ترابر نيوز :پايگاه خبري تحليلي حمل و نقل : بررسي ابعاد طرح پرورش ماهي در قفس درون سدها
جمعه، 1 مرداد 1400 - 13:56 کد خبر: 94110
ترابر نيوز: پرورش ماهي در قفس يكي از شيوه‌هاي نوين آبزي‌پروري است كه توسعه آن نيازمند حمايت بيشتر از سرمايه‌گذاران و رفع مشكلات و ابهامات پيرامون اين صنعت نوپا است.
پرورش ماهي در قفس يكي از روش‌هاي متداول پرورش ماهي است كه در سال‌هاي اخير با توجه به مزاياي آن مورد توجه كشورهاي دنيا قرار گرفته است. در اين روش، بنا به شرايط محيطي، منطقه‌اي و گونه‌هاي مدنظر، از قفس‌هايي با اشكال و جنس‌هاي مختلف استفاده مي‌شود كه در آن آب به صورت آزاد بين قفس و منبع آبي در جريان است.
در دنيا، ساليانه بيش از يك ميليون تُن انواع مختلف ماهيان دريايي توليد مي‌شود كه ميزان قابل توجهي از آن از طريق قفس‌هاي دريايي توليد مي‌شود. در ايران مطالعات امكان‌سنجي و پتانسيل‌يابي پرورش ماهي در قفس در سال ۱۳۸۰ توسط يك شركت نروژي در استان‌هاي جنوبي كشور و در آب‌هاي خليج فارس و درياي عمان آغاز و كم‌كم اين نوع پرورش ماهي در ديگر نقاط كشور كه منابع آبي قابل استفاده در اين زمينه داشتند نيز اجرايي شد.
پرورش ماهي در قفس در ۲ دهه اخير به عنوان يكي از ظرفيت‌هاي توسعه آبزي‌پروري كشور مورد توجه قرار گرفته است.
براساس گفته كارشناسان حوزه شيلات، از مزاياي اين روش مي‌توان به پرورش در محيط طبيعي، نزديك بودن طعم و مزه آبزيان توليد شده به ماهيان صيد شده از منبع آب طبيعي، مقرون به صرفه بودن، مديريت آسان‌تر و پايين بودن هزينه‌هاي ثابت نسبت به ديگر روش‌هاي پرورش آبزيان اشاره كرد.
چهارمحال و بختياري كه رتبه نخست توليد ماهي سردآبي در كشور را دارد، علاوه بر پرورش ماهي در استخرها، پرورش ماهي در قفس را نيز در درياچه سد كارون۴ آغاز كرده است و به گفته مسئولان سالانه ۲ هزار و ۱۰۰ تن ماهي به اين روش توليد مي‌كند.
وجود پنج مزرعه پرورش ماهي در قفس در چهارمحال و بختياري
مدير شيلات و امور آبزيان سازمان جهادكشاورزي چهارمحال و بختياري، پرورش ماهي در قفس را يكي از روش‌هاي نوين آبزي‌پروري برشمرد و گفت: پرورش ماهي در قفس بيشتر در منابع آبي پشت سدها و همچنين در دريا مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
پرويز منصوري در گفت و گو با بيان اينكه در حال حاضر حدود پنج مزرعه به صورت پرورش در قفس در سطح استان فعاليت مي‌كنند، افزود: با توجه به محدوديت اين منابع آبي نمي‌توان در سطح گسترده از اين روش استفاده كرد بنابراين استقبال بهره‌برداران نيز از اين روش كمتر است.
آب بها بايد معادل ميزان توليد از پرورش‌دهندگان ماهي در قفس گرفته شود
يكي از پرورش‌دهندگان ماهي در قفس با بيان اينكه شروع كار و گرفتن مجوزها را از سال ۹۲ آغاز كرده است، اظهار داشت: در سال ۹۵ و بعد از برنده شدن در مزايده، ساخت قفس‌ها را شروع كرديم و تاكنون نيز مشغول فعاليت در اين حرفه هستيم.
