انتخابات حزبي نيازمند ارتباط مردم و احزاب
    رسول منتجب نيا*
    اگر ما بتوانيم در كشور انتخابات حزبي برگزار كنيم، انتخاباتي به مراتب آزادانه تر و آگاهانه تر از انتخابات هاي فعلي در كشور خواهيم داشت. احزاب مي توانند اهداف و برنامه هاي خود را براي اداره كشور در معرض ديد مردم بگذارند و افراد شايسته خود را به مردم معرفي كنند. مردم نيز در فرآيندي علمي تر و منطقي تري وارد صحنه انتخابات خواهند شد چرا كه فضاي انتخابات نيز دقيق تر و آگاهانه تر خواهد شد. وقتي انتخابات در كشور با استفاده از مرجع مهم دموكراسي سازي مانند حزب صورت نمي گيرد در فضا تبليغاتي سرسام آور و در رقابت تنگاتنگ مردم دچار تحير مي شوند و حتي در چنين فضاي ناآرامي كه در زمان انتخابات نيز هر چه بيشتر شدت مي گيرد مردم دچار اشتباه مي شوند. افرادي كه شايستگي ندارند با توسل به ابزارهاي وسيع تبليغاتي چه بسا مردم را به سمت خود جلب مي كنند. براي اينكه بتوانيم در كشور انتخابات حزبي داشته باشيم به بستر ها و زمينه هايي احتياج داريم. اولابايد بپذيريم احزاب يك اصل و ضرورت اجتماعي اند كه در قانون اساسي و بيانات امام نيز آمده است. نگاه مقامات و افراد به تحزب بايد به عنوان يك ضرورت باشد. ثانيا مردم بايد به سمت احزاب گرايش پيدا كنند و با فرهنگ تحزب آشنا شوند و ارتباط تنگاتنگي در طول سال با احزاب بر قرار كنند تا سر بزنگاه هاي انتخاباتي نيز با شناخت دقيق راي دهند. ثالثا عملكرد احزاب داراي اهميت است. احزاب بايد بعد از پذيرفتن امور كشور و بعد از علاقه مردم نقش تاريخي خود را ايفا كنند. آنها در طول سال بايد به فرهنگ سازي در ميان مردم بپردازند و اهداف و كادر خود را به مردم معرفي كنند. ارتباط احزاب با مردم نبايد به زمان انتخابات محدود باشد بلكه بايد اين ارتباط در تمام زمان ها حفظ شود. البته مجلس قانون گذار نيز مي تواند با اصلاح قوانين به تسريع شدن روند شكل گيري انخابات حزبي كمك كند اما همه ابزارها قانون نيست. قانون مي تواند چارچوب ها و شكل اختيارات را تعيين كند. در واقع در كشور مشكلات ما بيشتر مربوط به اجراي قوانين است و در مقوله قانون كمبود نداريم. بنابراين لازم است كه ابتدا مقدمات انتخابات حزبي ايجاد شود تا بتوانيم چنين انتخاباتي را در كشور محقق كنيم.
    * قائم مقام حزب اعتماد ملي*
    
