ترابر نیوز:

پرداختن به این موضوع یعنی آسیب شناسی حمل و نقل هوایی در حد یک مقدمه است تا همکاران و متخصصان این رشته بزرگواری کرده به سهم خود نظرات اصلاحی و تکمیلی خود را بیان نمایند.

صنعت هوایی و هوانوردی شامل شرکت های سازنده هواپیما و متعلقات، شرکت های اپراتور، دستگاه نظارت، شرکت های تعمیر و نگهداری، آموزشگاه های خلبانی، مهمانداری و غیره چالش ها و مشکلات متعددی دارند که لازم است ابتدا شناسایی و سپس برطرف شوند. برخی از مشکلات در همه کشورها وجود دارند و با مدیریت و برنامه ریزی برطرف می شوند و ما نیز از آن راه حل ها می توانیم استفاده کنیم ولی برخی از مشکلات در ایران به طور خاص وجود دارند و راه حل آنها نیز ویژه و خاص است و از متخصصان ایرانی تقاضا می شود با در نظر گرفتن شرایط راه حل های مناسب را ارائه نمایند. قابل ذکر است که با توجه به برخی مشکلاتی که اشاره خواهند شد، قدر همه فعالان این حوزه را که عاشقانه به کار خود ادامه می دهند و صحنه را ترک نکرده باید دانست.

برای شروع از چالش های آموزشگاه ها به عنوان یک فعالیت زیربنایی آغاز می‌کنیم. تنها مرکز آموزشی دولتی (مرکز فنون و خدمات هوایی) که مانند یک دانشگاه دولتی در کشور لازم است وجود داشته باشد تا استاندارد های آموزشی را برای آموزشگاه های خصوصی تعیین کند تا فضایی برای رشد استعدادهای جوان (از فقیر و غنی) فراهم کند، طی 10سال گذشته رو به انحلال رفته است.

آموزشگاه های خصوصی هزینه های سنگین را تحمل می کنند و از حمایت های معمول که از دیگر بخش ها به عمل می آید محروم هستند. به عنوان مثال سوخت به قیمت گران به آنها تحویل می شود، در نظر بگیرید که خودروها روزی بیش از 65 میلیون لیتر بنزین مصرف می کنند ولی کل پروازهای آموزشی در آموزشگاه های خلبانی در یکسال به اندازه یک روز خودروها، سوخت مصرف نمی کنند و هیچگونه سوبسیدی به آموزشگاه ها تعلق نگرفته است. قطعات یدکی و مشکلات برای تهیه هواپیماهای مناسب و غیره را دیگر بزرگواران طرح کنند. همه این فشارها نهایتا برفعالیت های آموزشی تاثیر منفی می گذارد. دانشجویان خلبانی به خارج رفته، آموزشگاه ها به رکود کشیده می شوند و خلبانان ایرانی که در دنیا مثال زدنی بودند رو به کاهش می گذارند.

در حوزه تعمیر و نگهداری، بخش خصوصی که عمدتا از ایرلاین ها و با حمایت آنها منشاء گرفته اند علیرغم اینکه باری از دوش ایرلاین ها برداشته اند فاقد آشیانه های لازم در محل های مناسب برای خدمات رسانی هستند و با تخصیص زمین مناسب، آنها می توانند با تخصص و تسلطی که به وظایف سنگین خود دارند اشتغال زایی و سود آوری مناسب را ایجاد نمایند. ضمنا امید است که با استفاده از قابلیت های موجود در ایران دیگر شاهد تکنسین های خارجی در زیر هواپیماها در فرودگاه ها نباشیم.

در حوزه تعمیر و نگهداری، ظرفیت‌های ایران در حدی است که می توان در کشورهایی مانند مالزی با مشارکت شرکت های محلی، مراکز تعمیر و نگهداری برای سرویس دهی به پروازهای ایرانی و دیگر پروازهای خارجی با ارزآوری بالا تاسیس نمود.

اپراتورها و ایرلاین ها در ایران مهمترین بخش صنعت هوایی و هوانوردی را تشکیل می دهند، قرار است سود آورترین بخش در این حوزه باشند. در این حوزه مسائل بسیار پیچیده اما قابل حل هستند در اینجا به برخی از آنها به عنوان مقدمه اشاره می شود.

برای سود آوری لازم است هر هواپیما یا بالگرد بیشترین زمان را در پرواز باشد و کمترین زمان را روی زمین سپری کند. کلیه عواملی که باعث می شوند این نسبت برعکس شود به عنوان عامل مشکل زا برای آن ایرلاین محسوب می شود.

در ایرلاین های بزرگ مشکلات بر دو دسته اند مشکلات داخل شرکت و مشکلات ناشی از بیرون شرکت. در ایرلاین های بزرگ متناسب نبودن تعداد هواپیما با تعداد نیروی انسانی بیان شده و طولانی بودن مسیر تصمیم گیری برای خرید هواپیما و نداشتن اختیارات کافی مدیرعامل از مشکلاتی هستند که از بیرون به ایرلاین تحمیل می شود و نتوانسته اند بالانس را برقرار کنند.

عدم مدیریت پذیری مسئولین زیر مجموعه های یک شرکت و سلیقه ای عمل کردن آنها و هماهنگ نبودن با مدیرعامل از مشکلات داخل شرکتها به حساب می آیند.

در بخش صنعت ساخت هواپیما و قطعات، فعالان این بخش مانند دیگر تولید کنندگان کشور مشکلات فراوان دارند. برخی مشکلات در بخش خصوصی به خاطر عدم حمایت صحیح دولت از بخش خصوصی و برخی نیز به خاطر رقابت نابرابر بخش دولتی با بخش خصوصی است.

در ایران زیر ساخت های عظیمی برای ساخت هواپیما وجود دارد و متخصصین ایرانی بسیار خوب در حوزه طراحی و ساخت هواپیما در داخل و خارج هستند ولی متاسفانه مدیریت استفاده از این ظرفیت ها وجود ندارد.

مدیریت صنعت هوایی کشور دولتی است و علیرغم تمام ناکامی ها و تجارب تلخ و شیرین هنوز هم به شیوه های قبل عمل می کند. علیرغم اینکه سیاست های کلان کشور در جهت تقویت بخش خصوصی است ولی مدیریت هوایی کشور درجهت گرفتن پروژه ها و بودجه ها برای بخش دولتی است. در سند توسعه جمله کلی استفاده حداکثری از بخش خصوصی را در چند جا تکرار کرده اند و هرچه بخش خصوصی سعی کرد نقش بخش خصوصی مشخص تر و دارای مرزهای غیرقابل تجاوز توسط دولتی ها باشد، موفق نشد. نهایتا به صورت شفاهی قرار شد در بازنگری های سند اصلاحات انجام دهند.

در خصوص دستگاه نظارت که می تواند بهترین حامی توسعه صنعت هوانوردی باشد مشکلاتی وجود داشته و دارد که برخی برطرف شده و برخی هنوز وجود دارند. در این دستگاه مسئولیت ها بسیار سنگین است و آموزش ها و تبادل تجارب و یافته ها در سطح بین الملل کافی نیست و دستمزدها ناچیز و متناسب با مسئولیت ها نمی باشد.

به هرحال ذکر مشکلات و ارائه راه حل سالهاست که ادامه دارد و تا حل مشکلات نباید خسته و نا امید شویم.

در پایان قابل ذکر است که بر اساس اطلاعات و آمار موجود، هنوز حمل و نقل هوایی در ایران ایمن ترین روش حمل و نقل است و برای توسعه کشور بزرگ ایران پرداختن به آن از ضروریات است.

تین نیوز:کیهان مهردادی