محمد شهبازي، به مشكلات پيش‌آمده در مدت انجام اين كار اشاره كرد و گفت: ما در اين كار حمايت نشديم، به گونه‌اي كه در سال نخست به دليل مشكلاتي كه ايجاد شد، تسهيلات بانكي به دليل تمديد نشدن قرارداد به ما پرداخت نشد.
وي با بيان اينكه تاكنون بيش از ۱۱۵ ميليارد ريال هزينه براي اين كار انجام داده است، تصريح كرد: تجهيزات مورد نياز اين كار وابسته به مواد پتروشيمي و آهن است كه وابسته به قيمت دلار هستند كه اين مساله قيمت را بالا مي‌برد.
شهبازي، به ميزان آب‌بهاء گرفته شده توسط شركت آب منطقه‌اي از پرورش‌دهندگان ماهي در قفس اشاره و بيان كرد: آب‌بهاء بايد معادل ميزان توليد ما كه توسط شيلات رصد مي‌شود، تعيين شود ولي هم اينك آب‌بهاء براساس ظرفيت اسمي از ما گرفته مي‌شود.
اين پرورش‌دهنده با بيان اينكه قانون موجر و مستاجري در اين خصوص به دليل انجام كار توليدي، قانون درستي نيست، تصريح كرد: اگر مي‌دانستيم كه قرار است براساس ظرفيت اسمي از ما آب بها گرفته شود در اين مزايده شركت نمي‌كرديم چون مي‌دانستيم كه فاكتورهاي زيادي روي توليد موثر است و اين ريسك كار را بالا مي‌برد.
شهبازي ادامه داد: در برهه‌اي از زمان خوراك و بچه ماهي نبود و يك مرتبه هم قفس‌هاي ما به دنبال توفان آسيب ديد، اين مسائل توليد ما را تحت تاثير قرار داد، خواسته همه پرورش‌دهندگان ماهي در قفس اين است كه آب‌بهاء معادل ميزان توليد محاسبه شود.
وي به انعقاد قرارداد براي انجام اين كار اشاره و خاطرنشان كرد: انتظار داريم در وهله اول قرارداد ما براساس اعداد كارشناسي و منصفانه تمديد شود، اين كار، كاري نيست كه قرارداد آن يك ساله تمديد شود.
اين پرورش‌دهنده ماهي افزود: سرمايه‌گذاري كه ما براي انجام اين كار انجام مي‌دهيم، سرمايه‌گذاري ثابت و دراز مدت است، قابل انتقال نيست كه آن را به جاي ديگر منتقل كنيم بنابراين بايد قرارداد نيز بلندمدت و حداقل ۱۰ ساله باشد يعني به ميزان عمر قفس‌ها به ما اجازه فعاليت بدهند.
دو گونه‌پروري را براي ما آزاد كنند
شهبازي به ممنوعيت پرورش ۲ گونه آبزي‌پروري اشاره و خواستار آزاد شدن آن شد و گفت: ماهي قزل‌آلا چون جزو ماهيان سردآبي است، وقتي دما بالا برود ظرف چند ساعت دچار مشكل مي‌شود، بنابراين ما پرورش اين ماهي را از اواخر آبان تا اواخر ارديبهشت مي‌توانيم انجام دهيم و در غير از اين بازه به دليل دماي بالاي آب پرورش ماهي سردآبي براي ما ممكن نيست.
وي بيان كرد: اين يعني نيمي از سال، كارگران ما بايد بيكار و قفس‌ها نيز بيهوده در درياچه رها باشند.
اين پرورش‌دهنده ماهي در قفس ادامه داد: به ما مي‌گويند ماهي قزل‌آلا و ماهي كپور با يكديگر تضاد زيست محيطي دارند و نمي‌توانند كنار هم باشند، ما مي‌گوييم اين ۲ را با فاصله زياد به طور مثال يك هزار متري قرار مي‌دهيم، ولي اينكه فقط يك گونه پرورش دهيم، امكانپذير نيست ضمن اينكه ماهي كپور نيز بومي درياچه است و تاكنون مشكلي براي آنها ايجاد نشده است، بلكه به خاطر غذايي كه ما به ماهي‌ها مي‌دهيم جمعيت آنها افزايش يافته است.
