پايگاه خبري تحليلي انتخاب (Entekhab.ir) :
ماهان نصراللهي؛ سرويس بين الملل انتخاب: با فروپاشي شوروي و اعلام استقلال جمهوري‌هاي تازه تاسيس در آسياي ميانه و قفقاز اسرائيل آنها را به رسميت شناخت و سعي كرد نفوذ خود را در اين كشورها گسترش دهد. در همين راستا در 7 آوريل 1992 روابط غير رسمي ديپلماتيك بين اسرائيل و مقامات باكو برقرار شد.
اين روابط با تلاش اسرائيل روز به روز تقويت مي شد. زيرا اسرائيل تلاش داشت از وضعيت بي ثبات خاندان علي‌اف و مخصوصا شخصيت متزلزل الهام‌علي‌اف براي ضربه زدن به ايران نهايت استفاده را ببرد.
تلاش اسرائيل براي تنش آفريني و تحريف وضعيت تاريخي منطقه با دميدن در روح اختلافات قومي به منظور بي‌ثبات كردن منطقه براي فشار بر ايران به طور مداوم ادامه داشت. در اين زمينه آنها با تحريك حس خودبزرگ بيني در آقاي الهام علي‌اف و تزريق توهم محبوبيت مبتني بر كيش شخصيت در او زمينه را براي سو استفاده ابزاري از حكومت باكو فراهم كردند و سياست هاي اين منطقه در قبال ايران را از مسير درست خود منحرف كردند. اين وضعيت بيشتر تحت تاثير تفكرات موهوم و تفرقه‌افكنانه خانم برندا شيفر اسرائيلي شكل گرفت.
خانم شيفر در راستاي اهداف اسرائيل با سو‌استفاده از شخصيت نفوذپذير علي‌اف تاثيرات عميقي بر سياستهاي باكو در ضديت با ايران ايفا كرد. مهمترين حربه خانم شيفر تحريف واقعيات تاريخي منطقه و فروش آن به علي‌اف و سپس تبليغ اين جعليات از طريق پروپاگانداي رسانه اي براي واقعي جلوه دادن آنها در نزد افكار عمومي بود كه همچنان با حمايت حكومت باكو با شدت زيادي ادامه دارد.
نفوذ خانم برندا شيفر به حدي بالا رفت كه اين فرد مطابق اسناد نيويورك تايمز و راديو آزادي به عنوان مشاور استراتژيك علي‌اف در شركت نفت دولتي باكو مشغول به كار شده بود. اين روند آنچنان عميق شد كه در چند سال اخير به خصوص بعد از پيروزي آنها در جنگ قره باغ كه با استقبال ايران هم روبرو شد؛ تماس مقامات باكو با واقعيات منطقه كمتر از قبل شود.
آقاي علي‌اف با ناشي‌گري رجزخواني هاي گسترده‌اي عليه ايران انجام داد و فضا را به گونه اي رقم زد كه رسانه‌ها و بعضي نمايندگان آنها در مواضعي خصمانه و جنون‌آميز رسما ادعاي ارضي عليه ايران مطرح مي كنند.
اين مواضع غيردوستانه و مضحك همواره با خويشتنداري ايران روبرو شده است؛ ولي متاسفانه با توجه به فشار تحريم ها عليه ايران؛ اين تصور غلط را در بين مقامات باكو ايجاد شده است كه گويا مماشات ايران از سر ضعف است! در حالي كه خويشتنداري ايران ناشي از يك دورانديشي و فرصتي براي درك واقعيات موجود از جانب حكومت باكو است.
گسترش روابط باكو و اسرائيل از زمان روي كار آمدن ترامپ كه منجر به خروج او از برجام و بازگشت تحريم‌ها عليه ايران شد با سرعت و شدت بيشتري ادامه پيدا كرد و نفوذ اسرائيل در باكو را دوچندان كرد. الهام علي اف، روز 21 ژانويه 2016، در چارچوب اجلاس اقتصادي داووس در سوئيس با بنيامين نتانياهو نخست وزير اسرائيل ديدار كرد.
