به گزارش خبرنگار مهر، بیش از ۱۱ سال از اولین کلنگی که بر زمین زده شد تا خبر خوش آغاز ساخت راه آهن را در گوش شهروندان استان نوپای اردبیل زمزمه کند، سپری شده است.

 
سال هایی که با حضور استانداران و مدیران مختلف پیچ و تاب متعددی بر مسیر عبور ریل قطار این استان حک کرد و هنوز هم پروژه راه آهن اردبیل از وعده های متعدد بی امان نبوده و این روزها به خواب زمستانی فرو رفته است.

 
در ابتدای این پروژه هر چند پروسه زمان بر تکمیل آن دور از ذهن نبود اما به ذهن کسی خطور نمی کرد که ساخت یک راه آهن این همه سال به درازا بکشد. آن هم درست در وضعیتی که اردبیل به دلیل شرایط خاص  نیاز مبرم به راه ریلی داشته و دارد.

 
ویژگی های اقتصادی و اجتماعی، واقع شدن در محاصره گردنه های برف گیر، محدودیت های فعالیت دو فرودگاه اردبیل و پارس آباد و... فکر احداث راه آهن را در ذهن مدیران وقت تداعی کرد تا در واقع این استان از بن بست خارج شود و بتواند دروازه های فراخ تری برای مراودات داخلی و خارجی خود بگشاید.

 
در آن مقطع تبدیل اردبیل به دروازه تجارت خارجی کشور از مرزهای شمالی مطرح شد و استناد کارشناسان سابقه دیرینه این منطقه در تجارت خارجی بود که تا مدت ها به اردبیل لقب دروازه روسیه داده بودند.

 
اما این پروژه پر آب و تاب هنوز به ثمر ننشسته است. شهروندان مسئولان را مقصر می دانند و مسئولان گریزی به اعتبارات زده و حساس بودن اجراییات این پروژه را دلایل تاخیر عنوان می کنند.

 

 
در این میان بودند مسئولانی که وعده احداث راه آهن را به شکل و شمایلی که حیرت رسانه و شهروند را بر انگیزد رنگ و فرم دادند و زمانی بود که شهروندان تکمیل ۵۰ درصد از راه آهن و ۶۵ درصد از ایستگاه راه‌ آهن را نیز شنیدند.

 
سوال اینجاست که بالاخره سرنوشت این پروژه چه شد و آیا می توان با نگاه واقع بینانه امیدوار به احداث راه آهن بود؟ پاسخ این سوال قطعا مثبت است چه اگر تاخیر

تا ۱۰ سال دیگر نیز تداوم یابد در نهایت راه آهن احداث می شود. اما نقطه عطف این پروژه توان و تدبیر مدیران در ممانعت از تاخیرات بیش از پیش و ارائه ارهکار سنجیده است.

 
ریل هایی که به مقصد نرسید 

اردیبهشت سال گذشته بود که اخبار راه آهن در تیتر نشریات داغ شد و تفسیر رسانه ها بالا گرفت. استاندار وقت اردبیل اعلام کرده بود با توجه به آماده بودن ۱۰۰ کیلومتر از راه آهن اردبیل ریل گذاری این پروژه انجام می شود.

 
اکبر نیکزاد در آن زمان جرقه امیدی را شعله ور و اعلام کرد که در حال حاضر زیر سازی راه آهن اردبیل با پیشرفت ۶۵ درصدی مواجه است و اولین محموله ریل در هفته جاری انتقال خواهد یافت.

 
نیکزاد با یادآوری انتخاب پیمانکار نصب ریل تاکید کرده بود که برای تسریع در اجرای عملیات راه آهن از سوی رئیس جمهور وقت تاکید ویژه شده تا این پروژه در مدت ساخت با مشکل تامین اعتبار مواجه نشود.

 
دو ماه بعد برادر استاندار وقت اردبیل یعنی علی نیکزاد نیز در کسوت وزارت راه و شهرسازی در قالب سفرهای استانی دولت دهم به بازدید این پروژه رفت و اعلام کرد که راه آهن میانه – اردبیل با گذشت بیش از ۱۰ سال از آغاز بکار در دولت نهم و دهم مورد توجه قرار گرفت و با تخصیص اعتبارات مناسب هم اکنون به مرحله بسیار خوبی رسیده است.

