ترابر نیوز:
بررسی های دانشمندان نشان می دهد در هر ثانیه مساحتی به وسعت یک زمین فوتبال، از جنگل های جهان کاسته می شود.
مژگان جمشیدی ، خبرنگار محیطزیست؛ میزان تخریب درختان که بیشتر آن غیر قانونی و به صورت قاچاق انجام می شود تهدید بزرگی جهت مقابله با تغییرات اقلیمی و کاهش مساحت جنگلها به حساب می آید به طوریکه بر اساس آخرین برآوردهای صورت گرفته مشخص شده نرخ نابودی جنگلها در سال ۲۰۱۷ میلادی، رقمی معادل ۹۴/۴ میلیون هکتار بوده که از زمان آغاز نظارت های نسبتا سختگیرانه بر جنگلزدایی در جهان از سال ۲۰۰۱ تاکنون دومین رتبه بالا را داشته است.
گزارش پلیس بین الملل از قاچاق چوب در دنیا
بهره برداری غیر قانونی از جنگلها، بین ۵۰ تا ۹۰ درصد از فعالیت های جنگل داری در جنگلهای مناطق حارهای و گرمسیری زمین را تشکیل میدهد. این مناطق عمدتا شامل جنگل های جنوب شرق آسیا، حوضه آمازون، و آفریقای مرکزی است که ۱۵ تا ۳۰ درصد از کل چوب مورد نیاز جهان را تامین می کند. بر اساس گزارش پلیس بین الملل (اینترپل)، تجارت غیر قانونی چوب و الوار در جهان یک تجارت بسیار سودآور است که تخمین زده می شود هرساله بین ۳۰ تا ۱۰۰ میلیارد دلار نفع اقتصادی عاید قاچاقچیان چوب کند.
به گفته کارشناسان، بهبود اجرای قوانین جنگل و افزایش مقررات ملی و بین المللی در زمینه تجارت چوب یکی از مهمترین راههای مقابله با تجارت غیرقانونی الوار در جهان است که می تواند بهرهبرداری های غیر قانونی را کاهش دهد. اما اگرچه تلاشهای زیادی در این رابطه صورت گرفته اما همچنان بهرهبرداری های غیر قانونی ادامه دارد. در همین حال برخی گزارش ها نشان می دهد حدود ۴۰ تا ۶۱ درصد از تولید الوار در جنگلهای اندونزی از راههای غیرقانونی حاصل می شود. علاوه بر این حتی در روسیه نیز ۲۵ درصد از صادرات الوار این کشور منشا غیر قانونی دارد. در گابن نیز ۷۰ درصد از چوب برداشت شده از جنگل که وارد بازارهای جهانی میشود از راههای غیرقانونی به دست میآید. با این حال سازمانهای بینالمللی حفاظت از محیط زیست تلاش میکنند تا بهره برداری غیر قانونی از جنگل را به صفر برسانند!
حقایقی از جنگل تراشی غیر قانونی
تجارت جهانی چوب، کاغذ، مبلمان و دیگر محصولات تولید شده از چوب یک صنعت چند میلیون دلاری در دنیاست. اساسا بهرهبرداری غیر قانونی از جنگل و صنایع مرتبط با آن زمانی اتفاق میافتد که الوار خارج از چارچوب قوانین ملی و منطقهای ابتدا برداشت و سپس حمل و نقل و پردازش شده و در نهایت در بازارهای داخلی و جهانی خرید و فروش شوند. این اتفاق معمولا زمانی رخ میدهد که جنگلها برای تبدیل به مزارع نخل روغنی و توسعه اراضی کشاورزی پاکتراشی میشوند. رشد روزافزون جنگل تراشی در دنیا نیز به دلیل تقاضای بالای محصولات چوبی و کاغذی و صنایع بسته بندی است که هر ساله رو به افزایش است.
