اوره فرمالدئيد از پر مصرفترين رزينهاي گروه آمينه مي‌باشد. رزينهاي آمينه پليمرهايي ترموست توليد مي گردندكه شامل اوره وملامين فرمالدئيد هستند كه از واكنش فرمالدئيد و تركيبات گروه -NH2 مي‌باشد. اوره فرمالدئيد محصول افزايشي اوره و فرمالدئيد است. ساختار عمومي اوره فرمالدئيد پيچيده است. زنجيرهاي اوره فرمالدئيد در زمان پخت بدليل ايجاد پيوندهاي جانبي به شكل غير محلول در مي آيد و شبكه هاي سه بعدي ايجاد مي كند كه بر حسب طول شاخه پليمر و ميزان حلاليت در دماهاي مختلف در آب طبقه بندي مي شود.تنوع رزين هاي اوره فرمالدئيد بسيار گسترده است. اين رزين بر اساس نوع كاربرد از ويژگي هاي متفاوتي برخوردار است كه اين ويژگي به فرايند توليد رزين وابستگي دارد .به عبارت ديگر براي توليد هر نوع يا گريد رزين اوره فرمالدئيد شرايط و محيط فرايند بايد متناسب با آن انتخاب گردد .رزين توليد شده ويژه موارد كاربرد خاص خود است و در ساير موارد نمي تواند به كار رود. انواع رزين هاي اوره فرمالدئيد عبارت اند از:

 

چسب اوره فرمالدئيد ويژه توليد نئوپان و تخته چند لا

پودر قالبگيري اوره فرمالدئيد ويژه توليد قطعات برقي و تزئيني

رزين ريخته گري اوره فرمالدئيد ويژه ساخت شني در ريخته گري چدن

رزين رنگ وو رزين لامينه چوب و كاغذ

فوم عايق اوره فرمالدئيد

كودهاي كنترل شده

موارد كاربرد انواع رزينهاي اوره فرمالدئيدعبارت است از:

 