 
نیکزاد با بیان اینکه اعتقاد داریم این پروژه باید به مانند پروژه سنگین راه اردبیل – سرچم و با مشارکت ملی و استانی عملیاتی و به اتمام برسد، تاکید کرد که قرار بود این پروژه را به جای مطلوبی برسانیم، اما برخی مشکلات در تخصیص اعتبارات این طرح را با مشکل مواجه کرد.

 
به گفته وزیر وقت راه و شهرسازی طی یک سال تنها ۱۸ درصد اعتبارات مصوب این طرح تخصیص یافت که موجب کندی روند اجرا شد، اما با تزریق ۷۰۰ میلیارد ریال علاوه بر اینکه تمام طلب پیمانکاران پرداخت شد، روند ساخت نیز تسریع شده است.

 
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اهمیت این طرح برای استان های شمال غرب کشور یادآور شده بود که حجم عمده ای از کارها تمام شده و هم اکنون از مجموع ۱۷۵ کیلومتری مسیر ریل گذاری بیش از ۸۰ کیلومتر آغاز شده و ایستگاه اصلی راه آهن اردبیل نیز پیگیری و بزودی افتتاح خواهد شد.

 

 
عملیاتی شدن ایستگاه در فضایی نامناسب

 شور انتخابات و آغاز بکار دولت جدید پروژه راه آهن را به اغما برد تا برای مدتی راه آهن از تیتر رسانه ها فاصله بگیرد با این وجود در بدو فعالیت دولت یازدهم استاندار اردبیل راه آهن را جزو پروژه های خود تعریف کرد و رسیدگی به این پروژه را در دستور کار خود قرار داد.

 
مجید خدابخش در طول یک سال فعالیت خود نتایج بررسی گره های افتاده

در مسیر ریلی استان را رسانه ای کرد تا جایی که اعتبارات فعلی پروژه را کافی ندانست و طرح استفاده از فاینانس را بر ردیف ضروریات این پروژه افزود.

 
وی با بیان اینکه ضرورتی نداشت به سرعت ایستگاه راه‌آهن قبل از تکمیل پروژه آن هم در فضایی نامناسب عملیاتی و اجرایی شود، یادآور شد: راه‌آهن اردبیل ۲۲ کیلومتر تونل و پنج کیلومتر پل دارد که بخش عمده‌ای از کار هنوز بر جای مانده است.

 
این مسئول در آخرین اظهارات خود تاکید کرد در وضعیت کنونی و با اعتبارات محدود دولتی پیش‌بینی می‌کنیم تا ۲۰ سال آینده نیز این پروژه در گیر و دار اعتبارات باشد و تکمیل آن به تاخیر بیفتد.

 
تقلیل وعده پنج ساله رئیس جمهور

 اما پس از مدتی خدابخش با بیان اینکه اقدامات مطلوبی در خصوص این پروژه انجام شده بهره برداری از آن را تا دو و نیم سال آینده اعلام کرد.

 
تلاش اهالی رسانه برای پیگیری این پروژه که در واقع به یکی از سوالات حتمی و متداول از استاندار اردبیل تبدیل شده است در قالب مطالبه مردم اردبیل در سفر رئیس جمهور نیز مطرح شد.

 
در آن مقطع رئیس جمهور تاکید کرد که راه آهن اردبیل نیازمند ۷۰۰ میلیارد تومان سرمایه گذاری است که یک بخش از آن از طریق فاینانس باید تامین شود و در تلاشیم اجرای طرح راه آهن از میانه به اردبیل طی چهار تا پنج سال آینده تحقق یابد.

 
مشکل پسندی مدیران در انتخاب پیمانکار

 با وجود تاکید مصطفی افضلی فرد نماینده مردم اردبیل، نیر، نمین و سرعین در مجلس شورای اسلامی و حتی تاکید استاندار اردبیل در تامین مالی این پروژه عملا پیمانکار پروژه راه‌آهن اردبیل درگیر مشکل پسندی های گسترده بوده و به تبع تا زمانی که پیمانکار آغاز به کار نکند جذب اعتبارات نیز منطقی نخواهد بود.
 

 
افضلی فرد در خصوص پروژه راه آهن اردبیل می گوید قرار بود این پروژه توسط شرکت اوکراینی اجرا شود اما معاونت راهبردی صلاحیت این شرکت را تائید نکرد و قرار است با یک شرکت چینی که در کشور تجربه ساخت راه آهن دارد صحبت شود و چون قدرت اجرایی دارد انتظار می رود تا حداکثر سه سال آینده راه آهن اردبیل به بهره برداری برسد.