تاثیرات اقتصادی بهرهبرداری غیرقانونی جنگل
بهره برداری غیرقانونی از جنگلها در دو قرن اخیر، بزرگترین تهدید برای جنگلها بوده است. ابعاد این نوع بهرهبرداری به قدری گسترده و مخرب است که علاوه بر آثار و پیامدهای زیانبار برای محیط زیست و تنوع زیستی، معیشت جوامع محلی و شرکتهای مسئولیتپذیر را هم با مخاطرات جدی مواجه میسازد. وقتی جنگلها بدون کسب مجوزهای قانونی از بین میروند، درآمد دولتها که پیشتر از محل دریافت عوارض و مالیات بر قطع درختان حاصل میشد کاهش مییابد. الواری که بدون دریافت مالیات و عوارض از جنگل نیز تهیه میشود قیمتها را در بازار چوب کاهش میدهد و همین امر باعث انگیزه بیشتر مصرفکنندگان از محصولات چوبی و کاغذی میشود. بنابراین بهرهبرداری غیرقانونی نهتنها درآمد دولتها را کاهش میدهد که یک چرخه نامتعادلی از قیمتها را در بازارهای جهانی ایجاد میکند که درنهایت به افزایش تقاضا و عرضه منجر شده و تخریب جنگل را تشدید میکند.
یک مطالعه جدید صورت گرفته توسط انجمن جنگل و کاغذ آمریکا برآورد کرده که بهره برداری غیرقانونی از جنگلها، بین ۷ تا ۱۶ درصد در کاهش قیمت الوار در جهان تاثیرگذار بوده است. این امر باعث شده که شرکتهای مسئولیتپذیر که پیش از این تحت پوشش قانون و نظارت دستگاههای اجرایی کار میکردند دست کم ۴۶۰ میلیون دلار در سال متضرر شوند. بانک جهانی نیز میگوید درآمد حاصل از چوب در بازار جهانی هرساله ده میلیارد دلار کاهش مییابد و دولتها نیز به دلیل رونق تجارت غیرقانونی چوب و از دست دادن درآمد حاصل از مالیات و عوارض چوب بری هرساله ۵ میلیارد دلار متضرر میشوند.
اثرات اجتماعی بهره برداری/ غیر قانونی از جنگل
پاکتراشی غیرقانونی جنگلها برخی از ارزشمندترین زیستگاههای جنگلی جهان از آمازون تا روسیه و شرق دور را تهدید میکند. با این حال برای بسیاری از مردمی که در این جنگلها یا حاشیه آن زندگی میکنند بهرهبرداری غیرمجاز از جنگل یکی از مهمترین راههای تامین معیشت و کسب درآمد محسوب میشود. متاسفانه هنوز برای برخی از این مردم، جنگلتراشی تنها محل درآمد روزانهشان محسوب میشود. افزایش تقاضای جهانی برای محصولات جنگلی، برای مردم فقیری که در جنگل یا حاشیه جنگلها زندگی میکنند منافع مالی و اقتصادی ناچیزی دارد چون آنها را به تخریب بیشتر جنگل وادار میکند. اما شواهدی هم وجود دارد که نشان میدهد معمولا جوامع فقیری که به طور کامل وابسته به جنگل هستند، درآمد چندانی ندارند؛ چراکه مجبورند برای شرکتهای قدرتمندی که در کار تجارت غیر قانونی چوب هستند به طور غیر مستقیم کار کنند و سود اصلی عاید این شرکتها میشود و آنها فقط نقش کارگران روزمزد را دارند. ضمن اینکه بیشترین پیامدهای ناشی از جنگلزدایی که سیل و رانش زمین است در آینده نزدیک خسارات زیادی به جوامع محلی وارد میکند.
