پايگاه خبري تحليلي انتخاب (Entekhab.ir) :

حجت الاسلام و المسلمين سيد حسن خميني تاكيد كرد: قدرت يك ديپلمات و دستگاه ديپلماسي اين است كه هنگام مواجه شدن با بن بست در يك مسير، بتواند در كمتر از 24 ساعت راه جديدي را باز كند؛ ولو اينكه آن راه حل با مسير به ظاهر 180 درجه مخالف، اما در واقع در راستاي هدف باشد.

به گزارش «انتخاب» به نقل از جماران، حجت الاسلام و المسلمين سيد حسن خميني طي سخناني در ديدار با جمعي از معاونين سابق وزارت خارجه و سفراي ادوار گوناگون جمهوري اسلامي ايران كه چهارشنبه شب در حسينيه جماران برگزار شد، گفت: يكي از ويژگي هاي مؤمن كه در شخصيت امام هم متجلي و همه ما آن را را بايد در خودمان پررنگ كنيم اين است كه هيچ وقت «وسيله» به جاي «هدف» نمي نشيند؛ اين مساله به طور خاص در حوزه سياست خارجي بسيار معني دارد.

سيد حسن خميني در ادامه با اشاره به اين جمله كه «هدف وسيله را توجيه نمي كند»، افزود: معناي اين عبارت آن است كه اگر هدف شما هرقدر هم مقدس باشد، حق نداريد از هر راهي براي رسيدن به آن هدف استفاده كنيد. اما سخن من اين است كه هيچ وقت نبايد راه جاي هدف قرار بگيرد. مسير، هيچ تقدسي ندارد و اگر مسيري بسته شد، راه ديگري بايد انتخاب كرد و اينكه ما به خود مسير تقدس ببخشيم، گم كردن هدف است.

وي با بيان اينكه بعضي ها تعبير «الْمُؤْمِنُ كَيّس» را به اين معنا گرفته اند كه نزديك ترين، كم هزينه ترين و سريع ترين راه براي رسيدن به هدف انتخاب شود كه اين راه ها بايد صد درصد عقلايي باشد، يادآور شد: يكي از جملات امام كه بعضا فهم اشتباهي از آن شده، اين عبارت است كه «همۀ ما مأمور به تكليف و وظيفه ايم نه مأمور به نتيجه».

سيد حسن خميني در تشريح اين جمله افزود: سخن امام بدين معناست كه بين هدف و نتيجه تفاوت وجود دارد. هدف، قبل از نتيجه تعريف مي شود و نتيجه بعد از حركت به دست مي آيد. ما با توجه به اهداف است كه وظيفه خود را مي شناسيم و اگر ندانيم به دنبال كدام هدف هستيم، اصلا وظيفه مشخصي نداريم. البته بعد از شناخت هدف و دريافتن اينكه كدام كار وظيفه ي ما براي رسيدن به هدف است آن وقت اگر به نتيجه رسيديم چه بهتر؛ و اگر نرسيديم چون تلاش خود را كرده ايم مأجور هستيم.

خاطره اي مهم از امام

وي با بيان اينكه سياست خارجي و كار ديپلماسي صرفا مسير وصول به اهداف است و في نفسه تقدسي ندارد، ادامه داد: هدف فراتر از اين مسير است. اگر مسيري را رفتيد و به نتيجه نرسيد، بايد سريعا آن مسير را عوض كنيد و مسيرهاي ديگري را برويد. قدرت يك ديپلمات و دستگاه ديپلماسي اين است كه هنگام مواجه شدن با بن بست در يك مسير، بتواند در كمتر از 24 ساعت راه جديدي را باز كند؛ ولو اينكه آن راه حل با مسير به ظاهر 180 درجه مخالف، اما در واقع در راستاي هدف باشد.

سيد حسن خميني سپس با اشاره به سيره علمي امام راحل در دوران رهبري گفت: به نظر من يكي از سرمايه هاي امام، «ثبات قدم» ايشان در اهداف بود، اما عظمت اين ويژگي، جلوه ي ويژگي ديگر ايشان يعني «توانايي تغيير راه ها و مسيرها» را كمرنگ كرده است. ايشان در پايان جنگ مي گويند، تا ديروز مي خواستيم جنگ كنيم و امروز از صلح سخن مي گوييم. در همين زمينه مثالي ديگر هم وجود دارد؛ روزي كه امام آن بيانات بسيار تند را بعد از حج خونين عليه آل سعود گفتند و آنها را تكفير كردند، من براي اقامه نماز جماعت خدمتشان رفته بودم. ابوي ما هم آمدند. به امام گفتند با وجود اين تعبير شما (كافر خواندن سعودي ها) چه طور بعدا با آنها رابطه برقرار كنيم؟! امام گفتند مگر با بقيه كفار رابطه نداريم؟! اينها هم مثل آنها هستند!