شهبازي، مشكل ديگر را ندادن اجازه براي اسكان و امكان استفاده از امكاناتي مانند برق و جاده عنوان و خاطر نشان كرد: ما بايد براي حمل غذاي ماهي و بار از قايق پدالي و پارويي استفاده كنيم، يعني حتي حق استفاده از قايق را هم نداريم، بايد قوانين در اين خصوص تغيير كند تا ما راحت‌تر به كار توليد بپردازيم.
نيازمند حمايت دولت هستيم
وي با بيان اينكه پرورش ماهي در قفس جز اركان اصلي اقتصاد مقاومتي است، تصريح كرد: در بحث‌هاي مالياتي و ارزش افزوده نيز به كمك نياز داريم چرا كه اين كار يك پروژه نو است و ما هنوز دچار سعي و خطا هستيم در حقيقت با هزينه‌كردن داريم تجربه به دست مي‌آوريم ما نيازمند حمايت دولت هستيم.
اين پرورش‌دهنده ماهي در قفس بيان كرد: كار ما مانند فولاد يا نورد نيست كه آب را تبخير كند بلكه ما فقط از آب استفاده كيفي مي‌بريم.
نتيجه حمايت نشدن توليدكننده خروج سرمايه از كشور است
شهبازي بيان كرد: اگر توليد كننده حمايت نشود از گردونه كار خارج مي‌شود در اين صورت يكي از كارهايي كه انجام مي‌شود خروج سرمايه از كشور است، خود ما حتي طرح سرمايه‌گذاري پرورش ماهي در قفس در درياي سياه را به سفارت كشور در گرجستان ارائه داديم، كه مسئولان كشور گرجستان بسيار استقبال كردند اما متاسفانه در كشور خودمان چوب لاي چرخ توليدكننده مي‌گذارند.
وي به اشتغال ۳۵ نفر و به كارگيري ۴۰ قفس با ميانگين توليد هشت تا ۱۲ تُن در پروژه خود اشاره و تاكيد كرد: به دليل مشكلاتي كه براي ما ايجاد شد در ۲ سال نخست نه تنها به سود نرسيديم بلكه ضرر مطلق نيز داشتيم.
اين پرورش‌دهنده ماهي در قفس با اشاره به موضوع بيمه تصريح كرد: سال اول شروع به كار ما توفاني با سرعت ۱۱۰ كيلومتر در ساعت در درياچه رخ داد كه بيش از هفت تا هشت ميليارد ريال ماهي با رها شدن در درياچه از دسترس ما خارج شد، ولي بيمه فقط ۴۰۰ ميليون ريال به ما پرداخت كرد.
شهبازي ادامه داد: زماني كه فاكتورها و مباني توليد شاخص‌هاي نامشخصي باشند، نمي‌توان ريسك پروژه را بالا برد، يعني نمي‌توانيم به آساني سهم پرداختي خود را افزايش دهيم كه بعد بيمه مبلغ بيشتري به ما پرداخت كند.
وي خوراك آبزيان را يكي ديگر از مشكلاتي كه با آن دست و پنجه نرم مي‌كنند عنوان و خاطرنشان كرد: در كشور دو تا سه شركت استانداردها و مباحث كمي و كيفي را براي توليد خوراك آبزيان رعايت مي‌كنند ما نيز براي كاهش وابستگي به ديگر شركت‌ها، دور ماندن از سلايق آنها و همچنين به اين دليل كه تكميل زنجيره توليد يكي از شاخصه‌هاي كاري و هلدينگ ما است در شهرك صنعتي شهركرد قطعه زميني خريداري كرده و خط توليد خوراك آبزيان را نيز سفارش داده‌ايم، كه اگر از ما حمايت شود مي‌توانيم با سرعت بيشتري كار خود را آغاز كنيم.
