به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، یکی از برنامه های صنعت فولاد ایران دستیابی به هدف گذاری 55 میلیون تن تولید تا سال 1404 است که با توجه به اینکه کشور با بحران آب مواجه است دستیابی به این هدف تنها در سایه اجرای طرح های بهینه سازی مصرف از سوی کارخانه های بزرگ فولادسازی امکان پذیر است. چراکه بر اساس شاخص جهانی فولاد برای تولید هر کیلوگرم فولاد به ۸ لیتر آب نیاز است که این شاخص در میان فولادسازان ایرانی به خاطر استفاده از فناوری های گوناگونی متغیر بوده و هر اندازه فناوری آن ها به روزتر باشد، به همان اندازه مصرف آب نیز کاهش خواهد یافت. در واقع در صنعت فولاد میزان مصرف آب به ازای تولید هر تن فولاد خام به شدت متاثر از عواملی همچون نوع فرآیندهای تولید، نرخ محصولات تولیدی و سطح فناوری های مورد استفاده در هر واحد صنعتی است.

رییس انجمن فولاد ایران در گفتگو با موج درباره رویکرد فولادسازان کشور برای مقابله با بحران آب گفت: از آنجایی که ایران در منطقه خشکی واقع شده است، بحران آب در ایران وجود دارد و این مسئله در مرکز کشور حادتر است، که باید صرفه جویی در مصرف آب مورد توجه فولادسازان قرار گیرد.

بهرام سبحانی با بیان اینکه فولاد مبارکه سه راهکار برای جلوگیری از اثر منفی بحران آب بر تولید اجرا کرده است افزود: نخست استفاده از تجهیزات به روز و بهینه سازی خط تولید میزان مصرف آب را کاهش داده است. راهکار دیگر بکارگیری سیستم های تصفیه پساب های صنعتی شهرهای نزدیک به مجتمع است که آب پساب ها را دوباره به چرخه مصرف بر می گرداند و در نهایت راهکار افزایش دسترسی به آب از طریق تصفیه فاضلاب های شهری است که این طرح با کمک سازمان آبفای اصفهان در انجام است و مجتمع فولاد مبارکه با سرمایه گذاری روی تصفیه خانه ها، فاضلاب ها را برای تامین نیاز خط تولید خود تصفیه کرده است.

هزینه 400 میلیارد تومانی تصفیه آب فولاد مبارکه

همچنین معاون بهره برداری مجتمع فولاد مبارکه اصفهان در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج درباره طرح های توسعه ای این مجتمع در یک سال گذشته گفت: از آنجایی که ظرفیت تولید فولاد مذاب فولاد مبارکه از 5.4 میلیون تن به 7.2 میلیون تن در سال رسیده بود، و ظرفیت 4 ماشین ریختگری این مجتمع 5.4 بود، در سال گذشته ماشین جدید ریختگری با ظرفیت 1.8 میلیون تن راه اندازی شد، تا 7.2 میلیون تن فولاد ذوبی که در این مجتمع تولید می شود، از طریق ماشین های ریختگری به شمش و تختال تبدیل شوند.

مختار بخشیان با اشاره به اینکه سال گذشته در بخش های دیگر مجتمع نیز طرح توسعه ای اجرا شده است، افزود: در مجتمع فولاد سبا افزایش تولید از 750 هزار تن به 1.6 میلیون تن در سال داشته ایم. همچنین طرح تولید 5 میلیون تنی گندله سنگان در اواخر 96 اجرا شد، که در حال حاضر با تمام ظرفیت تولید می کند، تا جایی که در ماه گذشته این مجتمع با تولید 300 هزار تن در 30 روز رکورد زده است. طرح آهن اسفنجی سفید دشت از دیگر طرح های جدیدی بوده که با ظرفیت 800 هزار تن در سال 96 عملیاتی شده است.

طرح بهسازی مصرف آب در فولاد

بهسازی و باز چرخانی آب در سیکل های خنک کننده و افزایش تعداد سیکل های استفاده از آب، تعویض و نوسازی خطوط لوله های انتقال و توزیع آب صنعتی و آشامیدنی در جهت کاهش تلفات آب و تکمیل و راه‌اندازی تصفیه‌خانه پساب در فولاد سازی و نورد بخشی از اقدامات موثر در راستای کاهش مصرف آب در شرکت های فولادی است. از این رو معاون بهره برداری مجتمع فولاد مبارکه اصفهان در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه با توجه به کمبود آب در منطقه اصفهان، طرح های بهینه سازی فولاد مبارکه چقدر به تامین آب این مجتمع کمک کرده است؟ اظهار کرد: از آنجایی که طرح جمع آوری پساب شهر فولاد مبارکه و تصفیه و بازچرخانی آن در سیستم فولاد مبارکه در حال انجام است، نیاز آب این مجتمع تاکنون تامین شده است، چراکه در اردیبهشت سال جاری 50 درصد پروژه تصفیه آب عملیاتی شده که بر مبنای آن 200 متر مکعب برساعت از طریق این بخش وارد چرخه مصرفی مجتمع شده است و امیدواریم تا شهریورماه جاری به طور کامل طرح بهره برداری شود.

