نزدیک به نیم قرن است که داستان ها و افسانه هایی درباره ی سازه ای مرموز با نام " ساختمان ویژه شماره 1" به گوش می خورد. در این رابطه حرف هایی از وجود یک کاخ زیرزمینی، چندین آزمایشگاه ، تونل ها و اتاق های مخفی به میان می آید. در نهایت راز این بنای مخفی در زیر خاک، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی افشا شد. این ساختمان، پناهگاه رهبر شوروی "ژوزف استالین" بود که در شهر "سامارا" در اعماق خاک بنا شده بود. اکنون این پناهگاه برای بازدید عموم آزاد است.

پروژه ی ساخت و ساز پناهگاه سامارا با نام "ساختمان ویژه شماره 1" در پاییز 1941 میلادی آغاز شد. در آن زمان شوروی در شرایط سختی بسر می برد. نیروهای ارتش آلمان نازی به سرعت در حال نزدیک شدن به مسکو بودند و پایتخت به شدت در خطر بود. به همین خاطر رهبر شوروی تصمیم گرفت تا برای حفظ جان مقامات ارشد دولتی و سفیرهای کشورهای خارجی در مسکو، آنها را به شهر "کویبیشف" (نام امروزی: سامارا) عازم کند. در صورت بمباران مسکو، پناهگاه مخفی شهرسامارا، جایگزین مقر فرماندهی رهبر شوروی می شد.

 

آغاز پروژه ی احداث پناهگاه

حدود 4 هزار نفر از بهترین متخصصات عمران و معماری شوروی که متروی مسکو را نیز بنا نهاده بودند، برای ساخت این پناهگاه انتخاب شدند. هر یک از این متخصصان به صورت کتبی امضا و تعهد نمود که هرگز این اسرار دولتی فاش نکنند. ساخت دالان های مخفی این پروژه نزدیک به 9 ماه به طول انجامید. کارگران مجرب این پناهگاه در مدت زمان احداث آن، تقریبا هرگز محل را ترک نکردند. آنها برای خود یک سالن غذا خوری مجزا و اتاق های زیرزمینی برای خواب و استراحت داشتند. جالب اینجاست که شهروندانی که در نزدیکی محل احداث پناهگاه مخفی زندگی می کردند، متوجه هیچ گونه ساخت و سازی نشدند. این در حالی است که برای احداث این پناهگاه از انواع ماشین های سنگین و کامیون استفده شد. تنها برای گودبرداری، کامیون های این پروژه نزدیک به 25 هزار متر مکعب خاک را از محل بیرون برده و انواع مصالح ساختمانی را به محل می آوردند. با این که انجام چنین حجم کاری در شهر به صورت پنهانی غیر ممکن است ولی در هر صورت این پروژه کاملا مخفیانه و بدن این که کسی متوجه آن شود انجام گرفت. چگونه؟ این سوالی است تا به امروز ذهن بسیاری را به خود مشغول کرده است.

یکی از داستان هایی که درباره ی احداث این پناهگاه روایت می شود اینگونه است که پس از پایان ساخت و ساز، به دستور استالین تمامی کارگران و مهندسین این پروژه به رگبار بسته شدند تا جایگاه مخفی محل استقرار رهبر شوری همچنان مخفی باقی بماند. ولی در حقیقت ماجرا، به هیچیک از آنها صدمه ای وارد نشد و برعکس، بسیاری از متخصصان موفق به دریافت هدایای ویژه ای از سوی دولت شدند.

 

