اصولا شهرهای پرجمعیت دنیا دارای مشکلات فراوان زیست محیطی، آلودگی های آب و هوایی و ترافیک سنگین هستند اما در توکیو دولت محلی و شهرداری این شهر چنان فرهنگ سازی کرده اند که مردم بتوانند با استفاده از تسهیلات عمومی بسیاری از این معضلات را برطرف کنند.

استفاده از مترو، قطار شهری، اتوبوس و ایجاد یک شبکه گسترده از خطوط زیر زمینی مترو توانسته است مشکل ترافیک و آلودگی هوا را حل کند به گونه ای که در شهری با چنین جمعیت انبوه، چنین معضلاتی وجود ندارد البته این طور نیست که کلا مشکل ترافیک نباشد و یا مردم به آسانی با مترو تردد کنند تصاویر رسمی که از داخل ژاپن منتشر می شود نشان دهنده ازدحام جمعیت در ایستگاه های مترو است اما ترافیک در خیابان های این شهر خیلی کم است. 

پایتخت ژاپن را بشناسیم
توکیو در قدیم یک دهکده بوده است دهکده ای که یکی از شغل های مردمان آن ماهیگیری بود اما حالا یک شهر بزرگ است شهری بسیار مدرن و پیشرفته که بسیاری از فعالیت ها را هم ربات ها برعهده گرفته اند این شهر سومین پایتخت صنعتی جهان به شمار می رود.

بسیاری از شهرهای دیگر دنیا قدرت مقایسه و رقابت با توکیو را ندارند با این حال لندن، انگلیس و نیویورک از توکیو جلوتر هستند ولی شاید بزودی پایتخت ژاپن بتواند دستکم از دو شهر از این سه شهر سبقت بگیرد.

توکیو همچنین محل استقرار دهها شرکت بزرگ دنیاست شرکت های چند ملیتی که شعبات مختلفی در سراسر دنیا دارند بیشتر مردم هم در منطقه شهری زندگی می کنند ین شهر دارای آثار فراوانی است که می توان از جمله آن به برج مخابراتی، معبد یوشیما، موزه ملی، دیسنی لند، باغ وحش، کوه آتشفشان فوجی و پارک یویوگی اشاره کرد  که از مهمترین آثار و دیدنی های این شهر محسوب می شود.

جمعیت توکیو
بررسی ها نشان می دهد که جمعیت ثابت این شهر در حال حاضر حدود ۳۷ میلیون نفر است اما هر روز به تعداد جمعیت توکیو بیش از دو و نیم میلیون نفر افزوده می شود این افزایش جمعیت به خاطر رفت و آمد شاغلان، کارگران و دانشجویان است که در مناطق دیگر خارج و یا درحومه توکیو سکونت دارند و بعد از پایان ساعات کاری از توکیو خارج می‌شوند.

 مترو توکیو
در توکیو پایتخت ژاپن دو سیستم حمل‌ونقل کاملا مجزا وجود دارد مترو توکیو با بیش از ۱۰ خط، ۱۶۸ ایستگاه و ۲۰۳.۴ کیلومتر، یکی از دو سیستم حمل و نقل سریعی است که به دولت ژاپن و شهرداری توکیو تعلق دارد و در سال ۱۹۲۰ میلادی راه اندازی شده است. 

خط مترو تارتا دیگر سیستم حمل‌ونقل در این شهر که در سال ۱۹۴۱ تشکیل شد که توسط وزارت راه و ترابری اداره می‌شود.

ساعات کار مترو توکیو بسیار دقیق است و قطارها کمتر از ۵ دقیقه سر وقت به ایستگاه می‌رسند با این حال مترو شبانه روزی نیست نزدیک به ساعت یک بامداد متوقف می شود و در ساعت ۵ صبح دوباره آغاز بکار می کند مسافران در ایستگاه ها به دو زبان ژاپنی و انگلیسی راهنمایی می شوند.

مانند بسیاری از کشورهای اروپایی ایستگاه‌ها با رنگ‌های خاص شماره‌گذاری شده اند که این باعث می شود مسافران، گردشگران و کسانی که زبان هم نمی دانند مشکلی پیدا نکنند در واقع مسافران با استفاده از علایم، مشکل را حل میکنند وجود بریل روی نرده‌های اطراف خطوط در بسیاری از ایستگاه‌ها نیز به افراد نابینا کمک ‌می‌کند.

متروی توکیو را باید جامع‌ترین سیستم مترو در دنیا نامید شبکه خطوط این مترو تقریبا اکثر مناطق را در ۲۳ حوزه شهری توکیو پوشش می‌دهد و به حومه شهر هم می‌رود ایستگاه‌ها و خطوط آهن این مترو یک دست و کاملا مدرن هستند و ساختار بیرونی آن هم همخوانی دارند.
 

مترو و المپیک ۲۰۲۰ میلادی توکیو
مقامات ژاپنی در نظر دارند برای جلوگیری از ازدحام جمعیت در حین برگزاری مسابقات المپیک ۲۰۲۰ میلادی از کارمندان درخواست کنند تا از خانه وظایف شغلی خود را انجام دهند.

بسیاری از مردم قرار است در این ایام در خانه فعالیت های خود را انجام دهند زیرا روزانه نزدیک به ۸ تا ۱۰ میلیون نفر ممکن است در این شهر و در این ایام رفت و آمد داشته باشند و این فشار زیاد ترافیکی ایجاد می کند. 

