ترابر نیوز:

آلودگی هوا واقعیت دنیای ماشینی ماست و آثار زیانبار آلودگی هوا نه تنها قلب عروق و ریه های ما را مورد هدف قرار داده بلکه بردیگر اعضاء ما نظیر پوست و چشم نیز تاثیرات سوء در پی دارد. 

آلودگی هوا با توجه به پیامدهای زیانبارش به یکی از ملموس‌ترین معضلات زیست محیطی شهرهای بزرگ تبدیل شده ‌است. آمارها نشان می‌دهد که در روزهای تشدید آلودگی هوا، شمار بیماران تنفسی «تا ۶۰ درصد» افزایش می‌یابد. بیشترین عامل مرتبط با تشدید بیماری‌های سیستم قلبی، عروقی و ریوی، افزایش آلاینده‌های دی اکسید گوگرد، ذرات معلق و منواکسید کربن است. 

در شرایطی که خودروسازان در دنیا به سوی استفاده از سیستم برقی برای وسایل نقلیه حرکت می‌کنند در کشور ما هنوز رعایت استاندارد یورو ۴در خودروها اجرایی نشده است.در کشورهای توسعه‌یافته که میزان بارندگی‌شان نسبت به ایران در شرایط مطلوب‌تری قرار دارد و با بحران آلودگی روبرو نیستند، در صنعت خودروسازی خود در حال حرکت به سمت حذف سوخت بنزین و جایگزینی سیستم‌های هیبریدی و برقی برای وسایل نقلیه خود هستند در حالی که ما در کشور همچنان برای اجرایی شدن استاندارد یورو ۴با معضلاتی روبرو هستیم. در نگاهی جامع‌نگر علت وجود مشکلاتی نظیر آلودگی هوا که علاوه بر آسیب‌های زیست محیطی، جان شهروندان را با مخاطرات جدی روبرو کرده را می‌توان در سه محور ضعف در قانون و تدوین برنامه‌های متناسب و بازدارنده، نبود مدیریت صحیح در اجرای قوانین موجود و همچنین کمبود مطالبات اجتماعی جستجو کرد.در قانون چهارم و پنجم توسعه برای پیشگیری از آلودگی هوا، توصیه‌هایی در زمینه گسترش حمل و نقل عمومی، کاهش واحدهای آلاینده در کلانشهرها، خروج خودروهای فرسوده از چرخه حمل ونقل، تولید سوخت استاندارد و همچنین ساخت خودروهای دارای مصرف سوخت استاندارد شده است که البته روند اجرایی شدن و سرعت انجام این پروسه متناسب با قانون نبوده است.نوسازی ناوگان حمل ونقل عمومی، معاینه فنی خودروها، از رده خارج کردن خودروهای فرسوده و جلوگیری از فروش روزانه مجوز طرح ترافیک از راه‌های دائمی برای حل مشکل آلودگی هواست.

برای نخستین بار موضوع آلودگی هوا در سال 1355 در روزنامه کیهان مطرح شد و پس از آن رسانه‌های مختلف به این موضوع و راهکارهای کاهش آلودگی هوا پرداختند. آلودگی هوا یکی از مباحثی است که امروزه سلامت مردم را تحت تأثیر قرار داده و در محافل بین‌المللی روی آن کار می‌شود. آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان اعلام کرد که دود دیزل سرطان‌زا است و گاز‌های ناشی از احتراق مستقیم خودروهای دیزل جزو گروه اول ترکیبات سرطان‌زا قرار می‌گیرد و ما در کشور هیچ سیستمی برای کنترل این نوع آلودگی نداریم. در تهران هر روز 15 میلیون لیتر بنزین مصرف می‌شود که باید در این مورد صرفه‌‌جویی صورت بگیرد.طی پنج سال اخیر از نظر شاخص کیفی هوا سازمان محیط زیست رتبه‌اش 60 پله کاهش یافته است.طرح زوج و فرد مشکلات زیادی را برای مردم به وجود می‌آورد و دائمی بودن آن سبب می‌شود که مردم به فکر خریدن دو خودروها با پلاک‌های متفاوت بیفتند.امسال شاهد کاهش 80 درصدی خروج خودروهای فرسوده از ناوگان بوده‌ایم که این مسئله نشان می‌دهد اگر 500 هزار خودروی فرسوده از ناوگان خارج شود بسیار بیشتر از طرح زوج و فرد جوابگو خواهد بود.طرح زوج و فرد 15 سال پیش اجرایی شد و این در حالی بود که خودروهای آن زمان یک سوم الان بودند و نشان می‌دهد که این روش چاره ساز نیست.