كوتاه شدن دوره پرورش مزيت پرورش ماهي در قفس است
صادق خليل طهماسبي ديگر پرورش‌دهنده ماهي در قفس پشت سد كارون۴ كه كار خود را با اجاره قفس شروع كرده است، تصريح كرد: با توجه به دماي مناسب رشد ماهيان سردابي و بالا بودن دماي آب درياچه سد در زمستان، دوره پرورش يك تا دو ماه كوتاه‌تر مي‌شود همچنين در پرورش ماهي در قفس گل‌آلود شدن آب به دنبال بارش و شستن استخر نيز حذف مي‌شود.
طهماسبي با بيان اينكه اكنون ماهي كپور در قفس پرورش مي‌دهد، يادآور شد: قبل از شيوع كرونا، ماهي را به عراق مي‌فرستاديم و شرايط و بازار خوب بود اما اكنون چون مرز شلمچه بسته است، متضرر شده‌ايم.
تاكنون مراجعه‌كننده‌اي براي بيمه ماهي در قفس نداشته‌ايم
مدير صندوق بيمه محصولات كشاورزي چهارمحال و بختياري، با تاكيد بر اينكه تاكنون متقاضي براي بيمه ماهي در قفس به اين صندوق مراجعه نكرده است، افزود: بيمه كردن ماهي در قفس به مدارك بيشتري در مقايسه با ماهي استخري احتياج دارد.
احمد كريمزاده بيان كرد: در پروش ماهي در قفس علاوه بر پروانه بهره‌برداري معتبر، مجوز و گواهي سلامت ماهيان و آمار موجوي چنانچه آبزي‌پرور بخواهد قفس را نيز بيمه كند بايد مدارك و مستندات مربوط به قفس‌ها مانند محل خريد و نوع سازه را نيز بايد ارائه دهد.
پرورش همزمان دو گونه آبي در طرح پرورش ماهي در قفس امكانپذير نيست
مديركل حفاظت محيط زيست چهارمحال و بختياري با بيان اينكه براساس قوانين كميته آبزي‌پروري متشكل از سازمان حفاظت محيط زيست، سازمان شيلات و دامپزشكي در خصوص اين موضوع تصميم‌گيري مي‌كنند، تصريح كرد: در درجه اول براي پرورش ماهي در قفس سد نبايد منبع تامين كننده آب شرب باشد، همچنين تعيين گونه‌اي كه پرورش داده مي‌شود با سازمان مركزي حفاظت محيط زيست است.
شهرام احمدي تصريح كرد: متقاضيان اين طرح براي پرورش ماهي قزل‌آلا مجوز پايلوت گرفته بودند، اما اينك تقاضاي پرورش ماهي كپور دارند، سازمان محيط زيست نيز اعلام كرده است كه پرورش بايد به صورت صرف از گونه‌هاي بومي باشد.
وي با اشاره به نظر سازمان حفاظت محيط زيست، مبني بر همزمان نبودن پرورش دو گونه آبزي، بيان كرد: پرورش همزمان ۲ گونه قزل‌آلا و كپور ممكن نيست، علاوه بر اينكه پرورش گونه غير بومي كپور نيز امكانپذير نيست.
محدوديتي براي پرورش غير همزمان دو گونه آبزي در يك منبع آبي وجود ندارد
مسئول اداره بهداشت و مديريت بيماري‌هاي آبزيان دامپزشكي چهارمحال و بختياري با تاكيد بر اينكه مطابق دستورالعمل پرورش، پرورش همزمان ۲ گونه آّبزي در يك منيع آبي قابل انجام نيست، اظهار داشت: پرورش غير همزمان ۲ گونه آبزي با رعايت مسائل و شرايط بهداشتي قابل انجام است.
سياوش اخوان طاهري افزود: پرورش‌دهندگان ماهي چنانچه بخواهند پرورش دو گونه آبزي را غير همزمان انجام دهند بايد زماني كه ماهي را جمع‌آوري و قفس‌ها را تخليه كردند، شست و شو و آيش‌گذاري را انجام و براي پرورش گونه دوم آماده شوند.
