالی ارائه‌شده بسیار ناصحیح است و به‌طور حتم در کشور 2 میلیون و 500 خانه خالی از سکنه وجود ندارد.

بیت‌الله ستاریان بابیان مطلب فوق افزود: در بهترین حالت تعداد املاک خالی از سکنه در کل کشور بیش از 50 هزار واحد نیست.

وی در خصوص چرایی این استدلال گفت: در اقتصاد مسکن، ضریبی داریم به اسم خانه‌های خالی که در شهرها حدود 4 درصد و در پایتخت‌ها 5 درصد است و این ضریب البته در شهرهای توریستی و تجاری به 8 درصد می‌رسد. هر واحد مسکونی 5 درصد از عمرش را خالی است و به‌این‌ترتیب 5 درصد از خانه‌های هر شهر همیشه خالی است. این ضریب در تمام شهرهای دنیا وجود دارد و ممکن است در شهرهایی مثل تهران کمی بیشتر باشد.

ستاریان بابیان اینکه ضریب خانه‌های خالی در تمام شهرهای دنیا ثابت و غیرقابل تغییر است گفت: این ضریب در تهران در سال 94 افزایش پیدا کرد به این دلیل که سازندگان به‌جای شروع پروژه‌های تازه، پروژه‌هایی را که 70 تا 80 درصد آن انجام‌شده تکمیل کردند و در حال حاضر منتظر فروش این واحدها هستند؛ و متأسفانه این پروژه‌های تکمیل‌شده نیز در بین سرشماری خانه‌های خالی قرار گرفت.

ستاریان درنهایت گفت: مقررشده سامانه طرح دریافت مالیات از خانه‌های خالی از سکنه به‌زودی به مرحله اجرایی برسد و بدون تردید سازمان مالیات برای اجرایی شدن این طرح با مشکلات زیادی روبرو خواهد شد؛ و حتی اگر عملیاتی شود با موفقیت چندانی روبرو نخواهد شد. زیرا در شناسایی خانه های خالی دچار کج فهمی بزرگی شده ایم.

اقتصاد آزاد مسکن را رشد می‌دهد

در همین راستا عضو هیئت‌مدیره انجمن انبوه‌سازان تهران بابیان اینکه اخذ مالیات از خانه‌های خالی مانع بزرگی برای امر تولی است گفت: اگر قرار باشد هر انبوه‌ساز برای فرار از مالیات مسکن خود را به‌صورت اجاره عرضه کند. دیگر انبوه‌سازی مایل به تولید مسکن نخواهد بود.

حسن محتشم بابیان مطلب فوق افزود: اگر دولت بخواهد می‌تواند مالیات بر خانه‌های خالی اعمال کند اما با مالیات دستوری و اقتصاد فرمایشی حال مسکن خوب نمی‌شود.

وی بابیان اینکه با اعمال مالیات بر خانه‌های خالی معاملات مسکن به‌صورت جزئی رشد خواهد کرد گفت: اما به‌طور حتم این مورد عدد بزرگی نخواهد بود.

محتشم گفت: با اقتصاد آزاد می‌توان به توسعه و پیشرفت در تمامی رشته‌ها دست پیدا کرد و به‌طور حتم مسکن به‌واسطه تأثیرپذیری از اقتصاد آزاد می‌تواند رشد و نمو بیشتری داشته باشد.

این عضو هیئت‌مدیره انجمن انبوه‌سازان درنهایت گفت: اگرچه اخذ مالیات از خانه‎های خالی در نگاه اول کاری مثبت است، اما تااندازه‌ای برای بازار مفید است که از احتکار مسکن جلوگیری شود، در غیر این صورت طرحی نشدنی و نامناسب خواهد بود.

مالیات از خانه‌های خالی امری غیرممکن است

در این میان به گفته یک کارشناس ساخت وساز صرف‌نظر از چرایی عدم اجرای این طرح که نفع دوسویه هم برای دولت که اشتهای سیری‌ناپذیری برای اخذ مالیات داردو مصرف‌کننده دارد

ایمان رفیعی با بیان مطلب فوق به «صما» گفت: اولین قدم در اخذ مالیات از واحدهای خالی تدوین سازوکار تعیین و تعریف این املاک و مشخص نمودن میزان و نحوه دریافت این مالیات است.

وی با بیان اینکه با عنایت به گستردگی و پراکندگی املاک و تنوع کاربرد و شرایط فیزیکی آن به نظر می‌رسد برای اجرای این طرح نیاز به نیروی انسانی فراوان در کنار کار کارشناسی طولانی و پر کش‌وقوس باشد. گفت:

با توجه به تجربه ناموفق دولت در تشخیص خوشه‌بندی و تعیین درست گروه‌های درآمدی در بحث هدفمندی یارانه‌ها، بعید به نظر می‌رسد بتوان به سازوکار واحدی برای تمام نقاط کشور برای اخذ مالیات رسید.

رفیعی گفت: البته دولت با استفاده از ابزارهای کم‌هزینه‌تری می‌تواند روند اخذ این نوع مالیات را تا حدی اجرایی کند.

وی در خصوص این راهکارها گفت: به‌عنوان‌مثال با توجه به اجباری شدن دریافت کد رهگیری هنگام تنظیم معاملات اجاره و فروش، با توجه به تاریخ پایان کار ساختمان و محاسبه فاصله زمانی تا تاریخ معامله، میزان مدت‌زمان خالی بودن ملک را محاسبه و به‌تناسب مالیات اخذ کند.

وی در ادامه افزود: باید توجه داشت اخذ مالیات اگرچه ممکن است موجب اجبارو نه ترغیب مالکان به فروش یا اجاره املاک خالی خود شود، اما مطمئنا این هزینه نه از جیب مالکان بلکه از جیب خریداران و مستأجران پرداخت خواهد شد و موجب بالا رفتن قیمت نهایی ملک یا اجاره‌بها خواهد شد؛ مانند مالیات بر ارزش‌افزوده که مستقیما از جیب مصرف‌کننده نهایی کالا و خدمات پرداخت می‌شود.

این کارشناس ساخت وساز با بیان اینکه تا زمانی که مشکل ریشه‌ای در رکود مسکن، یعنی کمبود نقدینگی مرتفع نشود اذعان داشت: نمی‌توان ارتباط قابل‌توجهی بین واردکردن خانه‌های خالی به چرخه مصرف و ایجاد رونق در بازار املاک پیدا کرد.

وی در ادامه تاکید کرد: اگر مشتری و نقدینگی کافی در بازار مسکن وجود داشت اصولاً حجم خانه‌های خالی از سکنه به این عدد و رقم بزرگ نمی‌رسید. در غیر این صورت، تنها اتفاق کم اثر قابل پیش‌بینی کاهش موقتی قیمت اجاره‌بها خواهد بود.

وی در نهایت گفت: به نظر می‌رسد دولت با توجه به شرایط فعلی و مشکلات پیش روی اجرای این پیشنهاد عطای آن را به لقایش بخشیده است.