وي افزود: اين جمله امام نشان مي دهد كه در همان لحظه كه امام از موضع غيرت ديني در حال حمله به چنين جنايتي كه بالغ بر 300 نفر از شهروندان ما را به شهادت رساند، بودند؛ گام بعدي را هم مي ديدند. اين منطق نشان مي دهد كه روابط با عربستان و آل سعود نه آنقدر مقدس است كه بگوييم حتما بايد برقرار باشد و نه آنقدر نا مقدس است كه بگوييم هيچ وقت نبايد باشد، بلكه اين امور بستگي به مصالح دارد.

حاكم وابسته مصالح خودش را مي بيند و حاكم ملي مصالح مردم را

سيد حسن خميني تصريح كرد: مگر حاكمان آلمان - مثلا- مصالح خودشان را نمي بينند؟! يا مگر دولت چين به ايران نگفته بود وقتي ما با آمريكايي ها چند صد ميليارد دلار تجارت داريم، نمي توانيم به خاطر چند ميليارد دلار از آن چشم بپوشيم؟! ممكن است به ذهن بيايد كه حتما اينها(حاكمان چين) وابسته هستند. ولي واقعيت اين است كه حاكم حتما بايد مصالح را ببيند؛ اما تفاوت حاكم وابسته و غير وابسته در اين است كه حاكم وابسته مصالح خودش را مي بيند و حاكم ملي مصالح مردم را.

سيد حسن خميني تأكيد كرد: هنگام تصميم گيري و اتخاذ سياست صحيح در قبال يك موضوع، ابتدا بايد فكت ها را به درستي بشناسيم و سپس بتوانيم به طور عقلايي اتفاقات بعدي را پيش بيني كنيم. مثلا الآن بگوييم در جريان جنگ روسيه و اوكراين قرار است چه اتفاقي رخ دهد؟! آيا دنيا وارد جنگ سرد مي شود؟ رابطه كشورها و قدرت هاي بزرگ در اين قضيه چگونه است؟ اينجا بايد افراد داراي تجربه با تكيه بر دانش روز، مطلع از مسائل و داراي تحليل، وارد شوند. دوم اينكه، در اين مسأله منافع اصلي و فرعي و تحليل هاي درست و غلط را گم نكنيم. سوم اينكه، منيّت ها و نگاه هاي بخشي و جناحي وارد نشود.

هيچ كس نمي تواند بگويد در همه حوزه ها كارشناس است

وي با تأكيد بر اينكه در سياستگذاري ها حتما بايد مصالح كلان دنياي اسلام و ملت ايران لحاظ شود، ادامه داد: البته فقط ديكته ي نانوشته غلط ندارد؛ هركسي آستين بالا مي زند و وارد كاري مي شود، حتما اشتباه هم مي كند؛ اما پيروزي نسبي مهم است، چرا كه جريان مقابل هم داراي عقل است. كدام كشتي گيري است كه هميشه پيروز شده و يا كدام تيم فوتبال هيچ گلي نخورده است؟! مهم اين است كه عقلايي حركت كنيم. يعني موضوعات را بشناسيم و همه قدرت روز كارشناسي جهاني را در اين مسأله به خدمت بگيريم.

امروز همه مسائل كشور به حوزه سياست خارجي گره خورده است

سيد حسن خميني با بيان اينكه هيچ كس نمي تواند بگويد در همه حوزه ها كارشناس است و از همين رو، طبيعتا خرد جمعي بايد كار را به پيش ببرد، گفت: پتانسيل دروني و قدرت كارشناسي جمهوري اسلامي بسيار قوي است و واقعا ناشكري است كه از توانايي مجموعه مديريتي اين چهار دهه استفاده نكنيم. اين مجموعه قدرت و توان حل مشكلات در حوزه اقتصادي و سياست خارجي را دارد.

وي در پايان تأكيد كرد: امروز همه مسائل كشور به حوزه سياست خارجي گره خورده و بايد گره اين حوزه را باز كرد و توان مديريتي و خرد جمعي جمهوري اسلامي ايران كه طي اين چهل و سه سال با آزمون و خطا ساخته شده، مي تواند اين كار را انجام بدهد.