اواخر همين سال و در 13 دسامبر 2016، بنيامين نتانياهو، در سفري كاري به باكو رفت و با علي‌اف ديدار كرد. در اين سفر كميسيون مشتركي بين دو طرف براي پيگيري توافق ها و تقويت روابط تشكيل شد.
دو سال بعد و در 24 ژانويه 2018 مجددا اين دو در چارچوب مجمع جهاني اقتصاد داووس با هم ديدار كردند. در حال حاضر حدود بيست سازمان فرهنگي اجتماعي اسرائيلي در حكومت باكو وجود دارد. تاكنون در مجموع، 13 سند بين حكومت باكو و دولت اسرائيل در زمينه همكاري در زمينه هاي مختلف امضا شده است. كارگروه روابط بين المجالس در باكو فعاليت مي كند كه رئيس گروه رافائيلوف آناتولي خيموويچ است.
همچنين يك گروه دوستي بين پارلماني در پارلمان اسرائيل وجود دارد. كه رهبر آن گروه اوگني سووا است. گرمي روابط غير رسمي دو طرف در نهايت در سال 2022 منجر به روابط رسمي و تبادل سفير بين طرفين شده است. اين اقدام ناخرسندي ايران را در پي داشته است.
اخيرا روزنامه اسرائيلي هاآرتص نوشته بود؛ اسرائيل در طول دو دهه گذشته يك اتحاد استراتژيك با آذربايجان داشته است و به اين كشور تسليحات به ارزش ميلياردها دلار فروخته است. باكو در ازاي آن منابع نفتي اسرائيل را تأمين مي‌كند و اجازه دسترسي اسرائيل به ايران را مي‌دهد. اين رونامه نوشته بود از سال ۲۰۱۶، هواپيماهاي آي‌ال-۷۶ شركت «سيلك وي» (Silk Way) دست‌كم ۹۲ بار در فرودگاه عوودا -اين مقصد غيرعادي براي هواپيماهاي باري غيرنظامي- فرود آمده‌اند كه هدف آنها انتقال تسليحات از اسرائيل به باكو بوده است.
همچنين در ادامه اين گزارش آمده بود مقامات باكو به موساد اجازه داده‌اند تا شعبه‌اي براي نظارت بر آنچه در ايران در حال وقوع است، ايجاد كند و حتي فرودگاهي را براي كمك به اسرائيل در صورت تصميم به حمله به تأسيسات هسته‌اي ايران آماده كرده‌اند و حتي ادعا كرده است كه موساد اسناد آرشيو هسته‌اي ايران را از طريق باكو از ايران خارج كرده بود.
اخيرا مختار محمداف سفير باكو در اسرائيل در گفتگو با روزنامه اورشليم و در واكنس به گزارش هاآرتص مدعي شده است كه دولتش اجازه نخواهد داد از قلمرو آن عليه ديگر كشورها استفاده شود. اين در حالي است كه قبل از آن بعضي محافل رسانه اي حملات پهپادي به بعضي تاسيسات ايران را از مقصد باكو معرفي كرده بودند.
در هر صورت واقعيت اين است كه روابط اسرائيل با حكومت باكو روز به روز در حال گسترش است و اتحاد اين دو كشور تاثيرات زيادي بر سياست هاي دولت علي‌اف عليه ايران داشته است. در ماجراي حمله يه سفارت باكو در تهران با وجود اينكه دولت ايران تمام تلاش و همكاري خود را براي بازداشت و محاكمه افرد مهاجم انجام داده است ولي يك جنگ تبليغاتي غيرعادي از سوي رسانه هاي دولتي باكو و مقامات رسمي اين كشور عليه ايران به راه افتاده است.
اين در حالي است كه عده اي حمله به سفارت باكو را اقدامي طراحي شده از سوي حكومت علي‌اف براي تحت فشار گذاشتن ايران مي دانند. در مجموع در طي دو سال گذشته تنش آفريني باكو عليه منافع ايران ابعاد جديدي به خود گرفته است؛ دامنه اهانت هاي آشكار آنها به مرور در حال گسترش در سطح افكار عمومي كشور است كه نيازمند توجه بيشتر مقامات كشورمان براي برخورد با اين موضوع است.