محکمترین و امن ترین در جهان

پناهگاه استالین به عنوان امن ترین پناهگاه جهان در زمان جنگ جهانی دوم به شمار می آمد. برای مثال، پناهگاه های آقای "چرچیل" نخست وزیر وقت انگلیس و آقای "روزولت" از روسای جمهور ایالات متحده نسبتا در اعماق کم و در طبقه ی منفی 2 ساختمانی بنا شده بودند. پناهگاه "هیتلر" در برلین در اعماق 16 متری احداث شده بود. و در این میان، پناهگاه رهبر اتحاد جماهیر شوروی، آقای "استالین" در اعماق 37 متری زیر خاک ساخته شده بود. این پناهگاه بسیار محکم و استوار ساخته شده و می توانست در مقابل سنگین ترین بمباران های آن زمان مقاومت کند. از تجهیزات و امکانات بکار رفته در این پناهگاه می توان به منابع ذخیره ی آب و غذا، موتورهای دیزل-الکتریکی برای سیستم تهویه هوا و سامانه ی تامین روشنایی اشاره نمود. جالب است بدانید که تمامی دستگاه ها و امکانات پناهگاه استالین، پس از گذشتن 70 سال همچنان مثل روز اول کار می کنند. بنابراین امروزه نیز در صورت بروز حوادث بحرانی و غیرقابل پیشبینی، می توان در این پناهگاه در امان بود.

 

مسیرهایی که به عقل کمتر کسی خطور می کند

ورود به " ساختمان ویژه شماره 1" تنها از طریق یک در کوچک در ساختمان "آکادمی فرهنگ و هنر شهری" امکان پذیر است. در پشت این در، دروازه های محکم فلزی، آسانسور و راه­پله قرار دارد که شما را به سمت پایین هدایت می کند. ساختمان بنا شده در زیر خاک، مجموعه ای از دفاتر و سالن های برگزاری نشست ها است که می تواند بیش از 100 نفر را در خود جای دهد. معماری داخلی سالن های پناهگاه، ما را به یاد دفتر کار استالین در کاخ کرملین می اندازد.

تا به امروز شنیده نشده است که استالین به پناهگاه سامارا " ساختمان ویژه شماره 1" رفته باشد و اخبار رسمی نیز عدم حضور وی را تائید می کند. در زمان درگیری های جنگ جهانی دوم، مسکو توانست مقومت کند و نیازی به پنهان کردن استالین در پناهگاه نشد. ولی گفته می شود که در چند کیومتری پناهگاه سامارا، دختر استالین زندگی می کرده است و در زمان بمباران شهر، او در این پناهگاه مخفی شده بوده است. استالین علاقه بسیاری به دخترش داشت و همیشه به بازدید او می رفت. احتمال دارد که استالین برای بازدید از دخترش به پناهگاه ویژه شماره 1 نیز رفته باشد.

 

روح سرگردان استالین

پناهگاه استالین برای توریست های روسی و خارجی که به سامارا سفر می کنند، مهمترین مکان دیدنی شهر به شمار می آید. دفترچه ی ثبت خاطراتی در این محل قرار داده شده است، از نوشته های گوناگون به زبان های مختلف دنیا پر شده است. توریست های آلمانی بسیاری نیز به اینجا می آیند. جالب اینجاست که روزی اجداد همین توریست ها بر علیه شوروی مبارزه می کرده اند. یک روز هم فرزند فیلدمارشال "اروین رومل" شهردار شهر "اشتودگارد" برای بازدید پناهگاه به سامارا آمد. به او پیشنهاد شد تا پشت میز استالین بنشیند تا از او عکس گرفته شود ولی او در کمال احترام به این پیشنهاد پاسخ منفی داده و با خنده گفت:

"می ترسم صاحبش از این در بیاد تو"

جالب است بدانید که حضور شادروان استالین در این مکان به خوبی احساس می شود و بسیاری از بازدید کنندگان نیز این حرف را تایید می کنند.

اگر اشاره ای به مدارک محرمانه ی دوران درگیری شوروی داشته باشیم خواهیم دریافت که پناهگاه شهر سامارا، تنها پناهگاه مخفی استالین نبوده است. بر این اساس، مدل های مشابه بسیاری نیز در دیگر شهرهای روسیه بویژه در امتداد رود "ولگا" و در شهرهای "ساراتوف" و "یاراسلاول" دیده می شوند. سالهای متمادی است که برخی از ماجراجویان با پشتکار فراوان در تلاش برای کشف "سازه های ویژه و مخفی شوروی" هستند ولی تا به امروز به نتیجه ای نرسیده اند. این که چه اسراری در پشت این پناهگاه ها پنهان شده است، همچنان در هاله ای از ابهام قراردارد.
خواندن کامل متن: http://ir.sputniknews.com/persian.ruvr.ru/2014_03_04/129384630/