اگر برنامه عملی و اجرایی شود آن زمان در ایام اواخر ماه جولای و اوایل سپتامبر بسیاری از افراد شاغل، کارهایشان را از خانه دنبال می کنند با این حال نباید فراموش کرد که روزانه نزدیک به ۲۱ میلیون سفر با مترو در توکیو انجام می شود که در دوران برگزاری المپیک ۲۰۲۰ دولت مسلما قطارهای بیشتری در نظر خواهد گرفت.

معضلی به نام ترافیک انسانی
شهرهای بزرگ مثل توکیو با چنین تراکم جمعیتی، ترافیک‌های خسته‌کننده هم دارند، ولی ترافیک این شهر با سایر کلان‌شهرها کمی متفاوت است در شهر توکیو بیشترین ترافیک انسانی است که فرق زیادی با دیگر کشورها دارد.

بسیاری از شهرهای بزرگ مملو از خودرو است همین باعث ترافیک سنگین می شود اما در این شهر مردم بسیار زیاد از تسهیلات عمومی استفاده می کنند برای همین است که در قطارهای شهری توکیو معمولا با ترافیک انسانی مواجه خواهید شد ایستگاه راه‌آهن توکیو شلوغ‌ترین ایستگاه راه‌آهن جهان است.

هل دادن در توکیو یک شغل است
در ایستگاه‌های مترو توکیو فردی به نام هل‌دهنده وجود دارد تا در صورتی که به دلیل ازدحام جمعیت در مترو بسته نشد، افراد را به داخل مترو هل دهد و ساعت حرکت قطار به تأخیر نیفتد معمولا دانشجویان این شغل را به‌عنوان شغل پاره‌ وقت برای خود انتخاب می‌کنند و صبح‌ها و عصرها باید افراد زیادی را به داخل مترو هل دهند.

شهرداری توکیو تلاش زیادی می کند تا چنین مشکلی را حل کند اما بررسی ها نشان می دهند هنوز در این زمینه موفقیت کم بوده و ازدحام جمعیت یک چالش بزرگ است اما همچنان مردم تشویق به استفاده از مترو می شوند در واقع مترو اولویت نخست سیستم حمل و نقل عمومی در توکیو به شمار می‌آید که به خوبی در رفع مشکل ترافیک خودرویی این شهر موثر واقع شده است.

نا گفته نماند که بررسی‌ها و برنامه‌ریزی‌های کارشناسان حاکی از این واقعیت است که جمعیت کلان شهر توکیو دیگر بیشتر از این رشد نمی‌کند و حتی در آینده نزدیک رشد منفی هم خواهد داشت که همین موضوع به مرور زمان سبب خواهد شد تا بخشی از حجم رفت و آمدهای درون شهری کاسته شود.

بزرگترین حرکت شهر توکیو و شهرداری این بوده است که در طول روز مردم بسیار کم از خودروهای شخصی استفاده می کنند اصولا همه روز تسهیلات عمومی چون اتوبوس و قطار و قطارهای شهری و مترو متمرکز هستند تا فاصله ها به آسانی و با سرعت طی شود این شرایط هزینه ها را نیز در این شهر گران کاهش می دهد ترافیک را هم از بین می برد. 

 «کنچی ایگوچی» عضو ارشد فرمانداری توکیو در مصاحبه ای که در رسانه های این کشور انجام داده است به وضعیت شهرهای توکیو و تهران اشاره می کند و بخصوص درباره ترافیک شهری می گوید که تهران هم می‌تواند با الگو قرار دادن همین استراتژی به راحتی مشکل ترافیک را برطرف کند.

این مسئول و کارشناس امور شهری می گوید: ۳۰ سال پیش با آلودگی هوا و محیط زیست به دلیل ترافیک و حجم بالای اتومبیل مواجه بودیم اما با برنامه‌ریزی‌هایی که برای رفع این مشکل تدوین کردیم و راهکارهایی که اجرایی شدند آرام آرام گام‌هایی را برای تغییر عادت‌های شهری مردم، تغییر مهندسی و فضای سبز خیابان‌ها و استفاده از مترو و قطار شهری برداشتیم و توانستیم بر این مشکل فائق آییم و امروز به راحتی می‌توانیم ادعا کنیم که مشکلی به نام آلودگی هوا در توکیو وجود ندارد.
 

ربات راهنما
در برخی از مراکز خرید نزدیک ایستگاه های مترو ربات راهنما مستقر شده و به سئوالات مسافران پاسخ می دهد این سیستم هوشمند است به دو زبان ژاپنی و انگلیسی مسلط است ولی خدماتی به چند زبان دیگر چون کره ای، آلمانی، اسپانیایی و فرانسوی نیز ارایه می کند.

این فناوری یکی از موثرترین ابزار کاربردی برای مسافرینی است که زبان ژاپنی بلد نیستند و قصد مسافرت با قطار و بازدید از مناطق مختلف این کشور را دارند این ربات با کمال آرامش به سئوالات مسافران اعم از زمان حرکت و ورود قطار به ایستگاه های همجوار پاسخ می دهد.

این ربات هوشمند در حال حاضر به طور آزمایشی در ایستگاه قطار توکیو مستقر شده و تنها در ساعاتی مشخص به سوالات مسافران پاسخ می دهد.