وي با بيان اينكه پرورش همزمان ۲ گونه آبزي از لحاظ بهداشتي و بيماري‌ها ايجاد مشكل مي‌كند، خاطرنشان كرد: پرورش غير همزمان ۲ گونه آبزي در يك منبع، پس از رعايت اصول ذكر شده محدوديتي ندارد كما اينكه اين موضوع به متقاضيان نيز اعلام شده است.
مسئول اداره بهداشت و مديريت بيماري‌هاي آبزيان دامپزشكي چهارمحال و بختياري گفت: ماهي كپور اگر چه يك ماهي گرمابي است، اما دماي پايين آب را نيز مي‌تواند تحمل مي‌كند در صورتي كه قزل‌آلا يك ماهي سردابي است و هنگامي كه دماي آب حدود ۲۰ درجه سانتيگراد شود، ماهي از نظر اكسيژن مشكل پيدا مي‌كند و دريافت غذاي آن با محدوديت مواجه و دچار يكسري بيماري نيز مي‌شود، به همين دليل در فصول گرم امكان رشد اين ماهي وجود ندارد.
اخوان طاهري، با اشاره به تاثير پارامترهايي مانند دماي آب، غذادهي، وزن ماهي و بيماري‌ها روي رشد ماهي، تصريح كرد: چنانچه آبزي‌پروران پس از پايان دوره پرورش قزل‌آلا ، ماهي كپور با وزن بيش از ۱۵۰ گرم بياورند و غذادهي و مديريت بهداشتي مناسب باشد، كپور مي‌تواند در مدت تقريبي پنج ماه به وزن فروش برسد و آماده عرضه به بازار شود.
وي تاكيد كرد: اما اگر بچه ماهي كپور با وزن كمتر از اين ميزان باشد در بازه زماني ذكر شده به وزن مناسب براي عرضه در بازار نمي‌رسد.
مسئول اداره بهداشت و مديريت بيماري‌هاي آبزيان دامپزشكي چهارمحال و بختياري با بيان اينكه صدور مجوز توليد با مديريت شيلات جهادكشاورزي و صدور پروانه بهداشتي با دامپزشكي است، ادامه داد: اگر واحد متقاضي شرايط و ويژگي‌هاي لازم و مدنظر سازمان دامپزشكي را داشته باشد پروانه و اجازه پرورش به آنها داده مي‌شود.
هزينه ثابت پرورش ماهي در قفس كمتر از مزارع آبراهه‌اي است
مدير شيلات و آبزيان چهارمحال و بختياري هزينه مورد نياز براي ساخت هر قفس را بسته به ابعاد و جنس قفس‌ها متفاوت دانست و بيان كرد: اين هزينه مي‌تواند براي هر قفس ۲۰ تُني بين ۱۵۰ تا ۲۵۰ ميليون تومان متغير باشد.
منصوري با بيان اينكه در حال حاضر به طور تقريبي ۸۰ درصد از تجهيزات مربوط به قفس در استان توليد مي‌شود، تصريح كرد: با توجه به مقايسه هزينه‌هاي ثابت در مزارع پرورش ماهي آبراهه‌اي (بتني) و قفس مي‌توان گفت كه هزينه پرورش ماهي در قفس در مقايسه با استخرهاي بتني كمتر است.
وي تاكيد كرد: در مطالعات انجام شده براي پرورش ماهي در قفس در درياچه سد كارون۴، ظرفيت اوليه توليد حدود چهار هزار تن محاسبه شد كه تاكنون سه هزار و ۲۰۰ تن از آن به افراد حقيقي و حقوقي واگذار شده است و ۸۰۰ تن باقيمانده آن نيز از طريق مزايده از طرف شركت آب منطقه‌اي واگذار خواهد گرديد.
پیامک -
فیس بوک -
نسخه اصلی - برگشت به خبرها