ترابر نیوز:

 با توجه به خبر تاسیس شرکت خاص برای قطارهای حومه ای از سوی وزارت راه و شهرسازی و متولی بودن راه آهن در موضوع قطارهای حومه ای، بررسی چگونگی این نوع از حمل نقل در کشورهای مختلف، می تواند روند توسعه این مد حمل و نقلی را در کشور ما تسریع بخشد.

حدودا سال 1382 مطالعات پژوهشی قابل توجهی در شرکت رجا انجام شد که مسایل و نیازهای قطارهای حومه ای و مسیرهای محتمل آن بحث و بررسی شد و یکی از نتایج اصلی آن پژوهش نیاز به سازماندهی ویژه برای مدیریت قطارهای حومه ای در کشور بود.

سازماندهی که تا یک سال اخیر به فراموشی سپرده شد اما با حضور دولت یازدهم و توجهش به صنعت حمل و نقل ریلی باعث شد این موضوع در یک سال اخیر در اتاق فکر ریلی و سایر نهادهای فعال در حوزه حمل و نقل به عنوان یک نیاز برای صنعت حمل و نقل ریلی مطرح و مورد بررسی قرار گیرد.

بر اساس این بررسی ها، 14 ویژگی قطارهای حومه ای، در همه کشورهایی که از این مد حمل و نقل استفاده می کنند، به شرح زیر است: 

1. متولی خطوط حومه ای، راه آهن ملی آن کشور است.
2. برنامه حرکت: معمولا از صبح زود تا 12 شب با هدوی حدود 10 تا 20  دقیقه مستمرا حرکت می کنند.
3. در ساعات اوج و عادی تعداد واگن هر قطار تغییر می کند.  
4. بلیت ها دارای نام مسافر و شماره صندلی نیست.
5. حجم جابجایی مسافر فوق العاده بالاست تا جایی که اثر آن روی کاهش ترافیک جاده ای ملموس است و این بخش را اقتصادی تر و فضاهای تجاری آن را سودآورتر می کند. 
6. در قطار‌های حومه‌ای، تأخیر بسیار مهم بوده و باید به شدت کنترل شود. زیرا سفرها عمدتا «کاری» است.
7. معمولاً شرکت یا بخش خاصی توسعه و مدیریت قطارهای حومه‌ای را زیر نظر راه آهن بر عهده می‌گیرد، حتی بسیار از اوقات مرکز مدیریت ترافیک و سیر و حرکت قطار‌های حومه‌ای به صورت جداگانه ایجاد می‌ شود. البته در مرکز سیر و حرکت راه آهن ،یکپارچه سازی صورت می گیرد زیرا مقولات مرتبط با خطوط حومه ای از قبیل تاخیر، حجم انبوه جابجائی، لزوم هماهنگی زمانبندی با سیستم درون شهری و ..... اقتضای این را دارد تا شرکت یا تشکیلاتی زیر نظر راه آهن صرفا به موضوع قطارهای حومه ای (فارغ از سایر قطارهای مسافری و فارغ از دغدغه قطارهای باری و مشکلات زیربنایی ) بپردازد.
8. خطوط حومه ای با کریدور های متعدد از شهرها عبور کرده و لینک وسیع با سیستم حمل و نقل عمومی درون شهری دارد. 
نکته مهم: قطارهای برون شهری مسافری دیگر نیز از شهرها عبور کرده و با سیستم حمل و نقل عمومی درون شهری ایستگاه های مشترک دارند، اما تعداد ایستگاه مشترک آن کمتر از حومه ای است.
9. یکپارچگی بین سیستم‌های حومه‌ای و درون‌شهری صرفاً به ایستگاه‌های مشترک ختم نمی‌شود و در تمامی ابعاد نرم‌افزاری (اطلاع‌رسانی، بلیت، هماهنگی برنامه زمان‌بندی حرکت قطار‌های حومه‌ای با مترو  و ...) و یکپارچگی بین مدهای مختلف حمل و نقل، ابعاد شهرسازی و ... این یکپارچگی دیده می‌شود. 
10. در کشورهای مختلف سرعت قطارهای حومه‌ای معمولاً بین 120 تا 160 km در ساعت متغیر است.
11. واگن‌های خطوط حومه‌ای تفاوت‌هایی با سایر واگن‌ها دارند تا بتوانند در مدت زمان کوتاه تعداد زیادی مسافر را سوار و پیاده نمایند به همین علت عرض درهای آنها زیاد بوده و گاهی تعداد درها نیز زیادتر از واگن‌های معمولی است؛ضمناً قطار‌های حومه‌ای خود کشش بوده اند. 
12. ازایستگاه‌های چندمنظوره در حد وسیعی در ایستگاه‌های بزرگ و علی‌الخصوص ایستگاه‌های چندوجهی (multi modal)  استفاده می شود.
13. در ایستگاه‌های چندوجهی معمولاً دو مدیر یا متولی وجود دارد، یکی مخصوص بخش راه‌آهن و دیگری برای بخش مترو. به این صورت که تمام هزینه‌های نگهداری و تعمیرات و درآمدهای مراکز تجاری مربوط به بخش مترو مربوط به آن بخش بوده و سایر بخش‌ها به لحاظ درآمد و هزینه به عهده راه‌ آهن است.
14. جذابیت ایستگاه‌های قطارها و معماری منظر خاص آنها به نحوی است که جلب توجه می‌کند و به طور  مستمر این جذابیت را افزایش می‌دهند تا بتوانند افراد زیادی را که از خودرو شخصی استفاده می‌کنند به خود جلب نماید تا جایی که برخی از ایستگاه‌ها به محل تفریح مردم (حتی غیر مسافر) تبدیل شده است.

تین نیوز