توليد انواع نئوپان وتخته هاي فيبري و گرانولي: محصولات چوبي بزرگترين بازار مصرف براي رزينهاي اوره فرمالدئيد هستند كه تا حدود ٦٥ % از كل مصرف UF جهان را شامل مي شود. اوره فرمالدئيد به عنوان چسب براي توليدات چوبي مانند نئوپان و MDF تحت فرايند خشك مصرف مي گردد. به دليل آن كه اوره فرمالدئيد در برابر رطوبت)كم يا زياد(مقاومت چنداني ندارد به عنوان ساختار داخلي محصولات چوبي به كار مي رودو معمولا براي روكش خارجي سطح چوب از رزينهاي فنل –فرمالدئيد يا ملامين فرمالدئيد استفاده مي شود. در صنايع توليدي نئوپان،تكه هاي خشك چوب يا فيبرها با چسب مايع اوره فرمالدئيد مخلوط مي شوند و سپس تحت فشار و گرما به شكل محصول نهايي در مي آيند. صنايع نئوپان سازي اغلب از رزين هاي مايع استفاده مي كند. رزين هاي UF معمولاً حاوي % ٦٥- ٦٠ جامد مي باشند كه در بعضي موارد تا% ٦٠- ٥٠ رقيق مي شود تا ويسكوزيته كمتري داشته باشند و در نتيجه عملكرد بهتري از لحاظ پوشش نقاط مختلف را نشان دهند. ميزان رزين در محصول نهايي چوبي، در حدود ٧ تا ٨% وزني رزين به ازاي وزن نئوپان خشك است كه بستگي به مواد اوليه به كار رفته و كيفيت و دانسيته تخته دارد. نئوپان براي توليد كابينت، مبلمان و در ساختار عايق سقف و در بناي ساختمان‌هاي جديد به كار مي‌رود. بنابراين تقاضاي چسب اوره فرمالدئيد بستگي به رشد تقاضا براي كالاهاي چوبي خانگي دارد. ملاحظات زيست محيطي از قبيل فرمالدئيد آزاد شده در حين فرايند توليد و گرد و غبارات حاصل از چوب كه پرسنل توليد در معرض استنشاق آن قرار دارند از معضلاتي هستند كه صنايع نئوپا ن سازي با آن روبرو است. به همين دليل است كه تلاش براي جايگزين كردن چسب اوره فرمالدئيدبا رزين هاي طبيعي و يا كم ضرر تر در صنعت نئوپان ادامه دارد. لازم به ذكر است كه صنايع توليد اوره فرمالدئيد تاكنون پيشرفتهاي خوبي در جهت حل مشكل خروج فرمالدئيد از اوره فرمالدئيد درحين فرايند نئوپان سازي داشته‌اند و ميزان آن را به حد قابل قبولي رسانده اند. يكي از اين روشها استفاده از ملامين همراه مقداري اوره جهت حفظ و نگهداري فرمالدئيد در فرمولاسيون محصول مي باشد.البته اين اصلاح باعث افزايش قيمت محصول مي گردد. MDF ياتخته هاي با دانسيته متوسط از آن گونه تخت ههايي است كه از اختلاط الياف سلولزي و رزين اوره فرمالدئيد توليد مي گردد،گاهي رزين ملامين اوره فرمالدئيد نيز در توليد MDF استفاده شده است. سطح MDF بر خلاف نئوپان صاف، عاري از فرورفتگي و برجستگي، نرم و يكنواخت است تمام اين خواص استفاده از MDF را نسبت به چوب هاي عادي مزيت مي بخشد. موارد مصرف MDF در صنايع كابينت سازي است علاوه برMDF ، تخته هاي فيبري دانسيته بالا (H.D.F) براي كاربردهاي پوشش سقف توليد مي گردد. هرچند توليد HDF رشد خوبي از خود نشان داده است اما در مقايسه با MDF از رشد پاييني برخوردار مي باشد. تخته هاي MDF به دليل سطح هموار مي‌تواند در ساخت نماي درب ،پارتيشن ، كابينت و ساير لوازم چوبي منزل به كار رود. MDF خاصيت نفوذپذيري بهتري دارد و بنابراين مقاومت آن در برابر رطوبت نسبت به تختة نئوپان بيشتر است وبه همان نسبت نيز نسبت به نئوپان گرانتر است. ميزان رزين جامد موجود در MDF، %12-10 وزني نسبت به وزن تخته خشك است كه نسبت به %8-7 درصد وزني در نئوپان قابل توجه است. علي رغم قيمت بالاتر- تقاضا براي MDF در عرض ٥ سال گذشته روبه رشد بوده است و به اين ترتيب MDF تاچند سال آينده در بسياري موارد جايگزين نئوپان مي شود. چسب جايگزين اوره فرمالدئيد MDI است. ايزوسيانات دي فنيل متيلن پليمري( MDI) از سال ١٩٩٠ مورد استفاده قرار گرفت. استفاده از چسب هاي MDI در اروپا و آمريكاي شمالي روبه گسترش است و در بسياري موارددر محصول نهايي جايگزين رزينهاي معمول چون اوره فرمالدئيد درساخت MDF شده است.

تخته هاي چند لايه: محصول شامل يك تخته اصلي هسته مركزي و روكش چوبي آن مي باشداين محصولات ١٥ درصد از كل مصرف UF جهان را به خود اختصاص داده اند. تخته هاي چند لايه براي توليد مبلمان، دكوراسيون داخلي و ساير قطعات خانگي كاربرد دارد.چسب اوره فرمالدئيد55 درصد در ساخت تخته چندلا مصرف مي شود. براي عملكرد بهتر چسب، مقداري مواد اسيدي هم به آن اضافه ميگردد. در برخي موارد به منظور بازدهي بيشتر چسب و كاهش قيمت محصول نهايي، مواد آردي به مواد اضافه مي گردد .باتوجه به اينكه از لحاظ زيست محيطي موانعي براي استفاده از UF در اين محصول وجود دارد، بنابراين ميزان رشد پاييني در زمينه مصرف براي آن پيش بيني مي شود.

ساير موارد كاربرد UF:

عايق پشم شيشه: نمد (mat) عايق پشم شيشه ساختماني جهت عايق سازي بام، ديوار حمام،كابلها و موارد مشابه در ساختمانها و ابنيه مصرف مي گردد.جهت توليد اين نمد هاي عايق از اختلاط پشم شيشه با اوره فرمالدئيد و يا چسب هاي اكريليك استفاده مي شود.