در سراسر جهان همواره جوامعی که روی زمینهای خود در جنگل، مالکیت ثبت شدهای نداشتند به راحتی بازیچه شرکتهای بهرهبردار شدند. چون درنهایت آنها زمینهایشان را به افراد ذینفوذ و شرکتهای قدرتمند واگذار میکنند تا آنها بتوانند از جنگل بهره برداری کنند و مردم نیز به درآمد حداقلی حاصل از فروش زمین هایشان رضایت میدهند.
گزارش دیدهبان جنگل از گسترش جنگل تراشی در جهان
بررسیهای ماهوارهای نشان میدهد تنها در سال ۲۰۱۷ میلادی هر ثانیه منطقهای جنگلی به وسعت تقریبا یک زمین فوتبال در جهان از بین رفته است که در مدت یک سال مساحت جنگلهای از دست رفته وسعتی بالغ بر کشور ایتالیا را شامل میشود. تخریب جهانی جنگلها از سال ۲۰۰۳ تاکنون دو برابر شده و جنگلزدایی در جنگلهای استوایی از سال ۲۰۰۸ نیز به بیش از دو برابر افزایش یافته است. در برزیل نیز اگرچه در سالهای اخیر این روند سیر نزولی طی کرده اما در کلمبیا همزمان با ناآرامی های سیاسی تخریب جنگلها افزایش یافته است.
در جمهوری کنگو نیز مناطق جنگلی با تخریب گستردهای روبهرو بوده اما در اندونزی بعد از سالها بهرهبرداری غیرقانونی در سال ۲۰۱۷ سرانجام جنگلزدایی به دلیل اقدامات دولتی و کاهش موارد آتشسوزی جنگلی کاهش ۶۰ درصدی داشته است. از بین رفتن جنگلها باعث تشدید انتشار گاز کربنیک میشود. همچنین جنگلزدایی زیستگاه حیات وحش و گونههای بسیاری را تخریب میکند و در ۴۰ سال گذشته همواره مهمترین دلیل کاهش تنوع زیستی جنگل تراشیهای گسترده بوده است.
از سوی دیگر گرمایش جهانی و افزایش دمای هوا باعث وقوع حریقهای متعددی در جنگلهای جهان شده به طوریکه بیش از یک چهارم از پوشش درختی جنگلهای برزیل در سال ۲۰۱۷ به دلیل آتشسوزیهای عمدی و حدود ۴۰۰ هزار هکتار از جنگلهای آمریکا در سال ۲۰۱۸ به دلیل همین حریقها از بین رفت. گرمایش جهانی دمای هوا را افزایش داده و جنگلها را در برابر آتشسوزی با عامل انسانی و طبیعی آسیبپذیرتر کرده است.
به سوی جنگلزدایی صفر!
جمعیت انسان روی این سیاره رو به رشد است و این جمعیت رو به رشد به فضا و منابع بیشتر برای زندگی و گذران امور نیاز دارد. در چنین شرایطی برقراری صلح و آشتی بین حفاظت از تنوع زیستی با توسعه اقتصادی و تلاش برای مقابله با تغییر اقلیم چندان آسان نیست. اکنون پرسش این است که اساسا کدام مناطق را میتوان برای توسعه اختصاص داد و راهکار حفظ جنگل و تنوع زیستی در چنین شرایطی چیست؟ ما چطور میتوانیم اطمینان حاصل کنیم که دولتها و بخش خصوصی برای حداقل استانداردهای لازم برای فرآیند آمایش و برنامه ریزی سرزمین احترام قائل شوند؟ برنامه محیط زیست سازمان ملل دو ابزار کلیدی را در این میان مطرح کرده: یکی رویکرد ذخیره کربن توسط جنگل و دیگری رویکرد حفاظت از جنگل برای حفظ تنوع زیستی. درنهایت هر دوی این رویکردها به کاهش انتشار و حفظ تنوع زیستی منجر میشود اما رویکرد نخست جزو یکی از برنامههای اصلی متعهدین به کنفرانس پاریس هم درآمده است تا با افزایش سطح جنگلها به ذخیره کربن در زمین کمک کنند.
|