    
    احزاب قدرتمند، مجلس قدرتمند
    يدالله طاهر نژاد**
    واقعيت اين است كه سازوكار مناسب براي انتخابات حزبي در ايران فراهم نيست. ما احزاب فراگير و فعال آموزش ديده در كشور كم داريم يا در واقع مي توان گفت نداريم. مادامي كه ما اعتقادي به نظام مبتني بر آراي عموم نداريم و سازوكار حزبي در كشور ما زيرساخت مناسبي ندارد، احزاب آن طور كه شايسته است در ايران پا نخواهد گرفت. وقتي در كشور احزاب قوي نداريم و جايگاه شايسته آن در كشور وجود ندارد و حاكميت عنايت خاصي به احزاب ندارد. طرح مساله انتخابات حزبي هم معنايي نمي تواند داشته باشد. ما نيازمند مقدمه رسيدن به احزاب قدرتمند در كشور هستيم اما مي بينيم كه هنوز عده يي در كشور مشغول بحث بر سر اصل حزب هستند. هنوز بحث مي شود كه آيا احزاب در ايران ضرورتي دارد يا خير و تبليغات عليه تشكيل حزب و ضرورت حزب است. تا وقتي كه احزاب ايران تنها يك زينت براي جلوه و نمايش در مقابل مردم و افكار عمومي هستند و هيچ كاركرد ديگري را دنبال نمي كنند، نمي توانيم انتظار داشته باشيم كه احزاب قدرتمند در كشور توسعه يابد. لازمه انتخابات حزبي احزاب فراگير با استانداردهاي فعاليت حزبي است. مجلس قانونگذار مي تواند با لوايح و طرح ها به اين روند كمك كند اما لازمه اين امر اقدام اوليه يعني شكل گيري احزاب قوي در كشور است. قانونگذار هم بر اساس واقعيت هاي جامعه بايد لوايح و طرح هاي خود را اعلام كند. نمي توان بدون وجود زمينه ها و وجود محدوديت ها بر سر كار تشكيلاتي حزبي انتظاري از قانونگذار داشته باشيم. حزب پيروز در انتخابات بايد بتواند پاسخگوي اعمال و رفتار نماينده خود باشد. در حالي كه اكنون جامعه ما از ضررهاي عدم قدرت احزاب رنج مي برد و مي بينيم كه عده يي با تابلوي خلق الساعه وارد مي شوند و هيچ كسي نيز مسووليت كارهايي را كه انجام مي دهند نمي پذيرد. بر همين اساس پيش نياز حزبي شدن انتخابات نيازمند احزاب مقتدر و قطبي شدن فضاي رقابت سياسي است.اگر همچنان برخي به احزاب رويكردي منفي داشته باشند نبايد توقع داشته باشيم كه چنين اتفاقي در كشور اتفاق افتد.
    ** عضو شوراي مركزي حزب كارگزاران
    
    
    پيشنهاد مجلس دو سطحي
    محمدرضا تابش***
    يكي از نمود هاي توسعه يافتگي در كشور ها برگزاري انتخابات از طريق برنامه هاي احزاب است. اينكه مردم به جاي راي به شخصيت ها به به برنامه هاي حزبي مشخص راي دهند مي تواند عملكرد مثبتي در اداره كشور ايجاد كند. در امر انتخابات مي توان با اصلاحات در قانون اساسي زمينه را براي انتخابات حزبي در ايران فراهم كرد. اگر مي خواهيم به سمت انتخابات حزبي حركت كنيم نمايندگان مجلس بايد نسبت به قوانين انتخابات تجديد نظر كنند تا بستر انتخابات حزبي فراهم شود. همين طور با اصلاحاتي در قانون احزاب، مي توان احزاب را به سمت فراگير شدن و آمادگي براي انتخابات حزبي پيش برد. انتخابات حزبي نيازمند احزابي است كه به جاي شخصيت ها و اهميت آنان، برنامه ها و خرد جمعي حزب براي مردم معيار و ملاك شود. بنابراين ما بايد بتوانيم احزاب را كم كم از دنباله رو بودن نسبت به شخصيت هاي كاريزماتيك خارج كنيم و سيستم مديريت و برنامه ريزي را در آن نهادينه كنيم. همين طور براي اصلاحات درست و كارشناسي شده در قانون اساسي در زمينه احزاب مي توانيم از مجلس دو سطحي استفاده كنيم. به اين شكل كه سطح ديگري در مجلس را تعريف كنيم كه در تدوين برنامه هاي كارآمد تر به مجلس سطح اول كمك كند. مجلس سطح دوم مي تواند توسط نمايندگان مجلس سطح اول منصوب شود و بحث هاي كارشناسي درباره لوايح و طرح ها را پيگيري كند. مجلس دو سطحي در واقع كارآمد تر و تخصصي تر از مجلس حال حاضر رفتار خواهد كرد. در مجموع شكل گيري انتخابات حزبي در ايران نيازمند برنامه ريزي و نگاه موكد مسوولان به اين مقوله است و اصلاحاتي در قانون را مي طلبد. همين طور نيازمند تلاش احزاب براي سازماندهي خود هستيم كه متاسفانه امروز نمي توانيم بگوييم احزاب در ايران توانسته اند نقش و جايگاه خود را در ميدان سياست بيايند.تا زماني اهالي سياسي و كارگزاران نگاهي دم دستي و از سر اضطرار به تحزب داشته باشند نبايد توقع انتخابات حزبي را داشته باشيم.اگر مي خواهيم همچون كشورهاي توسعه يافته به اين مهم دست يابيم بايد موانع پيش روي نهادينه شدن تحزب را برداريم.
    ***نماينده اصلاح طلب در مجلس
    
□

 روزنامه اعتماد، شماره 3153 به تاريخ 22/10/93، صفحه 10 (احزاب)