 
این نماینده با بیان اینکه در تامین اعتبار این پروژه مشکلی نداریم، تصریح کرد: رقم اعتبار اختصاصی به پروژه ۲۰۰ میلیون یورو است.

 
رقمی که البته در جلسه اعلام دستاوردهای سفر رئیس جمهور ۲۰۷ میلیون یورو عنوان شد و در نهایت دیگر نماینده اردبیل در آخرین اظهارات خود طی چند روز اخیر دلیل تاخیر در اجرای این پروژه را تصمیم برای واگذاری آن به یک شرکت توانمند عنوان کرد و قول آغاز بکار مجدد پروژه تا ۱۵ روز

را با رسانه ها در میان گذاشت.

 
کمال الدین پیرموذن با بیان اینکه شرکت اوکراینی توانمندی قابل قبولی نداشت، اضافه کرد: یک سرمایه گذار با کفایت اجرای این طرح را قبول کرده است.

 
راه آهن اردبیل - پارس آباد همچنان بلاتکلیف

 انتخاب پیمانکار راه آهن اردبیل درست در ماه های پایانی سال که فصل کاری این استان سردسیر سپری شده هنوز به صورت قطعی اعلام نشده است. در عین حال برخی مسئولان  موضوع راه‌ آهن پارس آباد را نیز طی یک سال گذشته طرح کرده اند تا اردبیل در دو مسیر شرق- غرب و شمال – جنوب صاحب خطوط حمل و نقل ریلی شود.

 
هر چند روحانی و هیئت همراه وی طی سفر به اردبیل با این راه آهن مخالفت کردند اما این موضوع هنوز به عنوان آرمان مسئولان استان طرح می شود تا جایی که خدابخش یکی از دلایل ناتوانی در جذب نظر مسئولان برای قبول این پروژه را نداشتن طرح توجیهی عنوان کرد و گفت: سرمایه گذار به دنبال طرحی است که مطالعه شده باشد، این در حالی است که برخی مدیران مطالعه را صرف هزینه بدون خروجی می دانند و نسبت به این موضوع بی توجه اند.

 
استاندار اردبیل نمونه این بی توجهی را در راه آهن اردبیل- پارس آباد عنوان و تاکید کرد: در صورتی که طرح مطالعاتی داشتیم می توانستیم به پیمانکاران فعلی راه آهن در نقاط دیگر کشور پیشنهاد کنیم.

 
البته مخالفت هیئت دولت با راه آهن پارس آباد با گله مندی امام جمعه اردبیل نیز همراه شد. بطوریکه حجت الاسلام سید حسن عاملی با اظهار تاسف از این مخالفت گفت: رئیس جمهور در سفر به اردبیل اظهار کرده که محصولات کشاورزی دشت مغان آن‌ قدر مهم نیست که اجرای خط آهن را توجیه کند در حالیکه باید تاکید کرد که این خط راه‌آهن صرف محصولات کشاورزی نیست.

 

 

 به گفته وی اجرای این طرح می تواند به اهالی شهرستان های پارس‌آباد، اصلاندوز، مشگین‌شهر، بیله‌سوار و گرمی و سه هزار و ۵۰۰ مسافر آذری که هر روز از گمرک بیله‌سوار وارد استان اردبیل می‌شوند، خدمات رسانی کند.

 
نماینده مردم استان در مجلس خبرگان بر لزوم رعایت عدالت بین استان‌ها و از بین بردن فاصله و رساندن تمام استان‌ها به نقطه تساوی تاکید کرد.

 
سوت قطار خواب اردبیلی ها را آشفته کرد

 این تاکیدات به جا البته نظر دولتی ها در توجه به راه آهن ریلی شمال - جنوب اردبیل را به خود جلب نکرد و تمامی محور تلاش های توسعه خطوط ریلی استان طی ماه های اخیر را در راه آهن اردبیل - میانه سمت و سو داد.

 
اما اول باید به این سئوال پاسخ داده شود که اگر پروژه احداث راه آهن پارس آباد تصویب شود آیا گرفتار کارنامه راه آهن اردبیل- میانه خواهد شد؟

 
شاید پاسخ مطلوب به این سوال همت برای احیای پروژه ای باشد که به جای چرخ قطار، غبار کدر زنگ زدگی بر آن نشسته است. بی شک هر روز اردبیلی ها منتظر شنیدن صدای قطار هستند.