تبدیل ایران به شاهراه بین‌المللی با کانال خزر_سیاه -

سالانه بیش از ۱۲میلیارد تن کالا بین کشورهای جهان جابجا می شود که ۸۰درصد آن از طریق دریا منتقل می گردد. عمده کالاها بین کشورهای اروپایی و آسیایی از طریق دریا جابجا می شوند. از جمله کشورهای صاحب بار عمده در آسیا عبارتند از چین، هند،ژاپن، کره جنوبی، تایلند، بنگلادش، پاکستان و ایران و در غرب کشورهای آلمان فرانسه، انگلیس، روسیه، اسپانیا و ایتالیا؛ کشورهایی چون قزاقستان و کشورهای شرق اروپا نیز بار قابل توجهی تولید می نمایند. در دوران قدیم مسیر حمل و نقل بار بین اروپا تا آسیا که به جاده ابریشم معروف بود شامل مسیر جاده ای و دریایی بود. مهمترین مسیر عبور جاده ابرایشم کشور ایران بود که در طول آن بار از اروپا به ترکیه و سوریه و از آنجا به ایران و چین منتقل می گردید. حدود ۸۰درصد مبادله کالا بین چین و اروپا از طریق کانال سوئز است که به دلیل زمان و هزینه حمل بالا، کشورهای این مسیر علاقه دارند مسیرهای ارزان تر و سریع تری را جایگزین نمایند.

عمده کالاهایی که در مبادلات جهانی توسط کشتی یا قطار جابجا می شوند عبارتند از: نفت و میعانات نفتی و گازی، محصولات پتروشیمی، سنگ آهن، ذغال سنگ، مواد معدنی، فولاد، مس، شمش سرب و روی، شمش آلومینیم، انواع محصولات فلزی، کشاورزی، باغی، غذایی، پوشاک و لوازم خانگی

احداث کانال بین دریای خزر با دریای سیاه با امکان جابجایی کشتی های با ظرفیت حدود ۲۰هزار تن تحول بزرگی است که سایر ظرفیت های حمل و نقل موجود را نیز متحول می نماید. رودخانه ولگا و دریای خزر حدود ۲۶ متر از سطح دریاهای آزاد پائین تر هستند و رودخانه دن که در فاصله حدود ۱۱۰ کیلومتری رودخانه ولگا قرار دارد بالاتر از سطح دریاهای آزاد می باشد.

احداث کانال جدید به موازات کانال ولگا -دن و یا از طریق آذربایجان و گرجستان منجر به تحولی شگرف در حمل و نقل بین المللی خواهد شد و ظرفیت های بالقوه ایران جهت ترانزیت ده ها میلیون تن کالا فعال خواهند گردید. این کانال مسیر انتقال کالا از بنادر رومانی و مسیر رودخانه دانوب تا راین را فعال می کند و ممکن است جابجایی کالا از مسیر دانوب راین را به صد میلیون تن در سال برساند.

چین و قزاقستان مجدانه خواستار احداث کانال جدید خزر- سیاه می باشند. در حال حاضر سالانه صدها هزار تن ذغال سنگ و سایر کالاها از طریق خط آهن۵۰۰۰ کیلیومتری چین قزاقستان تا خزر منتقل می گردد.

میزان جابجایی بارتوسط شبکه ریلی هند و چین حدود یک میلیارد تن در سال است. میزان جابجایی بار توسط شبکه ریلی ایران حدود ۳۳ میلیون تن- ترکیه حدود ۲۰ میلیون تن- عراق کمتر از ۱۵ میلیون تن- و سایر کشور های خاورمیانه بطور متوسط بین ۲۰ تا ۴۰ میلیون تن است. میزان جابجایی بار توسط شبکه ریلی اتحادیه اروپا بطور متوسط ۷۰۰ میلیون تن درمسافت متوسط ۵۰۰ کیلومتر است

تصویر زیر مسیر عبور دو رودخانه ولگا و دن را نشان می دهد.