کشور عراق به عنوان یکی از همسایه‌های جمهوری اسلامی ایران، دارای اشتراکات مذهبی – تجاری نزدیک با کشورمان است و از شرکای اقتصادی کشورمان محسوب می‌شود. اقتصاد عراق همواره طی سال‌های گذشته نقش زیادی در اقتصاد منطقه‌ و دوجانبه با جمهوری اسلامی ایران داشته است. همچنین ایجاد زیرساخت‌ رفاهی و خدماتی برای مسافرت زائرین ایرانی به عتبات عالیات و شرکت در مراسم‌های نظیر عاشورا و تاسوعا و بخصوص ایام اربعین حسینی از اهمیت زیادی برخورداراست.باتوجه به اشتراکات فروان بازرگانی–مذهبی بین دوکشور، همواره ایجاد زیرساخت‌های ارتباطی که دو کشور را در کوتاه‌ترین و کم‌هزینه‌ترین مسیر به یکدیگر برساند از جمله چالش‌های مهم برای دو کشور به حساب می‌آید. به همین دلیل برای رفع این چالش، عملیات اجرایی خط آهن شلمچه به بصره از سال ‌85 با پیش‌بینی 150 میلیارد تومان اعتبار آغاز شد.

روزانه کالاهایی نظیر سیمان، مصالح ساختمانی و محصولات متنوع غذایی از ایران به عراق صادر می شود که با راه اندازی این خط آهن، مطمئنا مبادلات بین المللی دو طرف افزایش پیدا خواهد کرد. همچنین با تکمیل این طرح  کشورمان به کشورهای شرق مدیترانه متصل می شود و تحولی بزرگی در زمینه ترانزیت و تبادل کالا و مسافر صورت خواهد گرفت. با توجه به این که کشور عراق همواره یکی از واردکننده‌های اصلی محصولات ایرانی از قبیل، خودرو، فولاد، تجهیزات سرمایشی و… است انتظار می‌رود وزارت راه و شهرسازی نسبت به تکمیل و بهره‌برداری کامل این پروژه اقدام عملی انجام دهد.

جا به جایی مسافران و زائران عتبات عالیات از ایران به عراق و بالعکس از دیگر مزیت های بهره برداری از این طرح است. روزانه حدود 20 هزار نفر از شلمچه به عراق مسافرت می کنند که این تعداد در روزها و شرایط خاص به 50 هزار نفر در روز هم می رسد که بهره برداری از این خط ریلی شرایط بهتری برای مسافران از لحاظ ایجاد ایمنی، امنیت ذهنی، بهداشت و شراط رفاهی و خدماتی فراهم می‌کند.

از طرفی ایران یکی از کشورهای است که به لحاظ اقلیمی 4 فصل به شمار می‌رود، با وجود ظرفیت بالای گردشگری کشور، در ایجاد بسترهای جذب گردشگر کوتاهی شده است، در حالی که با رونق گردشگری بخش اقتصادی نیز به حرکت می‌افتد و اشتغال‌زایی بالایی نیز صورت خواهد گرفت. بهره‌برداری از این طرح باعث می‌شود ایران مقصد سفرهای سیاحتی و گردشگری کشور عراق و سایر کشورهای همسایه شود.

علی رغم اینکه تکمیل پروژه خط آهن شلمچه-بصره، به عنوان یک محور تراتزیتی مهم که منجر به افزایش مراودات تجاری و همچنین تسهیل در زیارت عتبات‌وعالیات می‌شود، این پروژه از دولت قبل تاکنون اجرا نشده و وعده‎های تکمیل پروژه همچنان بدون تحقق، باقی مانده است.

در حال حاضر مسافران ایرانی تا شلمچه با قطار مسافرت می‎کنند و از آنجا مسیر شلمچه تا بصره را به وسیله اتوبوس منتقل می‎شوند و دوباره از بصره با قطار به کربلا می‎روند.

قرار بود این خط آهن تا نیمه اول سال ‌87 به شبکه ریلی کشور متصل شود، اما عواملی همچون تملک اراضی در مسیر و پاکسازی زمین‌های آلوده به مین و مواد منفجره باقی مانده از جنگ تحمیلی و عدم پیگیری و توجه مسئولان عراقی به دلیل نداشتن بودجه و اعتبارات مالی، موجب به تاخیر افتادن اجرای این طرح شد و در تاریخ تعیین شده یعنی سال 1387به بهره‌برداری نرسید.

اهمیت مسئله، دلیلی بود بر اینکه، دولت یازدهم همواره تاکید زیادی برای بهره‌برداری سریع از این پروژه منطقه‌ای داشته باشد. به همین منظور، بر اساس توافقات انجام‌شده بین وزیر راه و شهرسازی ایران و وزیر حمل‌ونقل عراق در تاریخ 10دی‌93، مقرر شد با تکمیل خط آهن این مسیر توسط عراق به طول 32کیلومتر و ساخت پلی ((بازشو به طول 700متر)) برای عبور از رودخانه اروند توسط ایران، این خط ریلی در اربعین سال 95 به بهره‌برداری برسد که بازهم متاسفانه عملی و اجرائی نشد.

طبق برآورد مالی انجام شده جهت راه اندازی ایت خط در خاک عراق اعتباری بالغ بر 200 میلیارد تومان نیاز دارد که به دلیل بالا بودن میزان اعتبار، طرف عراقی توانایی تامین اعتبار آن را ندارد به همین دلیل شروع پروژه را به تاخیر انداخته است. وزارت راه و شهرسازی ایران هم اعتباری بین 150تا 200میلیارد تومان را برای احداث پل 700متری بر روی اروند رود پیش‌بینی کرده است، اما آغاز اجراء و شروع ساخت پل را مشروط به تحویل دادن 20درصد از خط آهن توسط کشور عراق کرده است.

نتیجه گیری و راهکار

باتوجه به مطالب فوق می‌توان نتیجه گرفت، تکمیل این پروژه منافع زیادی را در حوزه‌های مختلف، اقتصادی- تجاری و گردشگری برای کشورمان به ارمغان می‌آورد. شکوفایی اقتصادی و رونق کسب‌و کار به همراه تسهیل در زیارت عتبات‌وعالیات اباعبدالله الحسین(ع) برای زائرین ایرانی از جمله دلایل دیگری است که با تکمیل این خط آهن حاصل خواهد شد. بر اساس مطالعات انجام شده، میزان هزینه نهایی احداث پل و 32کیلومتر خط عراق برای این طرح در حدود 400میلیارد تومان است، بنابراین وزارت راه و شهرسازی و حتی بخش خصوصی ایران می‌تواند با حمایت و تضمین برگشت سرمایه، اجرای این پروژه را برعهده بگیرد و از مزایای 25سال بهره‌برداری رایگان آن استفاده کند.

خبرگزاری تسنیم به نقل از عیارآنلاین