| ترابر نیوز: در ایران حوادث رانندگی پس از آلودگی هوا بیشترین قربانیان را می‌گیرد و این حقایق نشان می‌دهد سیستم حمل و نقلی کشور نیاز به تحولی در راستای حفظ جان و سرمایه‌های مردم دارد.
با توجه به مزیت های حمل و نقل ریلی برای کشور و نقش آن در توسعه یافتگی،به نظر می رسد مسئولان و سیاست گذاران باید توجه بیشتری را به این حوزه داشته باشند و یا اگر توجهات خوبی در حوزه عمل و نظر صورت گرفته این توجهات عملیاتی گردد تا شاهد رشد و توسعه بیش از پپیش صنعت ریلی در کشور باشید.
یکی از مزیت های توسعه حمل و نقل ریلی کاهش تلفات و خسارت های ناشی از تصادفات جاده ای است.طبق آمارهای موثق معاونت راهور نیروی انتظامی به طور متوسط روزانه 44 نفر در حوادث راهنمایی و رانندگی فوت‌می‌کنند. این یعنی سالانه دیه 16060 نفر بر بودجه شرکت‌های بیمه تحمیل و صدها خانواده دچار خسارات معنوی ناشی از فقدان پدر یا مادر یا فرزند می‌شوند.گردش مالی همین تعداد به میزان دیه هر نفر 250 میلیون تومان با یک حساب سرانگشتی می‌شود بیش از 4 هزار میلیارد تومان. بر این مبلغ باید هزینه‌های درمانی و دارویی روزانه 970 نفر از مجروحان حوادث رانندگی را افزود. مجموع این هزینه‌ها در حوزه حوادث رانندگی به عبارتی بالغ بر 7 درصد تولید ناخالص ملی را به گواهی اهل فن تشکیل می‌دهد.
موضوع اساسی در این زمینه واقعیت‌های موجود در مورد تلفات سیستم‌های حمل و نقلی در کشور است که نمره خوبی از نظر استانداردهای جهانی نمی‌گیرد. این موضوع هر چند در صنعت هوایی کم و بیش دیده می‌شود اما بروز جدی‌تری در جاده‌های کشور دارد. شاید اگر مسائل جاده‌ها هم به اندازه صنعت هوایی سیاسی شده بود، جامعه واکنش جدی‌تری به کشته شدن هر ۷۱ دقیقه، یک نفر نشان می‌داد.
بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، سالیانه بیش از ۲۵ میلیون نفر در تصادفات رانندگی در سراسر جهان جان خود را از دست می‌دهند. تصادفات جاده‌ای نهمین عامل مرگ و میر در جهان محسوب می‌شود. همچنین بیشترین مرگ و میر ناشی از تصادفات در کشورهای کم‌درآمد صورت می‌گیرد.
در ایران اما حوادث رانندگی پس از آلودگی هوا بیشترین قربانیان را می‌گیرد و این حقایق نشان می‌دهد سیستم حمل و نقلی کشور نیاز به تحولی در راستای حفظ جان و سرمایه‌های مردم دارد.امروزه طبق آمار و شواهد ارائه شده بیشترین حجم کشته شدگان مربوط به تصادفات جاده ای و در بین تصادفات جاده ای بیشترین آمار مربوط به خودرو های شخصی است.لذا یکی از پیشنهادات برای کاهش تلفات جانی در جاده ها گسترش حمل و نقل عمومی به خصوص حمل و نقل ایمن و مطمئنی همچون راه آهن است.
راه آهن به عنوان یک وسیله عمومی جا به جائی مسافر ضمن آنکه امکان جا به جائی تعداد زیادی مسافر را دارا می باشد سهم بسیار ناچیزی در مرگ و میر ناشی از عوامل ترافیکی داشته است.لذا یکی از راه کار های بلند مدت و زیر بنائی به منظور کاهش تلفات جاده ای توسعه و ساخت خطوط ریلی در کشور است.اگر چه در چند سال اخیر فعالیت های زیادی در زمینه ساخت راه آهن صورت گرفته و سرمایه گذاری خوبی نسبت به گذشته انجام شده است اما به نظر می رسد ظرفیت کشور برای ساخت راه آهن فراوان است و می توان با ساخت خطوط بیشتر ضمن کاهش تلفات جاده ای و آمار کشته شدگان تصادفات رانندگی گام بزرگی را در ساخت زیر بناهای کشور برداشت.