خودروسازان داخلی به بهانه کمبود تولید خودرو از جایگزینی تاکسی‌های فرسوده امتناع می‌کنند که لازم است در راستای حذف تاکسی‌های فرسوده از ناوگان حمل‌ونقل عمومی واردات خودروی خارجی بدون تعرفه گمرکی آزاد شود. جایگزینی تاکسی‌های فرسوده سطح شهر حدود دو سال است که متوقف شده و توجیه این توقف از جانب شرکت‌های خودروساز کمبود میزان تولید خودرو بوده است. زیان ناشی از بی‌توجهی به نوسازی ناوگان حمل ونقل عمومی مستقیم متوجه مردم است،حال که خودروسازان از جایگزینی تاکسی‌های فرسوده امتناع می‌کنند باید با پیشنهاد اتحادیه تاکسی‌رانان در راستای واردات خودرو بدون تعرفه گمرکی برای پوشش ناوگان حمل و نقل عمومی موافقت شود.فرسودگی ناوگان حمل و نقل عمومی چند معضل جدی در سطح شهر به وجود می‌آورد که این معضلات در طول هم قرار می‌گیرند. ناوگان حمل و نقل عمومی فرسوده استفاده از وسیله نقلیه شخصی را افزایش داده و استفاده از وسیله نقلیه شخصی به معضل آلودگی هوا دامن می‌زند چرا که دلیل اصلی آلودگی هوای تهران ازدیاد خودروهای شهر است.اگر تاکسی به عنوان یکی از ارکان اصلی حمل و نقل عمومی کشور به درستی دیده شود بخش اعظمی از خودروهای تک سرنشین تهران حذف می‌شود، البته لازم است خودروهای سطح شهر نیز فرسوده نباشند.

خودرو های فرسوده در حدود 2 تا 3 برابر خودرو های نو و استاندارد، سوخت مصرف می کنند و به همین میزان سبب آلودگی محیط زیست می شوند. تا کنون یک میلیون و 320 هزار دستگاه خودرو فرسوده(خودروهای سبک) از چرخه حمل و نقل خارج شده اند البته هنوز تعداد قابل توجهی خودروی فرسوده در انتظار نوسازی هستند که از این تعداد حدود 500 هزار خودرو فرسوده در کلان شهر های کشور در حال تردد هستند. خودرو هم مانند سایر کالا ها تاریخ مصرفی دارد که پس از تاریخ انقضا نباید به خودرو ها اجازه تردد داده شود امید است حداکثر طی 3 سال آینده خودرو های فرسوده از چرخه حمل و نقل کشور خارج شده و خودرو های با استاندارد روز دنیا جایگزین این خودرو ها بشود.جایگزینی خودرو های فرسوده از تعهدات ستاد حمل و نقل و سوخت است که طی سال های گذشته اقدامات مثبتی را انجام داده اند و انتظار می رود در سال های آینده نیز بتواند با تامین منابع و تسهیلات بانکی مابقی خودرو های فرسوده را از چرخه حمل و نقل خارج نماید، پشتیبانی این امر به عهده وزارت کشور، شهرداری ها، اتحادیه ها، صنوف مربوطه و مالکین خودرو است.تامین نشدن منابع مالی مورد نیاز در سال جاری سبب کند شدن روند نوسازی خودرو های فرسوده شد.به طور میانگین در حدود 250 تا 300 هزار خودرو فرسوده سبک تا پایان سال 90 نوسازی شدند و در سال 91 به دلیل کمبود بودجه و منابع بانکی، این میزان به نصف کاهش پیدا کرد، به دلیل تاثیر قابل توجهی که تردد خودرو های فرسوده بر آلودگی هوا می گذارد لازم است با تامین منابع و پرداخت اعتبارات لازم سریعا نسبت به نوسازی سریعتر ناوگان فرسوده کشور اقدام شود.

منابع:خانه ملت+فارس+پاک گستر+دانا+خبر خودرو

گردآورنده:مریم کیان ارثی