بخشیان با بیان اینکه براساس برنامه ریزی اجرای طرح تصفیه و بازچرخانی آب باید 500 متر مکعب برساعت آب استحصال شود، که در حال حاضر 200 متر مکعب بر ساعت انجام می شود افزود: مجتمع فولاد مبارکه 400 میلیارد تومان در این بخش سرمایه گذاری کرده و همین میزان سرمایه گذاری برای تکمیل طرح در آینده نیاز است که در ادامه انجام خواهد شد.

او با تشریح نیاز آب مصرفی فولاد مبارکه از ابتدای بهره برداری تاکنون گفت: در طرح اولیه راه اندازی فولاد مبارکه برای تولید 2.4 میلیون تن 40 میلیون متر مکعب در سال، آب نیاز بوده، که با افزایش تولید به 7.2 میلیون تن و با اجرای طرح های بهینه سازی، میزان آب مصرفی این مجتمع به 25 میلیون مترمکعب در سال کاهش یافته است. این موضوع نشان می دهد با افزایش سه برابری تولید نزدیک به 15 میلیون متر مکعب از آب مصرفی این مجتمع نسبت به طرح اولیه کمتر شده است.

4 لیتر آب برای تولید هر کیلوگرم فولاد

سال ۲۰۱۱میلادی یک ابر پروژه بین المللی برای مدیریت مصرف آب در فولاد با محوریت انستیتوی بین المللی آهن و فولاد از ۵ قاره جهان با فناوری و اقلیم آب و هوایی متنوع در مدت دو سال اجرا شد. در این پروژه محدوده بسیار بازمصرف سرانه آب به ازای تولید هر تن فولاد در شرکت های مختلف از ۱ تا ۱۵۰ مترمکعب بر تن بوده است که به طور متوسط میزان مصرف سرانه آب به ازای تولید هر تن فولاد حدود ۲۸ مترمکعب بر تن بوده است، که از این میزان متوسط حدود 1.5 درصد بازیافت شده و به خطوط تولید بازمی گردد و ۳ درصد به صورت بخار و ضایعات دیگر هدر رفته و بقیه دورریز می شود.

معاون بهره برداری مجتمع فولاد مبارکه اصفهان با تاکید بر اینکه اندازه آب مصرفی این مجتمع در سال 3 درصد حجم آب رودخانه زاینده رود است گفت: براساس نسبت میزان تولید به مصرف، آب مصرفی مجتمع فولاد مبارکه در گذشته به ازای یک کیلوگرم فولاد 16 لیتر بوده که الان به 4 لیتر بر کیلوگرم رسیده است.

او با بیان اینکه در یک ماه گذشته سهم مورد نیاز آب این مجتمع به طور کامل تامین نشده است گفت: در حال حاضر بخشی از سهم 25 میلیون متر مکعب آب مصرفی در سال تامین نشده است. در واقع دو ماه نخست سال 97 سهم 25 میلیون متر مکعب آب تامین شده بود، اما در یک ماه گذشته به دلیل گرمای هوا کاهش یافته، که پیش بینی می شود، در طول تابستان این معضل ادامه داشته باشد، به همین دلیل در برخی خطوط، تولید آهن اسفنجی را 30 کاهش داده و به همان میزان کاهش نیاز مجتمع را از طریق بازار جبران تامین شده است. در واقع از آنجایی که فولاد مبارکه ظرفیت تولید 700 هزار تن آهن اسفنجی دارد، با کاهش سهم تامین آب، 200 هزار تن ماهانه از تولید این مجتمع کم شده است.

بخشیان درباره تاثیر روند کنونی تامین آب بر اجرای طرح های افزایش تولید این مجتمع گفت: اگرروند تامین آب اینگونه بماند، افزایش تولید نخواهیم داشت، اما اگر تامین آب عادی و مثل گذشته باشد، در مجتمع سبا برنامه افزایش 90 درصدی تولید خواهیم داشت، که حدود 600 هزار تن خواهد بود و در فولاد مبارکه نیز 300 هزار تن نسبت به سال گذشته افزایش تولید خواهیم داشت که در مجموع رشدی 4.5 درصدی خواهد بود.

او با بیان اینکه میزان تقاضا در ماه های اخیر روی تولید این شرکت تاثیری نداشته است تصریح کرد: تاکنون فولاد مبارکه سهم عمده ای از تقاضای داخلی کشور تامین کرده و به طور کلی می توان گفت 80 درصد محصولات این مجتمع به بازار داخلی عرضه شده، اما در آینده روند عرضه می تواند متناسب با شرایط بازار تغییر کند.