موضوع فرسودگی خودروها از موارد قابل توجهی محسوب می شود که همواره از سوی دستگاه ها و نهادهای ذیربط زیست محیطی به عنوان عاملی تاثیر گذار در آلایندگی هوا مد نظر قرار گرفته و می گیرد،البته این امر صرفا به دغدغه ای زیست محیطی خلاصه نمی شود بلکه مولفه ایمنی در رانندگی و مقاومت خودرو در برابر تصادفات نیز از دیگر موارد حائز اهمیتی است که حساسیت ها درخصوص میزان فرسودگی خودرو را دو چندان می کند.

در دهه های اخیر و با رشد فزاینده جمعیت و مهاجرت به کلانشهرها بر تعدد و کثرت خودروها نیز افزوده شد و به تبع مسئولان و کارشناسان ذیربط را بر آن داشت تا با طرح هایی خاص نسبت به جایگزین سازی خودروها و نوسازی آن اقدام کنند.

*مصوبه ای غیر کارشناسی

قریب به 3 سال پیش،نهادهای ذیربط بصورت رسمی سن فرسودگی خودرو را اعلام کردند و بر این اساس میزان مقطع در نظر گرفته شده برای ارزیای خودروهای فرسوده 20 سال تعیین شد،اما برخی کارشناسان از میزان تعیین شده برای فرسودگی خودرو رضایت ندارند و معتقدند نمی توان نسخه ای واحد در مقطع زمانی مشخص برای تمامی وسایل نقلیه پیچید.

نظر کارشناسان که چندان بیراه نیز به نظر نمی رسد معطوف به این امر می شود که اساسا نمی توان سن فرسودگی تمامی وسایل نقلیه اعم از سواری،مینی بوس،اتوبوس،وانت،کامیونت را یکسان بر شمرد و برخی از صاحبنظران اعتقاد دارند مصوبه مذکور کارشناسی شده به نظر نمی رسد زیرا شرایط فنی خودرویی همچون اتوبوس با یک دستگاه خوروی سواری متفاوت است.

لازم به زکر است بر اساس تبصره ماده 13  قانون بودجه،نوسازی ناوگان حمل و نقل بر عهده دولت است اما ظاهرا هنوز آنچنان که باید اقدامی جدی و تاثیرگذار برای نوسازی و بهسازی ناوگان حمل و نقل شهری عملیاتی نشده است.

اصلاح مصوبه سن فرسودگی وسایل نقلیه در شرایطی باید محقق شود که پیش از پاییزسال 1392 هر وسیله نقلیه زمان مشخصی برای از رده خارج شدن داشت و ضریب کیفی قطعات خودرو یکی از عوامل موثر در میزان اعلام فرسودگی خودروها به شمار می رفت و دستگاه انتظامی در شهرهای بزرگ موظف بود از تردد وسایل نقلیه بیش از میزان مصوب (فراتر از سن فرسودگی)جلوگیری کند.

در مصوبه مذکور حداکثر سن فرسودگی برای خودروهای شخصی 20 سال،وانت 15 سال،تاکسی و مینی بوس 10 سال،اتوبوس شهری 8 سال،کامیون 20 و موتور سیکلت 8 سال مشخص شده بود اما در سه سال اخیر و با تصویب مصوبه جدید،این میزان به 20 سال افزایش یافت و سال استهلاک در تمامی وسایل نقلیه بدون تفاوت و یکسان تعیین شده است.

* نیم نگاهی بر تعدد و تکثر خودرو ها در تهران

بر اساس مطالعات شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در پایتخت قریب به سه میلیون و چهل هفت هزار خودروی شخصی وجود دارد که از این میزان بیش از 970 هزار دستگاه بالای 15  سال،1 هزار و 880 دستگاه تاکسی،قریب به 43 هزار وانت،بیش از 5 هزار و 350 دستگاه مینی بوس،656 اتوبوس،25 هزار 300 دستگاه کامیون و 16 هزار و 730 موتورسیکلت بیش از15 سال تردد دارند.

با چنین اوصافی انتظار می رود با لحاظ کردن نگاهی کارشناسانه نسبت به سنوات تعیین شده برای فرسودگی خودروها به نحوی موثر و اصولی ایمنی و سلامت زیست محیطی کلانشهرها مدنظر قرار گیرد.

به نظر می رسد در صورت تجدید نظر در خصوص میزان سن در نظر گرفته شده برای خودروها بتوان به نحوی اصولی و شایسته تر،مدیریت تردد خودروهای فرسوده را عملیاتی کرد و از بروز بسیاری ار چالش های زیست محیطی و حصول ایمنی سازنده و موثرتر در خودروها به توفیقات هرچه بیشتری نائل شد.

 

باشگاه خبرنگاران جوان