همین دلایل و اهمیت توجه به پایداری زیستی است که مسئله توسعه ریلی در کشور را مهم جلوه می‌دهد. آمارها می‌گویند کشور ایران، در حال حاضر دارای ۱۱ هزار کیلومتر شبکه ریلی استاندارد است. نیمی از این شبکه مربوط به سال‌های دور است و نیم دیگر در ۴۰ سال اخیر ایجاد شده است.اگر نگاهی به سرمایه‌ای که در سال‌های گذشته از فروش نفت عایدمان شده بیندازیم، متوجه می‌شویم توسعه ریل در کشورمان نسبت به ظرفیتی که وجود دارد، بسیار کند پیش می‌رود.بر اساس اهدافی که برای حمل ونقل ریلی در کشور تعیین شده در سال ۹۹ حمل و نقل بار از ۳۴ میلیون تن باید به ۹۱ میلیون تن افزایش پیدا کند. همچنین هدف، رسیدن به جابجایی ۴۳ میلیون مسافر در سال ۹۹ خواهد بود.اگر سانحه هفت‌خوان که سر و صدای اجتماعی زیادی پیرامونش اتفاق افتاد و ۴۴ کشته هم داشت را در نظر نگیریم، در طول ۹ سال گذشته حدوداً ۱۲ نفر در کل سوانح ریلی تلفات داشته‌ایم و این یعنی تأمین ایمنی بسیار بهتر برای سفرها.
بسیاری از کارشناسان معتقدند آنچه در بخش ریلی حلقه مفقوده محسوب می شود، بهره وری است نه توسعه زیرساخت ها؛ بر اساس اعلام شرکت راه آهن، در حال حاضر نزدیک به ۷۰ درصد حمل و نقل ریلی کشور تنها در ۱۰ درصد از شبکه ریلی انجام می‌شود. بنابراین افزودن زیربناهای جدید ریلی نه تنها نمی تواند این صنعت را نجات دهد، بلکه به دلیل هزینه بر بودن توسعه زیرساخت های ریلی و بهره وری پایین آن، به نوعی دور ریختن منابع و درآمدهای دولت محسوب می شود یا حداقل نمی تواند جزو اولویت های کشور باشد؛ به خصوص که در طی یکی دو سال گذشته و سال های آتی به دلیل کاهش درآمدهای نفتی، دولت به سمت درآمدهای مالیاتی تغییر مسیر داده و بخشی از پول ساخت و سازهای راه آهن از طریق مالیات های مردم تأمین می شود.
به نظر می رسد به صرفه‌ترین راه برای توسعه حمل و نقل کشور، افزایش قیمت گازوئیل (ناگهانی یا مرحله‌ای) به قیمت فوب خلیج فارس، نوسازی ناوگان جاده ای در مدتی کوتاه، توسعه ترانزیت جاده ای و جذب سرمایه گذار خارجی در بخش ساخت آزادراه با روش بی او تی است تا درآمدهای ترانزیتی بتواند به عنوان اهرمی برای بودجه عمرانی سایر پروژه ها استفاده شود.نیازها در بخش ریلی بسیار بالا است. هر اندازه در این زمینه سرمایه‌گذاری شود باز هم نیاز به سرمایه‌گذاری داریم. با این حال دولت یازدهم تلاش ویژه‌ای در این زمینه انجام داده است و جای تقدیر دارد. اگر این روند ادامه یابد و وعده‌هایی که در راستای حمایت‌های مالی از طریق صندوق توسعه ملی و همچنین از ناحیه صرفه‌جویی انرژی داده شده است عملیاتی شود می‌توانیم سالانه بالغ بر یک هزار کیلومتر خطوط ریلی احداث و ظرفیت ایجاد کنیم. البته توجه کنیم مشکلات بخش ریلی تنها مساله اعتبارات نیست بلکه باید تعاملات مجموعه‌های مختلف در بخش حمل‌و‌نقل ایجاد شود.
به‌طور مثال، در زمینه اتصال خطوط ریلی به ایستگاه‌های مترو مسائل شهری مطرح می‌شود؛ باید شهرداری‌ها با راه‌آهن همکاری کنند یا درتوسعه قطارهای حومه‌ای باید استان‌ها به کمک راه‌آهن بیایند، اما ما در این زمینه با چالش‌هایی مواجهیم که نیاز به تعامل مسوولان به ویژه در استان‌های مربوطه داریم تا راه‌آهن بین‌شهری به داخل شهرها راه یابد. اگر مسیر هموار شود خودبه‌خود بسیاری از مسائل موجود رفع خواهد شد. بنابراین همزمان با توجه دولت به افزایش اعتبارات در بخش ریلی، باید همکاری‌های لازم بین شهرداری‌ها و مسوولان استانی با راه‌آهن افزایش یابد.
| 
تسهیل دسترسی ایران به اوراسیا با احیای خط آهن جلفا-نخجوان
تسهیل دسترسی ایران به اوراسیا با احیای خط آهن جلفا-نخجوان
ادامه گزارش های تصویری 1