پودر قالبگيري UF: اوره فرمالدئيد بوسيله پرس و يا روش تزريق به شكل محصول نهايي و قطعات صنعتي درمي آيد. قطعات ساخته شده از پودرهاي قالبگيري دوام و پايداري خوبي دارند. سختي، مقاومت دربرابر خردشدن و شكستن و مقاومت در برابر حلالهاي آلي از خواص قطعات قالب گيري شده UF است. به طور معمول آلفا سلولز و آرد چوب به عنوان پركننده درتوليد اين محصول استفاده مي شود انواع كليد و پريز وسوئيچهاي ساخته شده از اوره فرمالدئيد مقاومت خوبي در برابر قوس الكتريكي دارند و مي تواند در رنگهاي الوان ارائه گردد. از پودر قالب گيري اوره فرمالدئيد جهت توليد انواع دكمه لباس، بدنه تلفن و وسائل صوتي و تصويري و لوازم خانگي استفاده مي گردد. كاربرد جديد پودر قالب گيري UF استفاده آن به جاي دانه ساينده است. ذرات جامد اوره فرمالدئيد توسط پاشش بخار، رنگ را از روي سطح فلز مي زدايد بدون آنكه آسيبي به سطح برساند. UF در مقايسه با ساير مواد شيميايي استفاده شونده جهت زدودن رنگ، كيفيت سطح فلز را حفظ مي كند و آسيبي به آن نمي رساند اين مورد بخصوص جهت رنگ زدائي بدنه هواپيماها و تجهيزات نظامي كاربرد دارد.

رزين رنگ: رزين هاي اوره فرمالدئيد به دو صورت در ساخت رنگ و پوششها به كار ميرود: رنگ اوره فرمالدئيد و رنگ آلكيد-اوره فرمالدئيد. اين رنگها به صورت پايه آبي وحلالي توليدو عرضه مي گرددو براي پوشش سطوح فلزي،در انواع مبلمان،روكش چوب و كابينت و رنگهاي مقاوم مواد شيميايي و خوردگي استفاده مي شود.

صنايع نساجي،كاغذ ،لامينه چوب: اصلاح ساختار پارچه بوسيلة اوره فرمالدئيد باعث كاهش چين و چروك پارچه مي شود. رزين اوره فرمالدئيد از جمله اولين رزينهايي است كه در صنايع نساجي مورد استفاده بوده است. ولي به مرور مصرف پارچه هاي حاوي UF و كليه محصولاتي كه شامل فرمالدئيد هستند روبه كاهش است و رزينهاي ديگري جايگزين آن شده‌اند. رزين هاي مانند دي متيلول دي هيدروكسي اتيلن اوره(DMDHEU) اكنون در بازار جايگزين رزين UF شده اند . لازم به ذكر است كه قيمت اين رزين ها گرانتر است .از اين رزين ها به عنوان پوشش كاغذ و لامينه كردن چوب نيز استفاده مي شود.

فوم عايق UF: از رزين اوره فرمالدئيد در توليد فوم هاي عايق صدا و برودت استفاده مي گردد .

كودهاي كنترل شده UF

كودهاي آزاد كننده آرام و كنترل شده نيتروژن بر اساس گريد خاصي از اوره فرمالدئيد توليد مي گردند.

رزين هاي ريخته گري UF: از رزينهاي اوره فرمالدئيد درتوليد چسب قالب ريخته گري استفاده ميگردد. لازم به توضيح است كه در ريخته گري چدن يك قالب براي شكل بيروني قطعه و قالب ديگري براي شكل داخلي قطعه بايد وجود داشته باشد تا قطعه اي مانند رادياتور چدني با شكل بيروني خاص و تو خالي و با شكل داخلي خاص توليد گردد. بدين منظور قالب بيروني از جنس فلز و قالب داخلي از مخلوط ماسه و رزين ريخته گري ساخته مي‌گردد. مخلوط ماسه و رزين ريخته گري مايع در يك قالب ويژه ريخته شده و با حرارت به شكل داخلي رادياتور قالب گيري مي‌شودو سپس قالبهاي ماسه اي كه شكل داخل رادياتورها را دارد در داخل قالب فلزي كه شكل خارجي رادياتور ها را دارد قرار گرفته و چدن مذاب بين اين دو ريخته مي شود.پس از سرد شدن چدن وبا ضربه زدن به قطعه، مخلوط شن و رزين بصورت دانه از سوراخهاي رادياتور بيرون مي ريزد. درريخته گري چدن از انواع رزينهاي اوره فرمالدئيد،فنل فرمالدئيد،رزوسينول فرمالدئيد و فوراني يا تركيب آن‌هاست.